اصلاح طلبان اين روزها با يک چالش اساسي مواجه شده اند؛ «کادر رهبري و ليدر پيش رو».
به گزارش تابناک : حالا که انتخابات رياست جمهوري به پايان رسيده نيروهاي سياسي دو جناح آرايشي تازه پيدا کرده‌اند و دراين جانشيني ها و جاگيري‌هاي جديد است که تحولات آينده سپهر سياست ايران سامان خواهد يافت. اگر از آنچه در جناح اصولگرايان مي‌گذرد عبور کنيم و چشم به تغيير و تحولات در ميان اصلاح طلبان بدوزيم به مساله‌اي مهم در اين جناح خواهيم رسيد که اين روزها مهمترين بحث گعده‌هاي خصوصي آنها شده است .اصلاح طلبان با يک چالش اساسي مواجه شده اند؛ «کادر رهبري و ليدر پيش رو»
به يک معنا آنچه رخ داده اين است که رييس دولت اصلاحات که با برخي محدوديت هاي سياسي مواجه است طبعا در برخي امور نمي تواند فردي پيش رو و عمل کننده نهايي باشد. در اين مدت البته تلاش شده تا با خلق تشکيلات و سامانه‌هايي همچون شوراي عالي سياستگذاري يا جانشيني فردي مثل محمدرضا عارف اين نقصيه برطرف شود اما در عمل ناکارآمدي، ضعف و عدم همه پذيري اين جانشين‌ها عوارضي را بر جاي گذاشته است.
جانشيني تشکيلاتي
شايد رجوع به يک سامانه همه پذير که شکلي دموکراتيک دارد بهترين پيشنهاد براي از ميان برداشتن خلاء رهبري پيش‌رو بود. اصلاح‌طلبان به اين جمع‌بندي رسيدند که با ايجاد يک تشکيلات که همه در آن نماينده داشته باشند مي‌توانند امور داخلي جناح را اداره کنند. اين سامانه چند مزيت براي آنها داشت؛ حضور نمايندگاني از طيف هاي مختلف بر قدرت اين تشکل اضافه مي کرد، مولفه همه پذيري را تقويت مي کرد، از تمرکز فشار رقيب بر روي يک يا چند چهره اصلاح‌طلب مي کاست و بار سياسي تصميمات را بر عهده يک تشکيلات مي گذاشت و در نهايت روند اداره جناح شکلي دموکراتيک به خود مي گرفت و اين تمايزي آشکار ميان آن ها و رقيب ايجاد مي کرد. نکته اي که بازخورد اجتماعي خوبي نيز براي آن ها در برداشت .
هر چه بود آنها اين سامانه را پديد آوردند و بهره هايي نيز از آن گرفتند اما در ادامه مشکلات بسيار مهمي پيش پايشان قرار گرفت.
نکته اول، تمايز ميان قدرت، نفوذ و سطح حضور تشکل هاي مختلف در اين سامانه بود. روشن ترش اين است؛ «برخي افراد يا تشکل ها روند دموکراتيک اين تشکيلات را زير سوال برده اند.» اين مساله از آنجا حادث شده است که اين افراد يا تشکل ها به جهت برخودار بودن از سطح حضور بيشتر به نفوذ بيشتر هم رسيده اند و در مواردي آنچه خود خواسته اند را بر آنچه ديگران مي خواسته اند برتري داده اند. همين هم شده است که در نهايت سطح همه پذيري و يا بهتر بگوييم مشروعيت دروني اين سامانه زير سوال رفته است. به بيان ديگر اگر اين تشکيلات پديد آمده بود تا نمادي از دموکراتيک بودن جناح در سطح رهبري باشد حالا با اين شکل از ورود به موضوعات به ابزاري براي پيشبرد تصميمات يک گروه همسان فکري با قالب و لباس دموکراتيک شده است .
«اعتراض»؛ اين حالا مهمترين عارضه حاصل از نوع عملکرد شوراي عالي سياستگذاري شده است. معناي اين «اعتراض» مي تواند اين باشد که پايه هاي مشروعيت وجودي چنين تشکيلاتي با ابهام مواجه شده و عنصر همه پذيري اش با خدشه مواجه شده است .قدرت اين چند نفر و طيف تاثير گذار البته موجب شد بيشتر اين اعتراضات به شکلي خفته باقي مانده يا در نهايت در معادلات دروني جناح شنيده شود. هر چند که اين وسط برخي آنچنان عرضه را تنگ ديدند که مساله شان را جناحي کردند .
