به گزارش تابناک اردبیل، نشریه " اردبیل نوین" در آخرین شماره خود گزارشی از فعالیت شبکه های اجتماعی در استان اردبیل را منتشر کرده است که در ادامه عینا منتشر می شود.
به موازات گسترش فناوری ها وتکنولوژی های نوین ارتباطی، بر مبنای زیرساخت های موجود و بسترهای فراهم شده، سرعت انتقال این فناوری ها به نقاط مختلف دنیا نیز افزایش یافته است به گونه ای که بهره مندی و استفاده مردم مناطق مختلف کشور از آنها تفاوت چندانی با همدیگر ندارد.
شبکه های اجتماعی به عنوان راه های ارتباطی نوین با امکانات مختلف چند رسانه ای یکی پس از دیگری در حال ظهور بوده و در رقابتی آشکار سعی در جلب نظر کاربران بیشتر هستند. هرچند حرف و حدیث های جدی و متعددی در خصوص آسیب ها و مشکلات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و امنیتی شبکه های اجتماعی موبایلی مطرح بوده و هست، اما استفاده از آنها روز به روز حالت افزایشی نشان می دهد.
تا چندی گفته می شد ایرانیان با بیش از 8 میلیون نفر کاربر، رکوردار دنیا در شبکه مجازی وایبر هستند اما در هفته های اخیر به دلایلی از قبیل اختلال در این شبکه و پایین آمدن سرعت انتقال اطلاعات آن، کوچ کاربران عمدتاً به فضای تلگرام افزایش چشمگیری از خود نشان می دهد. کاربران معتقدند در فضای جدید امکان و سرعت انتقال اطلاعات متعدد از قبیل کلیپ، عکس، متن و صوت بدون محدودیت و با ظرفیت بالا وجود دارد. یکی از کاربران می گوید در این فضا حتی فیلم با کیفیت بالا به مدت حدود یک ساعت هم به اشتراک گذاشته ایم. ظاهراً در این فضا نیز ایرانیان 15 درصد کاربران کل دنیا را به خود اختصاص داده اند.
گسترش شبکه های مجازی که بدون در نظر گرفتن مرزهای حقیقی، موجب شده تا کاربران استان اردبیل نیز اعم از جوانان و سیاسیون و شخصیت های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی به فراخور علاقمندی و یا حوزه فعالیت خود، ساعت های زیادی از عمر خود را در آن سپری نمایند به گونه ای که ظهور و توسعه شبکه های نوین مجازی و فعالیت در آن و صرف اوقات فراغت ـ و حتی ساعاتی از وقت کاری رسمی ـ موجب تنزل شدید مطالعات رسمی کاربران شده است. هرچند عده ای معتقدند که اطلاعات خوب و گاه مفیدی را از حضور در این شبکه ها حاصل می کنند و در ظاهر نیز این ادعا درست به نظر می رسد، اما پراکندگی مطالب ( از هر دری سخن گفتن!) و عدم تولید محتوا بر مبنای منابع معتبر و عمدتاً کپی و ارسال (کپی و پست) مطالب ارسالی دیگران، وجهه مطالعاتی بودن حضور در این شبکه ها را دچار بحران کرده است.
از جنبه دیگر، نوع حضور اردبیلی ها در شبکه اجتماعی تلگرام، گروه های تشکیل شده و ویژگی های مطالب و مواضع مطرح شده در آن قابل بررسی است.
نقاط مختلف استان در این حضور و مراوده مجازی شرکت دارند هرچند سرعت اینترنت به ویژه اینترنتی که از طریق گوشی های همراه عمل می کند، یکی از عوامل اصلی در حضور دائمی و مقطعی کاربران به شمار می رود.
یک بعد حضور کاربران، گروههایی است که با عنوان مناطق یا شهرستانها و در ابتدا تحت نام آن منطقه و با هدف اطلاع رسانی منطقه ای و شهرستانی و حتی طایفه ای تشکیل می شود. به عنوان مثال اردبیل نیوز، خلخال نیوز، ویلکیج نیوز(نمین) و آزادلو(گرمی) ، طایفه بزرگ کلاسر. هرچند هدف اولیه این نوع گروه ها، اطلاع رسانی از مسائل مهم سیاسی منطقه و شهرستان و به ویژه اخبار پشت پرده و به اصطلاح «مگوی» منطقه است، اما در نهایت قوانین اولیه گروه مثل همه گروههای دیگر زیر پا گذاشته می شود و از آن سر دنیا تا تحولات خاورمیانه موضوع خبری می شود و شاید روزها و هفته ها اخبار استان یا آن منطقه و شهرستان خاص مورد توجه واقع نمی شود و به تدریج هم هرکس براساس علاقمندی خود متون ادبی، عرفانی، آموزنده، سیاسی، تجربی به اشتراک می گذارد. البته برخی ها نظیر خبرنامه دانا نیز اطلاع رسانی ملی انجام می دهند.
