تابناک فارس به نقل از ابشگاه خبرنگاران: کلیسای مریم مقدس با دارا بودن معماری منحصر به فرد و کتیبه‌های تاریخی که بر روی سنگ و جداره‌های آن نقش بسته و تصویر سازی و نقاشی‌هایی با ابزار رنگ و روغن به سبک رئالیسم و بر گرفته از آثار بجامانده از دوران رنسانس و روم باستان، صد‌ها سال است که محل عبادت ارامنه شیراز است.
در جای جای این کلیسای قدیمی که گفته می‌شود به دست بازرگانان پرتغالی مقیم شیراز در سال ۱۶۶۲ میلادی در گذر تاریخی سنگ سیاه و در بافت تاریخی شیراز بنا نهاده شده، مملو از کتیبه‌های سنگی، کاشیکاری، گچ بری‌های و نقاشی‌های بسیار زیبا که بر روی سقف چوبی آن نقش بسته که نمونه آن در هیچ کلیسایی در ایران مشاهده نشده است.
معماری این بنا نیز در نوع خود منحصر به فرد است به گونه‌ای که نمای خارجی این کلیسا کاملا چهار گوش و مکعبی شکل بوده و هیچگونه اثری دال بر کلیسا بودن آن دیده نمی‌شود، اما از داخل تالار کلیسای مریم مقدس شیراز گنبدی شکل است و این یکی از وجوه تمایز این کلیسا نسبت به نمونه‌های مشابه است.
از زیر سقف گنبدی شکل این کلیسا تابلو نقاشی رنگ روغنی بر روی بوم با کادربندی خاص آویزان شده که کپی از اثر شام آخر لئوناردو داوینچی نقاش ایتالیایی است و همچنین بر نقاط مختلفی از این کلیسا، تابلو‌های نقاشی از حضرت مسیح و مریم مقدس نیز مشاهده می‌شود.
کلیسای مریم مقدس شیراز که در سال ۱۳۴۶ در فهرست میراث ملی ثبت شده، حال و روز خوشی ندارد به نحوی که ترک و شکاف‌هایی در دیواره، ستون‌ها و ایوان‌های آن مشاهده می‌شود که هر لحظه ممکن است با کوچکترین زلزله و یا بارندگی، این بنای تاریخی با قدمتی بیش از چهار قرن را با خطر جدی مواجه کند و ساختمان آن را بطور کامل فرو بریزد.
بیم آن می‌رود که رسیدگی نکردن به این کلیسا و سهل انگاری به تخریب کامل این میراث ملی گرانبها منجر شود.
رئیس هیات نمایندگان کلیسای ارامنه شیراز گفت: زنگ خطر تخریب کلیسای مریم مقدس شیراز به صدا در آمده و با هر بارندگی بخشی از سقف ایوان این محل فرو می‌ریزد.
هرموند آراطونیان می‌گوید که با هر بارانی که در طی زمستان جاری باریده بخشی از این کلیسای تاریخی فروریخته است و حتی یکی از مسیر‌های دسترسی به ایوان‌های این کلیسا وضعیت بسیار وخیمی پیدا کرده و مسیر آن قسمت نیز مسدود شده و عبور از کنار آن با ترس همراه است و همچنین سقف بخش ورودی این کلیسا نیز اوضاع بسیار نامناسبی دارد و در حال فروریختن است.
به گفته رئیس هیات نمایندگان کلیسای ارامنه شیراز سقف این مجموعه که نقاشی‌های بسیار زیبایی بر آن نقش بسته از جنس چوب است که از وضعیت بهتری نسبت به سایر قسمت‌های این مجموعه برخوردار است، اما ستون‌ها و جداره‌ها از جنس ملاط و گچ است که دچار تخریب و فرسایش شده بگونه‌ای که اگر ستون‌ها و جداره فرو بریزد قطعا سقف نیز متلاشی و آوار خواهد شد.
