روزهای سخت آقای شهردار فرا می رسد
وقتی محمدعلی ثابت قدم کاندیدای شهرداری رشت شد روزنامه نگاری در وصفش نوشت: «او معادل هاشمی رفسنجانی در گیلان است به لحاظ زیرکی و صف موافقان و مخالفانش.» صحت این گفتار از همان روزهای نخستین کاندیداتوری اش مشخص شد. آنجا که طیف وسیعی از فعالان...
تابناک گیلان: تقابل به اوج خود رسیده است. مخالفان شهردار جدید رشت ظاهرا شمشیر را از رو برایش بسته اند. یکی از آنان که از قضا رسانه ای ترین چهره جناح مخالف محمدعلی ثابت قدم است در آخرین اظهاراتش درباره عملکرد شهردار توصیه کرده که برایش روانپزشک ببرند تا او را معاینه کند. این شدیدترین هجمه طی ماه های اخیر به شهردار جوان رشت بوده است. آن هم از سوی نایب رییس شورا که خود را رزمنده می داند و ساده زیستی را شعار خود کرده است.
وقتی محمدعلی ثابت قدم کاندیدای شهرداری رشت شد روزنامه نگاری در وصفش نوشت: «او معادل هاشمی رفسنجانی در گیلان است به لحاظ زیرکی و صف موافقان و مخالفانش.» صحت این گفتار از همان روزهای نخستین کاندیداتوری اش مشخص شد. آنجا که طیف وسیعی از فعالان اجتماعی و رسانه ای از ثابت قدم حمایت کردند و طیف وسیعی هم تمام تاب و توانشان را گذاشتند برای رای نیاوردن ثابت قدم.
اگرچه 7 کاندیدا برای شهرداری رشت انتخاب شده بود اما در واقع انتخابات تنها دو کاندیدای واقعی داشت. ثابت قدم و هرکس به جز ثابت قدم. وضع طوری بود که یکی از اعضای شورای شهر در جلسه ای خصوصی گفت: « ثابت قدم رای نخواهد آورد مگرآنکه از جنازه ام رد شود.» یکی دیگر هم گفته بود: «حاضرم به خاطر رای نیاوردن ثابت قدم با بمب کاظمی خودکشی کنم.» جالب آنکه این اظهارنظر رمانتیک در عرصه عمل هم به وقوع پیوست و دوگانه ثابت قدم – اوسط مقدم با انصراف اوسط مقدم تبدیل به دوگانه ثابت قدم – کاظمی شد.
یک استراتژی هوشمندانه برای اتحاد دو طیف در مقابل طیف طرفداران سرسخت ثابت قدم که تحت هر شرایطی 5 رای داشتند. آرایی که برای شهردارشدنش کافی نبود و می بایست به 8 می رسید. اینگونه بود که حامی جدی اوسط مقدم یعنی باقری خطیبانی ـ همان که توصیه کرد برای شهردار روانپزشک بیاورند ـ از کاندیدای مورد علاقه اش عبور کرد و به طیف حامی کاظمی ـ عضو دیگر شورای شهر- پیوست. طیفی که تنها یکی دو رای بیشتر نداشت اما توانست به دو دلیل 11 رای برای کاظمی کسب کند.
اول آنکه کاظمی خود عضو شورا بود و دوم آنکه دو طیف اصلی یعنی باقری و یارانش و جمشیدی و فرانک پیشگر تنها به خاطر رای نیاوردن ثابت قدم راضی به انتخاب مسعود کاظمی شدند. آن ها مسرور از پیروزی شان بودند و حامیان رسانه ای ثابت قدم سعی در تحلیل این شکست داشتند. آن روزها شاید تنها امیدوار شخص ثابت قدم بود که توانست با اجرای سیاستی هوشمندانه و دقیق میدان بازی را از نو تعریف کند. نداشتن فوق لیسانس و نحوه عجیب رای گیری برای انتخاب شهردار (رای به دو کاندیدا از سوی هر عضو شورا) باعث شد فرماندار رشت نتیجه انتخابات را قبول نکند و بازی از نو آغاز شود. همین فرصت هم برای ثابت قدم کافی بود که حتی بتواند برخی از منتقدان جدی اش را وارد تیم حامیان خود کند.