به موازات بالا گرفتن مجادلات و لفاظی های اعضای گروه های خبری در خصوص اخبار و مسائل درج شده، اعتراض ها به چت ها (گفتگوها) ی دو طرفه بالا می گیرد لذا مدیر یا اعضای گروه تصمیم به ایجاد گروههای دیگر با محوریت گفتگو و بحث و چت کرده و علاقمندان را به حضور در آن دعوت می کنند. «اتاق گفتگو» و «گپ نخبگان» از جمله این گروه هاست.
مطبوعاتی ها و رسانه های استان که عمدتاً تشکیل دهنده گروه ها و یا پای ثابت اکثریت گرو ه ها را تشکیل می دهند هرذ ازگاهی تصمیم می گیرند دوستان رسانه ای خود را کنار هم جمع کنند. این گروه ها نیز در ابتدا عمدتاً با اهداف صنفی ـ مطبوعاتی تشکیل می شود. اما رفته رفته سرنوشتی مشابه گروه های دیگر پیدا می کنند. ویژه های استانی، گروه رسانه، صدای نشریات، مطبوعات استان از جمله این نوع گروه ها بوده و هست.
حضور اقوام یک خانواده در گروه های خانوادگی و همچنین خانم های اقوام برای نشان دادن دست پخت ها یا نتایج آشپزی و یا خیاطی و مدل های مختلف لباس و ... نیز از دیگر گروه های فعال است که البته در نوع دوم، دوستان و خانم های دیگر خارج از فامیل نیز دعوت می شوند.
فعالان دانش آموزی استان نیز با راه اندازی گروه «جنبش دانش آموزی» تلاش دارند تا گفتمان انقلاب و اسلامی و مقاومت و ایثار را در بین جامعه هدف و اعضا تبیین و ترویج نمایند. اعضای این گروه بیشتر از انجمن های اسلامی دانش آموزان سابق و فعلی است.
برخی افراد و دوستان سابق برای اینکه خاطرات گذشته را به فراموشی نسپارند سعی می کنند با ارسال جملات و پیام های خاص بر تقویت دوستی ها و ارتباطات تاکید کنند و گروه هایی را تحت عنوان «دوستان و آشنایان» و «همدلان» تشکیل داده اند.
عده ای نیز با دعوت از علما و روحانیون استان مسلط به حوزه احکام شرعی، گروهی را با این عنوان تشکیل داده اند و برخی ها نیز گروه ختم صلوات 14 میلیونی را با مشارکت و عضویت افرادی از سراسر کشور را ایجاد کرده اند. برخی ها با محوریت مهدویت وارد شده و گروه هایی نظیر « این بقیه اللـه» تشکیل داده اند.
فعالان حوزه کشاورزی و مهندسی گروه های خبری، بازاری و فنی تحت عناوینی چون تبکا (توسعه بازار کشاورزی ایران)، فرارسانه کشاورزی، مکسا (محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک) را ایجاد کرده اند.
برخی کاریابی های استان نیز با ایجاد گروه هایی سعی در جلب مخاطب و معرفی فرصت های شغلی موجود استان هستند.
به تبع اوضاع سیاسی کشور و از آن جایی که در دو سال اول دولت تدبیر و امید هستیم و از سوی دیگر تا انتخابات مجلس دهم نیز چیزی نمانده است، اظهار نظرهای مخالف و موافق در خصوص مسائل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و بین المللی کشور، نقد عملکرد دولت فعلی در حوزه های مختلف و در مقابل، دفاع از عملکرد دولت موجود با نقد و سیاه نمایی دولت قبلی، حمایت از رئیس جمهور فعلی و حمایت و پیگیری امورات مربوط به رئیس جمهور قبلی در گروه هایی با عناوینی چون «حامیان دکتر احمدی نژاد» ، «اصلاحات افق روشن» ، «تا انتخابات دهم» و «سیاست ما عین دیانت ماست»، « اعتدال و بحث های سیاسی و اقتصادی»، « خادم ملت دکتر احمدی نژاد»، «تابناک»، «همدلی و همزبانی» فعالیت می کنند.
در کنار این مباحث و پرداختن به مسائل و اوضاع سیاسی داخلی و خارجی گروه هایی با هدف بصیرت افزایش تشکیل شده و فعالیت می کنند و تلاش دارند وابستگی حزبی و جناحی خاصی از خود نشان ندهند و عموماً به بیان و تبیین راه امام(ره) و منویات امام خامنه ای(مدظله) بپردازند و بن مایه اساسی مطالب آنها از نهضت عاشورا و انقلاب اسلامی نشات می گیرد.، «راسخون»، «انصار امام خامنه ای»، « خیبریون»، « پاتوق جوانان ولایت»، «فرزندان امام خامنه ای» و ... از جمله این نوع گروه ها به شمار می روند.
برخی گروه ها هم بر اساس مسایل خاص مثل شعر، داستان، مطالب خواندنی خارج از مسائل سیاسی، لطیفه و طنز فعالیت دارند. عده ای هم با راه اندازی گروهی تحت عنوان «بیوگرافی» تلاش دارند اعضا را با افراد و شخصیت ها و یا جریانات فکری مهم جهان و ایران آشنا کنند.
