به گزارش مهر؛ کاهش نزولات آسمانی و استفاده بی رویه از منابع آب های زیر زمینی در چند سال اخیر موجب شده کشور و به طور خاص استان همدان با کمبود شدید آب و بحران خشکسالی مواجه شود که در این زمینه بی توجهی کشاورزان به مقوله کم آبی به موضوع دامن زده است.
در استان همدان همانند سایر نقاط کشور بیش از ۹۳ درصد آب در حوزه کشاورزی و فقط هفت درصد آب مصرفی در بخش صنعت، خانگی و سایر مصرف می شود.
از سوی دیگر یکی از مسائلی که از گذشته در ایران و استان همدان رواج داشته و هم اکنون با توجه به ممنوعیت آن در استان همدان در برخی از نقاط و شهرستان های استان انجام می شود مسئله کشت دوم است چراکه کشت دوم در گذشته یک مزیت بود اما با توجه به کمبود آب و انجام آبیاری های غرق آبی و غیر اصولی اکنون به یک معضل تبدیل شده است.
متاسفانه به رغم اعلام ممنوعیت کشت دوم از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان هم اکنون شاهد انجام کشت دوم در برخی از شهرستان های استان از جمله شهرستان نهاوند و بهار هستیم چراکه کشاورزان سود جیب خود را بر سود ملی و مردم ارجح می دانند.
گل های آفتاب گردان
حرف ها در همین جا پایان نمی یابد چراکه یک کشاورز نهاوندی در پاسخ به خبرنگار مهر درخصوص علت انجام کشت دوم افزایش درآمد و بالا بردن سود را عنوان کرد و اظهار داشت: از گذشته کشت دوم در نهاوند انجام می شده و هیچ وقت مشکلی پیش نیامده است.
برخی کشاورزان غیر از کشاورزی منبع درآمدی ندارند
رضا احمدی با اشاره به اینکه کشاورزان مشکل معیشتی دارند، ادامه داد: کشت دوم در راستای حل مشکلات معیشتی انجام می شود چراکه برخی کشاورزان غیر از کشاورزی منبع درآمدی ندارند.
وی با اشاره به اینکه گندم را از مزرعه خود برداشت کرده و اکنون ذرت علوفه ای کاشته است، ادامه داد: به کشت دوم مزایای از سوی جهاد کشاورزی داده نمی شود.
کارشناس کشاورزی استان همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه با توجه به کمبود آب در استان همدان کشت دوم ممنوع و هر کشاورزی که این کار را انجام بدهد متخلف است، اظهار داشت: برخی افراد سود جو و فرصت طلب برای پر کردن جیب خود اقدام به کشت دوم می کنند که این موضوع هم برای زمین و هم از نظر آب زیان آور است.
علی طاهری با بیان اینکه برخی کشاورزان بعد از برداشت محصول خود بلافاصله اقدام به کشت دیگری می کنند، ادامه داد: هم اکنون در شهرستان های استان همدان از جمله شهرستان بهار و نهاوند کشت دوم انجام می شود و برخی کشاورزان نسبت به ممنوعیت کشت دوم بی توجه هستند.
وی با بیان اینکه برخی کشاورزان سودجو سیب زمینی، گندم و جو برداشت می کنند و به جای آن ذرت علوفه ای و آفتابگردان کشت می کنند، ادامه داد: امور آب استان با توجه به اهرمی که دارد می تواند با این متخلفان برخورد کند.
آبیاری تحت فشار مزارع توت فرنگی
کارشناس کشاورزی استان همدان با اشاره به اینکه هم اکنون تامین آب کشت دوم نه تنها به کشت اول بلکه به تامین آب شرب نیز صدمه می زند، افزود: با توجه به کمبود آب و افت شدید سطح آب های زیر زمینی باید حفط منابع آبی اولویت قرار گیرد که انجام کشت دوم با این مسئله منافات دارد.
جهاد کشاورزی باید در کشت اول تغییر الگوی مصرف را در دستور کار خود قرار دهد
طاهری با اشاره به اینکه سازمان جهاد کشاورزی نباید اجازه کشت دوم را بدهد و حتی باید در کشت اول نیز تغییر الگوی مصرف از جمله نوع محصول، نوع کشت و الگوی مصرف آب را در دستور کار خود قرار دهد، بیان کرد: کشاورزان باید آموزش داده و با آبیاری های نوین آشنا شوند.
آنچه مسلم است کشت دوم رویداد جدیدی در کشاورزی همدان نبوده و تا همین دیروز به عنوان یکی از افتخارات این حوزه محسوب می شد چرا که در واقع تعبیری از حاصلخیزی خاک و توانمندی های کشاورزی محسوب می شد و می توانست سود اقتصادی ناشی از تولید محصول کشاورزی را نه یک بار که دو بار تضمین کند.