آراطونیان ادامه داد: شکاف‌های عمیقی در جداره‌ها و در بخش ورودی کلیسای مریم مقدس وجود دارد که در حال عمیق‌تر شدن است و همچنین نشست‌هایی در زمین این محوطه نیز وجود دارد و به نظر زمان زیادی تا فرو ریختن تمام این بنا نمانده و اگر هرچه سریعتر به داد آن نرسیم قطعا بزودی این اتفاق ناگوار رخ خواهد داد.
وی معتقد است که در روند رسیدگی به وضعیت این کلیسا کوتاهی و قصور از جانب همه متولیان از جمله میراث فرهنگی فارس، جامعه ارامنه شیراز و جنوب کشور رخ داده که لازم است هرچه سریعتر این روند اصلاح و جبران شود.
رئیس هیات نمایندگان کلیسای ارامنه شیراز می‌گوید که حدود سه ماه پیش برای پیگیری وضعیت بهسازی و مرمت کلیسای مریم مقدس شیراز جلسه‌ای با حضور مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس برگزار شد که در این جلسه مقرر شد کارشناسان این مرکز بازدیدی از این مجموعه داشته باشند.
آراطونیان ادامه داد: تاکنون ده‌ها بار وضعیت کلیسای مریم مقدس در طول سال‌های گذشته مورد بازدید کارشناسان میراث فرهنگی استان و شهرستان شیراز و همچنین سایر مسئولان شهری قرار گرفته و قطعا میراث فرهنگی اشراف کاملی بر وضعیت این مجموعه دارد.
وی می‌گوید که هرچند هنوز بازدیدی که در جلسه اخیر با ریاست میراث فرهنگی استان مقرر شده صورت نگرفته است، اما به نظر دیگر کارشناسی و بازدید از این مجموعه نیاز نباشد و باید عملیات اجرایی مرمت و بهسازی آن سریعا آغاز شود.
رئیس هیات نمایندگان کلیسای ارامنه شیراز در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون درخواست رسمی از مدیریت این کلیسا برای بهسازی و مرمت به شورای شهر و مجموعه مدیریت شهری شیراز انجام شده؟ گفت: متاسفانه علیرغم اینکه شورای شهر شیراز و شهرداری این شهر قول مساعد در خصوص بهسازی این مجموعه را داده‌اند، اما هنوز هیچ درخواستی با این مضمون از سوی ما نشده است.
مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس می‌گوید که حدود دو ماه پیش کارشناسان میراث فرهنگی به همراه نماینده ارامنه شیراز از کلیسای مریم مقدس بازدید کرده اند و مقرر شده که برنامه ریزی برای بهسازی این محل انجام دهند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس می‌گوید که وضعیت کلیسای مریم مقدس اصلا مناسب نیست و سریعا نیاز به بهسازی و مرمت دارد.
عبدالرضا نصیری اصل افزود: در طول سالیان گذشته چندین مرحله مرمت در این محل توسط میراث فرهنگی انجام شده، اما اکنون وضعیت پایداری این بنا با خطر جدی مواجه شده و نیاز است که اقدامات سریعی در این باره انجام شود، علیرغم اینکه چندین بار درخواست تخصیص بودجه برای مرمت و بهسازی این کلیسا داده شده، اما هنوز این امر محقق نشده است.
معاون اداره کل میراث فرهنگی فارس اظهار داشت: مرمت کلیسای مریم مقدس شیراز چندین سال پیاپی جز اولویت‌های میراث فرهنگی استان فارس قرار دارد، اما عدم تحقق اعتبار مورد نیاز مانع از انجام آن شده است.
نصیری اصلی گوید که ارزش تاریخی و فرهنگی کلیسای مریم مقدس شیراز زیاد است و در شیراز نیز تنها دو کلیسای تاریخی وجود دارد که باید به وضعیت این دو اثر فرهنگی رسیدگی شود.