گروه هایی نیز برای تبلیغ کاندیداها در حال راه اندازی است و یا برخی گروه ها آرام آرام موضع خود را نشان می دهند.
برخی ویژگی ها و یا قوانین نانوشته ای که در عموم گروه های مجازی که با حضور و محوریت اردبیلی ها دایر هستند، به شرح ذیل است:
ـ گروه ها اگر استانی هم ایجاد شوند، افراد از مناطق دیگر کشور به آن اضافه می شود و هویت کاملاً استانی ندارند کما اینکه برخی گروه های سایر استانها یا ملی نیز به تدریج وجهه اردبیلی به خود می گیرد.
ـ همه گروه ها در ابتدا با یک جهش و فعالیت فوق العاده شبانه روزی آغاز به کار می کنند اما به تدریج بدلایل متعدد فعالیت آنها کاهش یافته و حتی رو به تعطیلی می گراید و اعضا در گروه های دیگری عضویت می یابند.
ـ به دلیل عدم استقبال، گاه گروه ها عنوان و یا محتوای خود را خیلی زود تغییر می دهند. عدم استقبال از گروه ها به دلایلی چون عدم حرفه ای و ناشناس بودن مدیر گروه برای اکثریت، یکنواختی و طولانی بودن محتوای پیام و تلاش برای خفه کردن صدای مخالفان می تواند باشد.
ـ عموم محتواهایی که بین گروه ها رد و بدل می شود. ( به غیر از چت های دو طرفه کوتاه) کپی از سایر گروه هاست و به نوعی تولید مطلب تازه زیادی اتفاق نمی افتد.
ـ مدیران و سیاسیونی که ردای مدیریت بر تن دارند علیرغم حضور در اکثر گروه ها، ساکت هستند یعنی پیام ها را می خوانند اما چیزی به اشتراک نمی گذارند.
ـ علیرغم اینکه گاه بحث های مصداقی در خصوص کاندیداهای احتمالی مجلس داغ می شود اما خود آنها از ورود به بحث خودداری کرده و برخی از آنها صرفاً پیام های مناسبتی به اشتراک می گذارند.
ـ گاه در گروه های سیاسی حملات به افراد به خاطر نظراتی که ارائه می دهد به اندازه ای بیشتر و سخت تر می شود که وی مجبور به ترک گروه یا سکوت می کند.
ـ در گروههای سیاسی حامی دولت، تلاش عمده بر این است که دولت قبلی ناکارآمد نشان داده شده و همه خدمات آن زیر سوال برود در مقابل هم سیاستهای اقتصادی و فرهنگی و سیاست خارجی دولت فعلی نیز در دیگر گروه ها ناکارآمد نشان داده می شود.
ـ هر چند برخی گروه ها در آغاز کار قوانینی را برای اعضا اعلام کرده و سعی می کنند افراد را برای رعایت آنها مجاب کنند اما عمدتاً این قوانین به ویژه در گذر زمان رعایت نمی شود.
ـ حامیان کاندیداهای احتمالی مجلس به ویژه در حوزه اصلاح طلبان استان، همدیگر و کاندیداهای مورد نظر هم را بیشتر تخریب می کنند و نقد دیگر کاندیداها هم وجهه تخریبی به خود می گیرد.
ـ برخی ها تلاش دارند محتوای پیام ها و تبادل نظرها را به مسائل توسعه استان مرتبط سازند اما عموماً تلاش آنها بی نتیجه می ماند و مسائل سیاسی پررنگ تر می شود.
- خبرنگاران و روزنامه نگاران استان تلاش دارند اخبار و گزارشات و یادداشتهای خود را در این فضا نیز منتشر کنند و این کار از طریق لینک سایت مربوطه یا ارسال متن کامل نوشته صورت می گیرد.
ـ برخی ها مهمان همه گروه ها هستند. نگارنده خود در 46 گروه عضویت پیدا کرده است. لذا به نظر می رسد علیرغم عضویت خیلی ها در این شبکه های افراد فعال گروه ها دویست سیصد نفری بیشتر نباشند و این می تواند یکی از علل ترک زود هنگام گروه ها توسط افراد و کم اعتبار شدن و غیر فعال شدن گروه گردد.
به قول یامین پور، فضای مجازی جوانان را در خلسه ای بی انتها وارد می کند که احساس کاذب مطلع بودن و اثرگذار بودن و در صحنه بودن نخستین اثر ویرانگر آن است. فضایی که به تدریج فضای خلوت، مطالعه و حضور اجتماعی در فضای واقعی و حتی بودن با خانواده را می گیرد و باران اطلاعات بی ربط، توجه و تذکار معنوی را نابود می سازد و تربیت زیر بارش اطلاعات می تواند به نوعی بی تربیتی منجر شود.
منبع: نشریه اردبیل نوین