ایران به لحاظ تشکیل تعاونی سابقه دیرینه‌ای ندارد و از سال 1314 در این حوزه با هدف توزیع ثروت و جمع‌آوری سرمایه‌های خرد طبقات کم درآمد و ایجاد اشتغال شکل گرفت به طوری که امروز تعاونی‌ها با فعالیت در حوزه‌های مختلف همچون کشاورزی، مسکن، صنعت و خدمات رفاهی نقش مهمی را در اقتصاد کشور بازی می‌کنند هرچند که هنوز این بخش اقتصادی نیازمند کمک دولتمردان و مسئولان برای رسیدن به اهداف اصلی خود است.
کار و رفاه اجتماعی که به مسائل جامعه کارگری و روابط بین کارگر و کارفرما باز می‌گردد و همچنین موضوعاتی همچون ارائه تسهیلات و توجه به کارآفرینی و مشاغل خانگی از دیگر حوزه‌هایی است که علاوه بر بخش تعاون توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نمایندگان وزارتخانه در استان‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
در حقیقت این وزارتخانه و اداره‌کل فعالیت گسترده‌ای دارد و در همین راستا با محمود احمدی، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی خراسان رضوی در ارتباط با موضوعاتی همچون زمان بهره‌برداری مسکن مهر، آزاد شدن سهام عدالت، حذف یارانه‌ها و ... که امروز تبدیل به سئوالی برای مردم شده با دعوت در خبرگزاری فارس خراسان رضوی گفت‌وگو کرده‌ایم که بخش نخست آن را در ادامه می‌خوانید.
فارس: جناب احمدی ضمن خوشامدگویی از حضور جنابعالی در دفتر خبرگزاری فارس خراسان رضوی با توجه به نقش تعاونی‌ها در اقتصاد در ابتدا در ارتباط با تعداد تعاونی‌های استان و حوزه فعالیتی آنها توضیحاتی ارائه بفرمایید.
استان خراسان رضوی از نظر تعداد 12 هزار و 622 تعاونی دارد و از این حیث توانسته مقام چهارم کشور را کسب کند و مطابق آمار 6 درصد تعاونی‌های کشور در خراسان رضوی به ثبت رسیده‌اند و با فعالیت‌های خوبی که در حوزه تعاون داشتیم ماه گذشته رتبه نخست در ثبت تعاونی‌ها در کشور را به دست آوردیم.
هم‌اکنون 27 درصد تعاونی‌های خراسان رضوی در بخش کشاورزی، 18 درصد صنعتی، 38 درصد تعاونی خدماتی و 17 درصد در مابقی حوزه‌ها فعالیت می‌کنند.
تعاونی‌های استان با سرمایه 90 هزار میلیارد ریال و اشتغالزایی 146 هزار و 937 نفر فعالیت می‌کنند که بیشترین تعاونی‌ها در مشهد، نیشابور و سبزوار و کمترین در بینالود و کلات به ثبت رسیده است.
*غیرفعال بودن 25 درصد تعاونی‌های خراسان رضوی/ 500 تعاونی غیرفعال منحل شد
فارس: یکی از مشکلاتی که هم‌اکنون در حوزه تعاون مطرح می‌شود حضور تعاونی‌های غیر فعال است و با توجه به اینکه ممکن است از نام و اعتبار این تعاونی‌ها سوءاستفاده شود وعده‌های زیادی برای تعیین و تکلیف تعاونی‌های غیرفعال داده شد؛ در ارتباط با تعداد این نوع تعاونی‌ها و اقدامات پیش‌بینی شده برای آنها توضیح دهید.
در حال حاضر خراسان رضوی 25 درصد تعاونی غیر فعال دارد که میانگین کشوری 33 درصد است و این امر نشان می‌دهد وضعیت بهتری در استان نسبت به کشور داریم.
وزارت کار، وظیفه تشکیل تعاونی و نظارت بر تعاونی‌های تولیدی را به ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی در استان‌ها داده است و در این راستا در برنامه سال 93 و 94 بررسی برنامه شرکت‌های تعاونی کم کار و یا غیرفعال را در دستور کار خود قرار داده‌ایم و حدود 500 تعاونی غیرفعال را منحل کردیم و در اولویت‌های کاری خود قرار داده‌ایم که تعاونی‌های کم کار را منحل یا فعال کنیم.