وی می‌گوید که اداره کل میراث فرهنگی استان فارس برنامه کاملی در خصوص مرمت و بهسازی کلیسای مریم مقدس آماده کرده و از فردای روزی که بودجه مورد نیاز این کار تامین شود این آمادگی وجود دارد که عملیات اجرایی آن را آغاز کنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا دستگاه‌های دیگر نظیر شهرداری شیراز می‌توانند به مسئله بهسازی و مرمت این بنا تاریخی و فرهنگی بپردازند گفت: بله، شهرداری شیراز در سال‌های اخیر به بهترین شکل به مساله حفاظت از بنا‌های تاریخی شیراز پرداخته و مقدار اعتباراتی که در سطح شیراز در خصوص مرمت بنا‌های میراثی گذاشته اند حتی از اعتبار اداره میراث فرهنگی این شهر نیز بیشتر بوده است.
وی ادامه داد: شهرداری شیراز در سالیان اخیر در امر بهسازی و مرمت بسیاری از بنا‌های تاریخی شیراز از جمله مسجد عتیق، مدرسه خان، بازار وکیل، سرا‌ها و خانه‌های تاریخی و جداره سازی آثار فرهنگی مشارکت کرده که کلیسای مریم مقدس نیز می‌تواند یکی از این اقدامات باشد.
کلیسای مریم مقدس همانند سایر میراث ملی کشور متعلق به همه ایرانیان است و این انتظار از مدیریت این مجموعه می‌رود که در پیگیری وضعیت این میراث تاریخی و فرهنگی ارزشمند تلاش بیشتری به کار گیرند.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر شیراز گفت: این آمادگی در بدنه شورای شهر شیراز و مجموعه مدیریت شهری وجود دارد که در بهسازی و مرمت بنا‌های تاریخی این شهر از جمله کلیسای مریم مقدس همکاری کنند، اما این مساله در گرو درخواست بهسازی خواهد بود که متولی کلیسای مذکور و هیات نمایندگان خلیفه گری ارامنه جنوب و شیراز باید انجام دهند که این درخواست تاکنون به شورای شهر شیراز ارائه نشده است.
احمد تنوری افزود: دو راه برای بهسازی این کلیسا از سوی شهرداری شیراز وجود دارد، ابتدا اینکه درخواست کنیم شهرداری لایحه‌ای با عنوان حمایت از حفظ این بنا به شورای شهر شیراز ارجاع دهد و دوم اینکه در قالب طرحی از سوی اعضای شورا به این مساله پرداخته شود.
وی ادامه داد: سال گذشته (۹۶) با حضور تعدادی از اعضای شورای شهر شیراز بازدیدی از کلیسای مریم مقدس انجام شد که در آن بازدید به هیات نمایندگان ارامنه شیراز اعلام کردیم که آمادگی کمک برای احیا و مرمت بنا‌های تاریخی اقلیت‌های دینی از جمله این کلیسا وجود دارد، اما علیرغم اینکه حدود یکسال از آن زمان می‌گذرد تاکنون هیات نمایندگان ارامنه شیراز درخواستی مبنی بر بهسازی و مرمت این بنا به شورای شهر شیراز ارائه نکرده است.
رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر شیراز اضافه کرد: هر زمان که درخواست مرمت و بهسازی کلیسای مریم مقدس شیراز به شورای این شهر ارائه شود آمادگی وجود دارد که در کمترین زمان ممکن این طرح در دستور کار کمیسیون فرهنگی قرار گیرد و مسیر قانونی آن طی و مصوبه گرفته و از جانب فرمانداری تائید و برای اجرا به شهرداری شیراز ابلاغ شود.
وی ادامه داد: در سایر شهر‌های کشور که بنا‌های تاریخی اقلیت‌های دینی وجود دارد مجموعه مدیریت شهری کمک برای احیا و حفظ این بنا‌ها کرده هرچند که قدمت بسیاری از این کلیسا‌ها از کلیسای مریم مقدس شیراز کمتر است.
تنوری در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: کلیسای مریم مقدس در بین کلیسا‌های مناطق مرکزی ایران از قدیمی‌ترین‌ها است و قدمت آن به دوران پیش از مهاجرت ارمنی‌ها باز می‌گردد، چون به لحاظ اسناد تاریخی تجار پرتقالی مقیم شیراز بنیانگذار آن بوده اند.
وی اشاره کرد: می‌توان از کلیسای تاریخی مریم مقدس شیراز به عنوان یکی از مقاصد گردشگری استان فارس نیز بهره برد.
