تابناک فارس به نقل از چمدان: گِراش شهری در جنوب استان فارس است که ۳۵۵ کیلومتر با شیراز و ۲۷۰ کیلومتر با بندرعباس فاصله دارد. این شهر در دشت گراش از شمال و جنوب به وسیله کوههای سرخ و کوههای سیاه محصور شده است. بلندترین قله مشرف به شهر، بُنِ مُرُک نام دارد که یکی از قلههای کوه سیاه است.
بنای اولیه شهر گراش که دارای آب و هوای گرم و خشک است حول قلعه همایون دژ شکل گرفته است که در بالای کوه کلات قرار دارد. این قلعه به صورت متناوب مرکز حکومتی نیمه خود مختار بوده که با نام حکام لارستان و بنادر شناخته میشدهاند. کوه کلات امروزه در مرکز شهر قرار گرفته و به نماد شهر تبدیل شده است.
شهر گراش با دارا بودن ۱۵ اثر تاریخی از دورههای مختلف که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند، یکی از شهرهای تاریخی استان فارس محسوب میشود. برکه کَل که بزرگترین آب انبار ایران لقب گرفته است، یکی از آثار تاریخی شناخته شده این شهر است.
برکه کل یک آب انبار تاریخی مربوط به دوره صفوی است که در گراش قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۲۹۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. سقف این آبانبار در زمینلرزه سال ۱۳۳۹ لارستان بهطور کامل فروریخته است.
جاذبههای تاریخی و گردشگری گراش
«سد تنگ آب» در تنگهای به همین نام در جنوب غربی گراش در کوه سیاه زیر قلهای بنام «بن مرک» قرار دارد و مربوط به دوره ساسانیان است که در دوره صفویان بازسازی شده و سه پشت بند جهت جلوگیری از تخریب آن ساخته شده است. مصالح بکار رفته در سد و پشت بند آن سنگ و ساروج بوده و جوی آبی از همان جنس، جهت آبیاری مزارع، از کنار سد تا دشتی موسوم به دشت بالا کشیده شده است که در مسیر این جوی تا دهانههای تنگه دو استخر ساروجی نیز احداث شده است. این سد تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
«برکه حاج اسداله» در سال ۱۲۸۶ هجری قمری به همت حاج اسدالله فرزند دهباشی کربلایی علیرضا گراشی ساخته شده است و پس از برکه کل گراش بزرگترین آب انبار گراش است. این بنا نیز در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
«مجموعه تاریخی هفتبرکه» مجموعهای از هفت آب انبار در اندازههای مختلف است که در فاصله کمی نسبت به هم قرار دارند. از این هفت آبانبار، پنج حلقه آن دارای سقف گنبدی شکل و دو حلقه دیگر بدون سقف است که بزرگترین و معروفترین آنها به برکه حاج ابوالحسن مشهور است. هفت برکه گراش به ثبت ملی رسیدهاند.
حسینیه سنگآوی مربوط به دوره قاجار نیز از دیگر جاذبههای تاریخی این شهر است که در بافت قدیم گراش قرار دارد. این حسینه نیز به عنوان یکی از آثار ملی به ثبت رسیده است.
حمام دهباشی، تپه باستانی گال، کاروانسرای بِرِ میر، تفرجگاه طبیعی و سد تاریخی تنگ آب از دیگر جاذبههای تاریخی این شهر است. موزه مردم شناسی گراش نیز در خانه تاریخی شهیدان عظیمی قرار دارد.
تنگ آب و کنار زیارت نیز از جاذبههای طبیعی این شهر به شمار میآیند.
در گراش چه بخوریم؟
کباب گراشی (کباب کنجه ماستی گراشی) یکی از غذاهای محلی شهر گراش و جنوب فارس و هرمزگان است که طبخ آن به بخشی از آیینهای این منطقه تبدیل شده است.
حلوا مسقطی یک نوع شیرینی است که مواد اولیه آن نشاسته، روغن، شکر، زعفران، هل و گلاب است و از انواع مغز پسته و بادام برای تزئین آن استفاده میشود.
مهوه سس محلی است که بر اثر تخمیر طبیعی ماهی ساردین به دست میآید و با نان خورده میشود. این سس حاوی فسفر، کلسیم و چربی زیاد است.
نانهای محلی شامل تَپتَپی، نینَنی، بالاتَوَه، لیتَک و … و شیرینیهای محلی مثل زِئگِره، کتال و کَتلَمَه، سَمبیسَه و … را حتما در این شهر امتحان کنید.
خرما و مشتقات آن مانند رنگینک، خَرَک بادی و … نیز از دیگر خوراکیهای این شهر استان فارس به شمار میآید.
کجا اقامت کنیم؟
گراش دارای چند مهمانپذیر است. یک هتل نیز در این شهر در حال ساخت است.
ست.