*ساخت 120 هزار واحد مسکن مهر در خراسان رضوی/ پیشرفت 88 درصدی این واحدها
فارس: یک سری از مشکلات به تعاونی‌های مسکن مهر باز می‌گردد که هنوز نتوانسته‌اند به تعهدات خود عمل کنند دلیل اصلی عدم موفقیت آنها و تاخیر در اجرای پروژه مسکن مهر استان چه بوده است؟
مسکن مهر استان 120 هزار واحد در حال احداث است که 40 هزار و 713 واحد توسط تعاونی‌ها ساخته می‌شوند و تعداد واحدهایی که در شهرهای بالای 25 هزار نفر ساخته می‌شوند 12 هزار و 679 واحد و در شهرهای زیر 25 هزار نفر 2 هزار و 680 واحد است و مطابق آمار در شهرهای بالای 25 هزار نفر 96 درصد و در شهرهای زیر 25 هزار نفر 88 درصد مسکن مهر پیشرفت فیزیکی داشته‌اند.
عملکرد شرکت‌های تعاونی مسکن مهر در تمام شهرستان‌های استان رضایت بخش است به جزء گلبهار که زمین به موقع واگذار نشده یا مشکلات زیربنایی داشته و یا در اخذ تسهیلات با مشکل مواجه شده و از آنجا که در شهرهای جدید گلبهار و بینالود 25 هزار و 354 واحد مسکن مهر در حال ساخت است برای حل این مشکلات قراردادهای سه جانبه تنظیم کرده‌ایم تا به سرعت ساخته شوند البته مشکلات را به وزارت راه و شهرسازی نیز منعکس کردیم.
*واحدهای ساخته شده در گلبهار بیش از تعداد متقاضیان بود
فارس: مطابق گفته شما بیشترین مشکلات مسکن مهر مربوط به شهرهای گلبهار و بینالود است و این پروژه‌ها با توجه به وعده‌های داده شده هنوز با کندی در روند ساخت مواجه هستند که این مسئله نگرانی و سردرگمی متقاضیان را به دنبال داشته دلایل روند کند این پروژه را بفرمایید.
اصلی‌ترین مشکل ساخت مسکن مهر در شهر گلبهار کم بودن متقاضی و ساخت واحدهای مسکونی بیش از تعداد متقاضیان بوده است که برای حل این مشکل با وزارت راه و شهرسازی صحبتی شد تا شرایط واگذاری مسکن مهر در گلبهار تسریع شود و به افراد مجرد نیز این واحدها واگذار شود تا مشکل کمبود متقاضی را نداشته باشیم که این موضوع مورد موافقت واقع شد؛ همچنین مقرر شد تا منابعی برای سرعت در ساخت اختصاص داده شود که امیدواریم با این دو راه حل مشکلات ساخت واحدهای مسکن مهر در گلبهار حل شود.
*1800 واحد مسکن مهر کم‌کار گلبهار به انبوه‌سازان واگذار شد
تقریبا 4 هزار واحد مسکونی در شهر گلبهار کم کار داشتیم که هزار و 800 واحد به انبوه‌سازان واگذار و در حال اتمام است و یکی از دلایلی که این واحدها تکمیل نمی‌شوند، افزایش قیمت مصالح ساختمانی است و در این راستا پیشنهاد دادیم تا وام این واحدها از 25 میلیون به 30 میلیون تومان افزایش پیدا کند و امیدواریم این کار انجام شود تا با تزریق نقدینگی 2 هزار و 200 واحد گلبهار تکمیل شوند.
*بهره‌برداری واحدهای مسکن مهر استان تا پایان سال 95
فارس: با توجه به اینکه هر سال توسط مسئولان گفته می‌شود واحدهای مسکن مهر استان تا 6 ماه آینده و یا تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد اما هنوز سرانجام بهره‌برداری از این پروژه‌ها مشخص نیست، بالاخره چه زمان مردم می‌توانند این واحدها را تحویل بگیرند؟
حقیقت این است که ضرب‌الاجلی نمی‌توان تعیین کرد اما پیش‌بینی می‌کنم که با توجه به تامین پیش فرض‌های تعیین شده در 6 ماهه دوم سال 95 اکثر واحدهای نیمه تمام مسکن مهر جدید گلبهار تمام و به متقاضیان تحویل داده شود.
*شناسایی 4500 کارگر غیرمجاز در سال گذشته
فارس: یکی از موضوعاتی که مطرح می‌شود حضور کارگران غیرمجاز و اشغال فرصت شغلی از سوی آنها است که این موضوع در شهر مشهد مقدس به شکل بارزتری به چشم می‌خورد، در حال حاضر چه تعداد کارگر غیرمجاز در سطح استان شناسایی شده و اتباع خارجی باید دارای چه شاخصه‌هایی برای فعالیت باشند؟
یکی از وظایف ما در حوزه معاونت اشتغال اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شناسایی اتباع غیرمجاز در محل کار است که در سال گذشته 4 هزار و 500 نفر را طی بازرسی‌ها شناسایی کردیم و اقدامات قانونی در مورد آنها انجام و 400 نفر نیروی کار داخلی به جای آنها به کارفرمایان معرفی شدند، همچنین در سه ماهه نخست امسال 477 کارگر غیرمجاز شناسایی شده‌اند.
