روند صادرات کنسانتره مس ایران در بازه سالهای 2001 تا 2016 با رشد قابل ملاحظهای همراه بوده است. در این رابطه بررسیها نشان میدهد ایران و ترکیه مهمترین صادرکنندگان کنسانتره مس در خاورمیانه بوده که توانستهاند در بازه زمانی 16 ساله روند روبه رشد خود را حفظ کنند، به گونهای که سهم صادرات کنسانتره خاورمیانه از تجارت جهانی در خلال این سالها از 3/1 درصد به 2/3 درصد افزایش یافته است.
خاورمیانه از جمله مناطقی است که شانس بهرهمندی از ذخایر مس در جهان را داشته است. با این وجود، پراکندگی ذخایر مس این منطقه به گونهای شکل گرفته که تنها برخی از کشورها، قابلیت بهرهبرداری از معادن مس این منطقه را در دست دارند. ایران، ترکیه و عربستان سعودی، مهمترین کشورهای تولیدکننده کنسانتره مس در خاورمیانه محسوب میشوند.
که ایران با اختلاف قابل توجهی عنوان بزرگترین تولیدکننده را به خود اختصاص داده است. روند صادرات و واردات کنسانتره مس در خاورمیانه برای سالهای 2001 تا 2016 نشان میدهد این روند با وجود افت و خیزهای قابل توجه، سیری صعودی را پشت سر گذاشت و با نرخ رشد سالانه 6/12 درصدی، از حدود 175هزار تن در سال 2001 به بیش از یک میلیون تن در سال 2016 رسیده است. همچنین واردات کنسانتره به خاورمیانه، با توجه به افزایش حجم تولید کنسانتره مس در ایران و ترجیح ترکیه به صادرات این محصول معدنی و واردات کاتد برای تأمین تقاضای خود، سیری نزولی داشته، به گونهای که از حدود 108هزار تن در سال 2001 با نرخ رشد سالانه 3/10 درصدی به کمتر از 22هزار تن در سال 2016 کاهش یافته است. باید توجه داشت که مهمترین صادرکنندگان کنسانتره مس در خاورمیانه ایران و ترکیه هستند که در بازه 16 ساله مورد بررسی، همواره تلاش کردهاند میزان صادرات خود را حفظ کنند. در این رابطه بررسیها حاکی از آن است که متوسط سهم صادرات ایران از مجموع صادرات کنسانتره خاورمیانه، در این بازه، حدود 26 درصد بوده که این میزان برای ترکیه به 64 درصد میرسد. سهم صادرات کنسانتره مس ایران و ترکیه از مجموع صادرات خاورمیانه در سال 2016، به ترتیب برابر با 59 و 24 درصد بود. این امر نشاندهنده رشد تولید و صادرات کنسانتره مس ایران طی 16 سال اخیر است. علاوه بر ایران و ترکیه، عمان نیز صادرات کنسانتره خود را از سال 2008 آغاز کرده و به مرور حجم آن را افزایش داده است. حجم صادرات کنسانتره مس عمان در سال 2008، برابر با 20هزار تن بوده که در سال 2016 به بیش از 100هزار تن افزایش یافته است. از سوی دیگر بررسیها نشاندهنده مثبت بودن خالص صادرات کنسانتره مس خاورمیانه طی سالهای 2001 تا 2016 بوده که این روند تنها در سال 2003 تحت تاثیر حجم بالای واردات کنسانتره مس ایران که بالغ بر 185هزار تن برآورد میشود منفی شده است. با توسعه واحدهای معدنی ایران طی سالهای اخیر، وضعیت صنعت بالادستی مس در کشور، رشد شایانی را در کارنامه خود ثبت کردهاست. با توجه به کاهش واردات کنسانتره مس منطقه، متوسط خالص صادرات کنسانتره خاورمیانه حدود 420هزار تن بوده که روند رشد آن از 67 هزار تن در سال 2001 به حدودا یک میلیون تن در سال 2016 رسیده است. سهم صادرات کنسانتره مس خاورمیانه از مجموع تجارت جهانی با رشد قابل ملاحظهای همراه بوده است، به طوری که رشد 3/1 درصدی در سال 2001 به 2/3 درصد در سال 2016 رسیده است.