اکنون بعد از انتخابات مجلس ، شوراها و رياست جمهوري عملکرد اين سامانه فارغ از نتيجه حاصله در انتخابات چندان مورد قبول جناح و حتي برخي اعضاي شورا نيست. آنها از هر آنچه که روند عملکردي شورا را غير دموکراتيک کرده ناخرسندند و ابايي ندارند که حتي همچون منتجب نيا يا رهامي از مشي ديکتاتوري اين شورا روايت کنند. عدم رضايت رييس دولت اصلاحات از نوع عملکرد اين سامانه در مورد انتخابات شوراها هم اصلا قابل پنهان کردن نبود مانند اعتراض بسياري از چهره هاي اصلاح طلب که هم ابهام و سوال داشتند و هم نقد به آنچه رخ داده است . به نظر مي رسد آنچنان که برخي از چهره هاي موثر خبر داده ذاند فصل تغيير فرا رسيده است و يک پوست اندازي بزرگ در پيش است .
جانشيني فردي
اگر چه که بناي اصلاح طلبان اين بوده که همچنان ريس دولت اصلاحات را به عنوان مرجعيت سياسي خود در تصميم‌سازي ها و اداره امور جناح حفظ کنند اما آنچنان که گفته شد برخي محدوديت ها موجب شده است که نياز به ليدر پيش رو و عمل کننده در امور جاري کاملا محسوس باشد . وقتي فضا به اين سمت رفت چشم ها به چند شخصيت دوخته شد. عبدالله نوري از چند سال پيش جلساتي در منزلش برگزار مي کرد و چهره هايي از اصلاح طلبان در اين شب نشيني چهارشنبه شب هاي او حضور مي يابند. نوري اگر چه از احترامي خاص در جناح برخودار بود اما هم خودش نمي‌خواست و هم کساني بودند که نمي خواستند او ليدر پيش رو باشد . او ترجيح داد همچنان باني جلسات شبانه سياسي خودش در منزلش باقي بماند و تاثير گذاري از بر سياست اصلاح طلبان را از دربند دنبال کند .
برخي ديگر هم گمان کردند فردي مانند موسوي خوئيني ها مي تواند بحران رهبري را حل کنند . او اما سال هاست ترجيح داده که حرف هايش را جز در شب نشيني هاي مجمع روحانيون مبارز مطرح نکند . تلاش ها براي اينکه او فردي تاثيرگذار در اين سطح و با اين کاراکتر باشد جواب نداده و او نيز تنها در تصميم سازي هاي پشت پرده به عنوان فردي موثر حضور دارد .
در اين ميان اما اين محمد رضا عارف بوده است که بعد از انتخابات 92 تلاش کرده از بِرند ايجاد شده بهره برده و خود را با يک صعود سياسي به جايگاهي تازه برساند. او اکنون هم رييس شوراي سياستگذاري است و هم رييس فراکسيون اميد در پارلمان.
عملکرد او البته با نقدها و اعتراضات فراواني مواجه شده است. اوج اين اعتراضات به ماجراي تهيه ليست اصلاح طلبان براي انتخابات شوراي شهر باز مي گردد . عارف در واکنش به موج اعتراضات گفته است :« بعنوان رييس شورايعالي سياستگزاري اصلاح طلبان فقط 24 ساعت زودتر از سايرين از ليست 42 نفره مطلع شده ام»
اما حتي اين توضيحات موجب نشده است که از موج واکنش ها کاسته شود. چنانکه حتي عباس عبدي نيز در يادداشتي در هفته نامه صدا نوشت: «هر مقطعي که اصلاح‌طلبان اسب خود را فقط براي پيروزي زين کردند و ديگر به هيچ نداي منتقدي گوش ندادند و مشارکت واقعي مخل برنامه پيروزي‌بخش خود ديدند، با سر به زمين خوردند. فرق اين ليست با انتخابات سال 84 فقط در نتيجه آن است، درحالي که در بنيان ماجرا تغييري نداشت. درحالي که وحدت بايد در واقعيت اجتماعي باشد و نه در ليست. شوراي يکدست يا مجلس يکدست و هر نهاد يکدست نيست که مي‌تواند به جامعه خدمت کند؛ پايه سياست مشارکت است. يکدستي مخل مشارکت است. کاري که شوراي اصلاح‌طلبان کرد و سه هفته پاياني را به صورت چراغ خاموش و غير شفاف جلو رفت و به يکباره يک ليست را جلوي جامعه گذاشت و به قول مرحوم توفيق مصداق «آش کشک خاله» شد که چه بخوري و چه نخوري پايت حساب مي‌شود. اين رفتار زشت بر جبين همه تصميم گيرندگانش ثبت و ضبط خواهد شد»
برخي البته همزمان با نحوه اداره شوراي سياستگذاري به عملکرد عارف در مجلس نيز نقد دارند و معتقدند او نتوانسته ليدر خوبي براي اصلاح طلبان در آنجا باشد. همه اين ها باعث شده که حرف و حديث ها در مورد محمد رضا عارف اين روزها بيشتر از هميشه باشد.
حالا سوال اساسي اين است که تابستان امسال زمان مناسبي براي تغييرات در سامانه تصميم سازي اصلاح طلبان و البته يافتن جانشين براي محمد رضا عارف است ؟
منبع : خبرآنلاین