برای چهار گروه از اتباع خارجی مجوز صادر می‌شود که شامل شرکت‌هایی با حداقل 300 هزار دلار سرمایه‌گذاری یا صادرات 300 هزار دلار کالا، متخصصان و یا اتباع دارای همسر ایرانی می‌شود.
اینکه گفته می‌شود کارگران غیرمجاز فرصت شغلی ایرانیان را اشغال می‌کنند صحیح است اما باید توجه داشت که این افراد در مشاغل سخت با دستمزد کم کار می‌کنند و افراد بیکار جویای کار داخلی حاضر نیستند در هر کاری فعالیت کنند.
*نرخ تسهیلات بالا برای مشاغل خانگی/ تنها 3 میلیارد تومان اعتبار جذب شد
فارس: با توجه به اینکه از ابتدای امسال با مشکل افزایش نرخ بیکاری در استان مواجه بوده‌ایم یکی از راهکارها برای حل این معضل ارائه تسهیلات اشتغال است، سهم ارائه تسهیلات خراسان رضوی چه مقدار است و چند نفر از استان برای دریافت این تسهیلات اقدام کرده‌اند؟
سال گذشته 453 میلیارد تومان اعتبار داشتیم که 60 میلیارد تومان آن پرداخت شد که از این میزان 31 میلیارد تومان را به بخش مشاغل خانگی اختصاص دادیم اما تنها 3 میلیارد تومان جذب شد چون متقاضی به دلیل نرخ تسهیلات بسیار بالا و 31 درصد کم بود و تنها 3 هزار و 300 نفر در این بخش ثبت‌نام کردند.
امسال 7 میلیارد تومان اعتبار از صندوق کارآفرینی برای استان اعلام شد اما این رقم تسهیلات برای خراسان رضوی با 6 میلیون و 200 هزار نفر جمعیت بسیار کم است.
*یارانه 30 هزار نفر در خراسان رضوی حذف شد
فارس: با توجه به اینکه دولت یازدهم به دنبال حذف یارانه از دهک‌های بالای جامعه است و در این راستا اقدام به حذف یارانه نقدی برخی افراد کرده است چه تعداد در استان یارانه آنها قطع شده است؟
آمار رسمی در ارتباط با افرادی که در خراسان رضوی یارانه آنها قطع شده اعلام نشده اما بر اساس آمار رسمی اعلام نشده یارانه 30 هزار نفر در استان قطع شده است، البته ستاد هدفمندی یارانه‌ها مسئول این کار بوده و هر فردی که یارانه آن قطع شده می‌تواند به شکل غیرحضوری و از طریق مراجعه به سایت www.yaraneh.ir این موضوع را پیگیری کند.
*آثار سوء پرداخت یارانه نقدی در استان مشهود است
فارس: به نظر شما پرداخت یارانه به شکل کنونی و اینکه به نسبت یکسان به افراد تعلق می‌گیرد صحیح است؟
یارانه به شکلی که در کشور پرداخت می‌شود مناسب نیست چون حتی در یک برهه زمانی به بیش از جمعیت کشور یارانه پرداخت شد و من به عنوان یک کارشناس اقتصادی می‌گویم که پرداخت به این شکل درست نیست چون اثرات سویی را به همراه دارد و امروز آثار آن در کشور و استان مشهود است.
باید یارانه‌ها به سه دهک پایین جامعه داده شود و به فرد متمول همچون پزشکان و اساتید و یا ایرانیان مقیم خارج از کشور نباید این مبلغ اختصاص پیدا کند و متاسفانه این سیاست اجرایی شد و آثار زیانبار آن را امروز مشاهده می‌کنیم.
*پرداخت یارانه به صورت بیمه‌های رفاهی باشد
بودجه‌ای که مجلس برای پرداخت یارانه‌ها به دولت اختصاص داده قابل پرداخت نیست و حداقل باید 6 میلیون نفر حذف شوند و اگر سهم استان بین 6 تا 7 درصد باشد باید 6 درصد 6 میلیون نفر یارانه آنها قطع شود.
