یک پژوهشگر حوزه آب گفت: از مجموع 37 دشت آب در خراسان رضوی، 34 دشت وضعیت ممنوعه دارند.
به گزارش تابناک : حسن داوودی اظهار کرد: با به‌کارگیری انرژی‌های نو نظیر انرژی‌های بادی و خورشیدی می‌توان کمک بزرگی به جلوگیری از گرم‌شدن زمین و مصرف بی‌رویه آب کرد. علت فراگیرنشدن این نیروگاه‌ها هزینه اولیه آن‌هاست.
داوودی در پاسخ به این سوال که «وضعیت آب در شرق کشور را چطور ارزیابی می‌کنید؟»، گفت: حفاظت و استفاده بهینه از منابع آب از اصول توسعه پایدار هر کشور است. با توجه به مشکلات ناشی از کمبود آب، جهت تامین آب شرب مشهد، سرمایه زیادی از کشور، صرف ساخت سدهای مخزنی متعددی در شرق و شمال شرق کشور، از جمله سد دوستی شده است.
وی ادامه داد: علاوه‌بر خشکسالی‌های اخیر، با احداث سد سلما در کشور افغانستان میزان جریان آب هریرود به سمت ایران، به میزان چشمگیری کاهش پیدا کرده و این در حالی است که بخش مهمی از مناطق شرقی ایران، از جمله سد دوستی که از تامین‌کنندگان اصلی آب شرب مشهد بوده به آب هریرود وابسته هستند. هم‌اکنون، حدود 68 درصد ظرفیت سدها در خراسان رضوی، خالی از آب است.
این پژوهشگر حوزه آب درمورد وضعیت آب‌های زیرزمینی خراسان رضوی اظهار کرد: کاهش بارندگی و خشکسالی‌های متوالی در سال‌های اخیر، افت شدید سفره‌های آب زیرزمینی را در استان خراسان رضوی موجب شده است به طوری‌که وضعیت منابع زیرزمینی به‌گونه‌ای پیش رفته است که مسئولان ذی‌ربط، از آن به‌عنوان بزرگترین چالش استان یاد می‌کنند. خراسان رضوی، هم‌اکنون یکی از منابع آبی زیرزمینی بحرانی در سطح کشور را داراست، به‌طوری‌که افت سطح آب‌های زیرزمینی در این استان، بسیار بیشتر از حد بحرانی استانداردهای جهانی است.
وی ادامه داد : میانگین بارندگی سالانه در کشور حدود 250 میلیمتر است. همین میانگین در خراسان رضوی 2.8 میلیمتر است، متاسفانه اگر وضعیت اضافه برداشت آب از دشت مشهد به همین نحو ادامه یابد، متوسط شوری آب، ظرف 20 سال آینده به حدی خواهد رسید که حتی برای استفاده در کشاورزی مناسب نخواهد بود. بنابراین فرصت کمی برای مدیریت این وضعیت، در اختیار ماست.
داوودی درخصوص مؤلفه‌هایی که می‌تواند به بهبود این وضعیت کمک کند، اظهار کرد: مهم‌ترین راه مقابله با بحران آب در دشت مشهد، کاهش مصرف آب در بخش‌های مختلف است. متاسفانه الگوی مصرف آب در مشهد، صحیح نیست و به ارزش واقعی آب توجه نمی‌شود. به نظر می‌رسد، فرهنگ‌سازی جهت مصرف صحیح آب در رسانه‌ها و مدارس، همچنین افزایش قیمت آب برای مشترکان پرمصرف می‌تواند موجب کاهش مصرف آب شود.
وی افزود: به صورت کلی، از راه‌کارهای معقولانه می‌توان به انتقال آب بین‌حوضه‌ای اشاره کرد که هم‌اکنون در مشهد نیز قرار است جمع‌آوری و انتقال آب از حوضه‌های نزدیک، مثل کلات صورت گیرد، علاوه‌بر این، انتقال آب از جنوب کشور نیز تحت مطالعه است.
این پژوهشگر حوزه آب تصریح کرد: راه‌حل دیگر که می‌توان آن را در کوتاه‌مدت نیز پیگیری کرد، استفاده از تکنولوژی‌های کاهنده مصرف آب در بخش‌های کشاورزی و صنعت است. با توجه به اینکه نزدیک به 90 درصد آب، در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و کشاورزان، «بزرگ‌مصرف‌کنندگان» این عنصر حیاتی هستند، استفاده از روش‌های نوین آبیاری و تکنولوژی‌های روز دنیا لازم و ضروری است. متاسفانه با وجود بحران کم‌آبی در خراسان رضوی هنوز روش‌های سنتی آبیاری با بهره‌وری بسیار پایین غالب هستند و بخش عظیمی از منابع آبی هدر می‌روند.
داوودی گفت: در بخش صنعت نیز می‌توان تا حد زیادی به کاهش مصرف آب کمک کرد. متاسفانه در این بخش، به دلیل تمایل به پرداخت برخی هزینه‌ها و یا حتی ناآگاهی از وجود بعضی فناوری‌های قابل جایگزین، آب فراوانی هدر می‌رود.
وی افزود: به طور مثال، درایران با توجه به وجود مناطق بادخیز، می‌توان از نیروگاه‌های بادی به جای نیروگاه‌های حرارتی جهت تولید الکتریسیته استفاده کرد. این جایگزینی می‌تواند تا میزان 80 درصد به صرفه‌جویی در مصرف آب، کمک کند. با به‌کارگیری انرژی‌های نو نظیر انرژی‌های بادی و خورشیدی می‌توان کمک بزرگی به جلوگیری از گرم‌شدن زمین و مصرف بی‌رویه آب کرد که علت فراگیرنشدن این نیروگاه‌ها به دلیل هزینه اولیه آن است.
داوودی ادامه داد: علاوه‌بر بحث نیروگاه‌ها، در بخش‌های مختلف صنعت باید به کاهش مصرف آب توجه کرد. باید بپذیریم که بسیاری از فناوری‌های به‌کاررفته در بخش‌های مختلف صنعتی ما، به لحاظ مصرف انرژی و نیز رعایت استانداردهای محیط‌زیستی، مناسب نیست. در برخی از پروژه‌های عظیم عمرانی نظیر پدیده و مشهدمال، جهت سیستم سرمایشی از چیلرهای جذبی استفاده شود.
وی افزود: در حالی که می‌توان با استفاده از تکنولوژی‌های نوین که در کشورهای توسعه‌یافته به کار گرفته می‌شود، به میزان زیادی، مقدار هدررفت آب را حتی تا بیش از 50 درصد کاهش داد. جالب اینکه عموماً استفاده از این تکنولوژی‌های نوین، هزینه بسیار کمتری نسبت‌به چیلرهای جذبی و سیستم‌های سرمایشی قدیمی دارد و علاوه‌بر بحث هزینه کمتر به کاهش مصرف آب و برق به خصوص در فصل تابستان که اوج نیاز آبی است کمک شایانی می‌کند.
داوودی تصریح کرد: با توجه به بحران کم‌آبی بسیار جدی در مشهد و همچنین کشور، باید مردم، مهندسین و متخصصین، سرمایه‌گذاران در بخش صنعت و یا حتی در بخش گردشگری و کشاورزان عزیز دست‌به‌دست هم داده و با حمایت مسئولان همه به کاهش مصرف و جلوگیری از هدررفت آب کمک کنیم.
منبع : ایسنا
