قزوین از دیرباز شهر دین و دیانت بوده است و پیروان ادیان آسمانی در آن با آرامش زندگی کرده‌اند؛ این را آثار به‌جامانده از سده‌های گذشته برای ما بازگو می‌کند.
به گزارش ایسنا منطقه قزوین، شهر قزوین دارای کلیساهای متعددی است که برخی از آن‌ها از نظر تاریخی واجد ارزش و جزو میراث فرهنگی سرزمین مینودری هستند. بازدید از این میراث‌های فرهنگی و معنوی می‌تواند درک بهتری از روحیات و حس همزیستی پیروان ادیان را در شهر زیبای قزوین منتقل کند. در این گزارش تعدادی از این کلیساها معرفی می‌شود.
کلیسای کانتور
شمال محله پنبه ریسه، محــوطه نسبتاً وسیــعی که اینــک به خیابان‌های دارایی، بوعلی و خیام محدود می‌شود در اواخر دوره قاجار در اختیار اتباع دولت روسیه قرار داشت. علاوه بر ساختمان کنسولگری روسیه در قزوین، تأسیسات دیگری نظیر منبع آب، سالن تئاتر و باله و غیره در آن برای استفاده مهندسان و کارکنان روسی شاغل در پروژه راه شوسه قزوین احداث‌شده بود.
ازجمله این بناها کلیسای کوچکی است که در جنوب شرقی این مجموعه واقع‌شده و به نام کلیسای کانتور شناخته می‌شود. در این اثر، پلان چندضلعی نامنظم، نمای آجری قرمز، پوشش شیروانی گنبدها به همراه آجر لعاب‌دار و نوآوری در فرم‌های تزیینی هندسی، معماری کاملاً متفاوتی با سایر بناهای استان ارائه می‌شود.
در ورودی کلیسا پس از عبور از ایوان کوچکی که نیم متر از سطح زمین بالاتر است و با ستون‌های چوبی برپاشده و سقفش از شیروانی است با قوسی هلالی از جانب غرب باز می‌شود و به سالن اصلی و دو اتاق کوچک در شمال و جنوب آن می‌پیوندد که هرکدام با پنجره‌های نعل اسبی به بیرون ارتباط دارند.
تأکید بر اجرای طاق و قوس در داخل بنا چشمگیر است و در طاقچه‌ها و ورودی اتاق‌ها و سرسرا دیده می‌شود. تزئینات گچ‌بری جالبی نیز در داخل و قسمتی از نمای بیرونی غربی به‌کاررفته است. از بیرون در دو طرف در ورودی با گچ‌بری برجسته نقش صلیبی را در داخل تاج گلی درآورده و به‌این‌ترتیب تنها قسمت نمای بیرونی را که آجری نیست به شکل متفاوتی تزیین کرده‌اند.
نمای خارجی کلیسا یکسره از آجر قرمز است و دور تمامی پنجره‌ها که صورت نعل اسبی کشیده دارند، دو ردیف آجرکاری برجسته استفاده‌شده است. در ضلع جنوبی سه نیم ستون استوار برج مانندی در محل تقاطع اضلاع بنا برآورده و سرستون‌های آن را با آجرکاری برجسته حلزونی شکل تزیین کرده‌اند که در بالای آن و فاصله بین ستون‌ها یک نوار آجرکاری برجسته به‌صورت ۸ و عرض نیم متر به چشم می‌خورد.
برج ناقوس در ضلع غربی کلیسا قرارگرفته است، یک چهارطاقی ساده که بر روی دهلیز ورودی بناشده و در چهار ضلع، پنجره‌های نعل اسبــی دارد. بــر بالای پنجره‌ها یک ردیف آجرکاری برجسته به‌صورت ۸ انجام‌گرفته و در جلوی پنجره‌های ضلع شمالی و جنوبی برج، دونیم ستون متصل به دیوار و دو ستون استوانه‌ای پیش‌آمده به جنبه تزئینی آن کمک کرده‌اند.
بر روی این چهارطاقی یک بنای هشت‌ضلعی کوچک‌تر قرار دارد که محل نواختن ناقوس بوده است. پوشش این برج، گنبدی فیروزه‌ای است که از گردنی کشیده‌ای برخوردار است.
آرامگاه یک خلبان روسی نیز در محوطه جنوبی کلیسا واقع‌شده است.
کلیسای ارامنه
ساختمان کلیسای فعلی ارامنه که «هرپسیمه مقدس» خوانده می‌شود در پی گسترش حضور آنان در قزوین و کوچک بودن کلیسای قبلی در سال ۱۳۱۵ شمسی با همت کشیش «هارویتون درمیسروپیان» در زمین موقوفه‌ای توسط «هوانس بارسقیان» ساخته‌شده و دارای نمازخانه، سالن اجتماعات و یک مدرسه است.
این کلیسا در خیابان طالقانی قرار دارد و در دیگری نیز از خیابان خیام به آن باز می‌شود. ساختمان کلیسا بنایی آجری است که طرحی مبتنی بر محورهای چلیپایی دارد و فضای اصلی آن مستطیلی است که چهارستون رفیع در داخل آن برآورده‌اند و با قوس‌های تیزه دار به‌هم‌پیوسته‌اند. محراب کلیسا در ضلع شرقی آن قرارگرفته و برج ناقوس در جانب غربی واقع‌شده است.
علاوه بر مراسم عمومی مربوط به ارامنه، این کلیسا همه‌ساله میزبان آیین مخصوص «ارتحال و معراج حضرت مریم» است که هم‌زمان با «عید تبرک انگور» در ماه آگوست (مردادماه) برگزار می‌شود و انجمن‌های فرهنگی ارمنی به زیارت این کلیسا می‌آیند.
در این روز ابتدا مراسم «باداراک» یا آیین رسمی کلیسایی به مناسبت جشن «تحول حضرت مریم» انجام می‌پذیرد. سپس آیاتی از انجیل تلاوت می‌گردد و سرودهای خاص درباره اعطای مواهب الهی به بشر خوانده می‌شود و پس‌ازآن انگور تبرک شده را در میان مردم توزیع می‌نمایند.
کلیسای آسوریان
این کلیسا که در خیابان طالقانی قرار دارد برای مراسم مذهبی آسوری کلده ای‌های مهاجری که در قزوین سکونت داشتند به سال ۱۹۱۵ میلادی توسط «ماریوحنا» پایه‌گذاری شده و تا اکنون پابرجا مانده است. آسوریان قزوین علاوه بر این کلیسا مدرسه مستقلی نیز داشته‌اند.