البته یارانه‌ها براساس قانون تا نیمه دوم سال 94 باید پرداخت شود و براساس سیاست‌های دولت این پرداخت یارانه ادامه می‌یابد اما باید نوع پرداختی متفاوت شود و در قالب بیمه‌های رفاهی همچون سلامت و تامین اجتماعی، درمان و بازنشستگی در دستور کار دولت قرار گیرد و پرداخت شود.
*300 هزار نفر در استان زیرپوشش طرح حمایت غذایی قرار دارند
فارس: یکی از اقداماتی که دولت یازدهم برای کمک به اقشار ضعیف جامعه انجام داد ارائه سبد کالا بود اما این موضوع با آشفتگی و هیاهویی همراه بود اما امروز این اقدام در قالب طرح حمایت غذایی توسط دولت انجام می‌َشود چه تعداد در استان زیرپوشش این طرح قرار دارند؟
ارائه سبد کالا در سال 93 توسط وزارت صنعت صورت گرفت و همانطور که اشاره کردید صف‌های طویلی را به دنبال داشت و رسانه‌های خارجی از این موضوع برای تخریب کشور سوءاستفاده کردند چون این طرح طیف وسیعی از افراد جامعه را در بر می‌گرفت شاهد آن آشفتگی‌ها بودیم در نتیجه دولت این طرح را اصلاح کرد.
جایگزین ارائه سبد کالا، طرح حمایت غذایی بود که خراسان رضوی یکی از استان‌هایی است که به بهترین شکل طرح حمایت غذایی را اجرا کرده و به جامعه هدف بهزیستی و کمیته امداد با 300 هزار نفر جمعیت در سه مرحله خدمات ارائه کرده است.
در این طرح کارتی در نظر گرفته شده که تا دو نفر به ازای هر نفر 30 هزار تومان شارژ می شود و از نفر سوم 10 هزار تومان شارژ صورت می‌گیرد و تا سقف 120 تومان کارت شارژ می‌شود و خرید به عهده خود فرد است و حتی می‌تواند پس از مدتی مبلغ این شارژ را دریافت کند.
*طرح سهام عدالت موفق نبود/ ضرورت ورود سهام عدالت به بورس
فارس: یکی از اقدامات دولت گذشته ارائه سهام عدالت با هدف کمک به اقشار آسیب‌پذیر بود اما متاسفانه این طرح به هدف خود نرسید به گونه‌ای که امروز افراد دارای سهام نه سودی دریافت می‌کنند و نه می‌توانند سهام خود را به فروش برسانند در ارتباط با آخرین وضعیت سهام عدالت توضیحاتی ارائه بفرمایید.
هر سیاست حمایتی دولت یک آثار مثبت و یک آثار منفی دارد و طرح سهام عدالت به این شکل که اجرا شد ضرر بیشتری نسبت به سودش داشت چون قرار بود سودی پرداخت شود به مردم که فقط یک بار صورت گرفت و قرار بود آزادسازی سهام را داشته باشیم که نشد درنتیجه کمکی به اقشار آسیب پذیر و توزیع ثروت نداشت و در حقیقت این طرح به نتیجه نرسید و هم از نظر ساختاری و هم اجرا موفق نبود.
سهام عدالت توسط دو وزارت تعاون که تشکیل تعاونی‌ها و ساماندهی متقاضیان را برعهده داشت و وزارت دارایی اجرایی شد و اداره‌کل تعاون خراسان رضوی 21 شرکت تعاونی فعال را در این زمینه ایجاد کرد و در حقیقت وظیفه وزارت تعاون گام‌های آخر را دارد اما در بحث واگذاری که وزارت دارایی برعهده داشت برگه‌های سهام عدالت واگذار شد تا عدالت اجتماعی تامین شود اما این موضوع تاکنون محقق نشده و افراد نمی‌توانند استفاده‌ای از این برگه‌ها کنند.
متاسفانه شرکت‌هایی در بخش سهام عدالت با عنوان شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت در هر استان تشکیل شده که قرار بود از محل سود سهام که از مرکز توزیع می‌شود در خود شهرستان طرح‌های اشتغالزایی برای دهک‌های پایین جامعه را اجرا کنند اما به سمت ماهیت خود نرفته و به سمت دلالی و به بیراهه رفتند در همین راستا مجلس طرح تفحص از سهام عدالت را مطرح کرده است.
بنا شده تا برگه سهام عدالت به سمت بورس رود تا ارزش افزوده پیدا کند چون در حال حاضر هر فرد یک و نیم میلیون سهام دارد اما این برگه ارزش ریالی ندارد و اگر وارد بورس شود با چرخشی که پیدا می‌کند دارای ارزش ریالی نیز می‌شود.