با این وجود بی توجهی به چگونگی ابعاد اجرای این مهم کشت دوم را به یک چالش در کشاورزی این استان تبدیل کرده است، بهره کشی بی رویه و چند باره از خاک و آبیاری های سنتی بدون توجه به اصول علمی موجب شده نفس همدان به شماره بیفتد و از طرف دیگر منابع آبی نیز در بحران خشکسالی دهان به گلایه بگشاید.
هر چند کشت دوم مزیت سودآفرینی برای کشاورز را همچنان دارا است با این وجود این روزها متولیان امر و پژوهشگران صدای ناتوانی زمین را به مراتب رساتر از سکه های جیب کشاورز می شنوند و تاکید دارند که همین کشت دوم حتی کشت اول کشاورزی همدان را با بحران مواجه خواهد ساخت.
در همین راستا مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهاوند نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه کشت دوم از سال های گذشته انجام می شده و با مشکلی روبرو نبوده است، اظهار داشت: کشت دوم به خصوص در محصولاتی مانند آفتابگردان و ذرت علوفه ای در نهاوند انجام می شده است.
احمد باقری با بیان اینکه در چند سال اخیر به علت خشکسالی وزارت جهاد کشاورزی کشت دوم را ممنوع اعلام کرده است، عنوان کرد: تعطیل و ممنوع شدن کشت دوم موجب شده تا منابع درآمدی کشاورزان به یک باره قطع شود.
سفر وزیر جهاد کشاورزی به استان قزوین
وی با تاکید بر اینکه تعطیل کردن کشت دوم به یک باره امکان پذیر نیست و انجام این کار زمان می طلبد، افزود: سال به سال از مساحت سطح زیر کشت دوم در شهرستان نهاوند کاسته می شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهاوند با عنوان اینکه امسال ۲۰۰ هکتار کشت دوم در محصول آفتابگردان در شهرستان نهاوند انجام شده است، بیان کرد: همچنین ۴۰۰ هکتار ذرت در شهرستان نهاوند کشت دوم شده است.
باقری با بیان اینکه کشت دوم در شهرستان نهاوند روند رو به کاهش داشته است، افزود: امسال کشت دوم در شهرستان نهاوند نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد کاهش داشته است.
تا یک یا دو سال آینده کشت دوم در نهاوند به طور کلی تعطیل می شود
وی با بیان اینکه باید کار ترویج و توصیه و آگاه کردن کشاورزان بیشتر انجام شود، افزود: تا یک یا دو سال آینده کشت دوم در نهاوند به طور کلی تعطیل می شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهاوند با اشاره به اینکه کشاورزانی که کشت دوم انجام می دهند برای این کشت مزایایی دریافت نمی کنند، بیان کرد: تنها روش کاهش کشت دوم صحبت مستقیم با کشاورز و توصیه به عدم انجام کشت است که در این راستا کارگاه های آموزشی از سوی جهاد کشاورزی برگزار می شود.
مدیردفتر حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای همدان نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه منابع آبی استان به شدت افت کرده است، اظهار داشت: با توجه به برداشت های بی رویه و غیر اصولی و بروز خشکسالی های متوالی منابع آبی استان به شدت افت کرده است.
کم آبی
داوود شاهسوند با اشاره به اینکه آب به عنوان یک نعمت بزرگ الهی در تمام سطوح زندگی افراد جامعه بصورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیرگذار است و باید قدر آن را بیشتر بدانیم و بهینه مصرف کنیم، بیان کرد: همه باید در راستای توسعه پایدار استان به یکدیگر تلنگر بزنیم و اگر به همین منوال آب را مصرف کنیم وضعیت بدتر از این خواهد شد که تنها مدیریت دولت چاره ساز نخواهد بود.
وی کمک همه اقشار و ارگانها برای حفظ و صیانت از این منبع خدادادی را لازم و ضروری دانست و ادامه داد: به کشاورزان پیشنهاد می کنیم که تنها بر روی کشاورزی صرف سرمایه گذاری نکرده و در کنار کشاورزی با رعایت الگوی کشت نیز اقدام کنند.
کشت دوم که در گذشته مرسوم بوده و پتانسیلی در بخش کشاورزی محسوب می شده اکنون برای منابع آبی استان مضر شده تا جایی که از سوی وزارت جهاد کشاورزی ممنوع اعلام شده اما برخی از کشاورزان به قانون پشت کرده اند و اقدام به کشت دوم می کنند درحالی که هیچ دستگاهی با این کشاورزان به صورت جدی برخورد نمی کند.