اتفاقی که شاید برای خوش بین ترین تحلیل گران مسایل شهری هم غیرقابل باور بود. ثابت قدم با 9 رای شهردار رشت شد. از این 9 نفر 5 نفر حامیان ثابت او بودند؛ رضا رسولی ، امیرحسین علوی، موسوی روزان، اسماعیل حاجی پور، فاطمه شیرزاد. اما پیوستن 4 عضو دیگر به این مجموعه آنقدر عجیب بود که حتی مسعود کاظمی هم نتوانست تعجب خود را در صحن شورا و بعد از اعلام نتایج پنهان کند و گفت «فرهاد! تو هم؟»
منظور او فرهاد شوقی عضو جوان و اصولگرای شورا بود. باقری خطیبانی هم آنقدر عصبانی بود که نتوانست مکنونات قلبی خود را پنهان کند و آنچنان شدید اعتراض کرد که اصلا کسی نفهمید انتقادش به چه کسی و چه چیزی بود. در هر صورت فرهاد شوقی، واثق کارگرنیا، مجید رجبی ویسرودی و مظفر نیکومنش نودهی به ثابت قدم رای دادند و فراکسیون کاظمی از هم پاشید و باقری و صابر و رفیعی نودهی ترجیح دادند به پای اوسط مقدم بایستند و جمشیدی و پیشگر و کاظمی هم در حرکتی عجیب بار دیگر به کاظمی رای دادند بی آنکه توجهی داشته باشند به عدم تایید صلاحیت وی برای احراز پست شهرداری از سوی فرمانداری و وزارت کشور.
دیگر ثابت قدم شهردار رشت و آخرین گام ، اعلام تایید صلاحیت وی از سوی وزارت کشور بود. جناح مخالف اما از پای ننشست. محمود باقری خطیبانی که یک تنه بازی را اداره می کرد این بار ترجیح داد دیگر اعضای مخالف شهردار هم نقش خود را ایفا کنند. اینگونه بود که محمدعلی رفیعی تصمیم شورا مبنی بر انتخاب ثابت قدم را غیرقانونی خواند. حتی شایعه شد عده ای به تهران رفته اند تا شخصا وزارت کشور را مجاب کنند که ثابت قدم هم صلاحیت احراز شهرداری را ندارد.
دو سه ماه دیگر هم گذشت و بازهم شهر رشت بی شهردار ماند تا اینکه خبر رسید که رییس جمهور قصد سفر به گیلان دارد. آنگاه بود که مقامات استان به تکاپو افتادند که مگر می شود رییس جمهور به شهری بیاید که رییس نداشته باشد؟ پس فرمانداری رشت با اعمال نفوذ خود روند پرونده صلاحیت شهردار رشت را در وزارت کشور تسریع کرد تا چند روز باقیمانده به ورود رییس جمهور به گیلان شهر رشت صاحب شهرداری شود که از قضا در جلسه رییس جمهور با نخبگان درست پشت سر رییس جمهور بنشیند، انگار که بخواهد به همه بگوید بالاخره او شهردار شده است و رشت هم صاحب شهردار.
بزرگ ترین دلیل ورود ثابت قدم به کارزار انتخابات شهرداری مطمئنا اعاده حیثیت از آن روزهای تلخی بود که با انحلال شورای سوم و ایجاد یک پرونده قضایی بزرگ مالی برای اکثریت اعضای آن پای ثابت قدم به عنوان شهردار رشت به دادگاه باز و او از شهرداری عزل شد. اگرچه ثابت قدم از دادگاه حکم تبرئه گرفت اما ظاهرا داغ آن شورا همیشه روی پیشانی او بوده است.
از این رو بود که ثابت قدم برای پاک کردن آن داغ و اینکه نشان دهد بهترین گزینه برای اداره شهر است و اگر فرصت داشته باشد شهری دگر می سازد وارد کارزاری شد که بعضا اداره اش از دست او خارج بود. پیروزی در این بازی سیاسی بسیار سخت بود و ظاهرا همچنان هم سخت است. وقتی حکم شهرداری ثابت قدم آمد تازه انتقادات جدی تر شروع شد. حتی انتقاد به صف حامیان او هم رسید. بازی مخالفت خوانی آنقدر خوب اداره می شد که حتی فرهاد شوقی، همانی که با رای اش به ثابت قدم همگان از جمله دوست صمیمی اش کاظمی را متعجب کرد، به خاطر عزل یکی از معاونان شهردار توسط ثابت قدم شمشیر انتقاد را از نیام برداشت و پروژه جدید کلید خورد.
جمشیدی هم به صف انتقادیون پیوست اما وقتی نوبت به فرانک پیشگر رسید گزارشی در یکی از سایت های محلی کار شد که از پروژه انتقاد در شورا پرده برمی داشت. از این رو مصاحبه آماده فرانک پیشگر چاپ نشد و باقری خطیبانی ترجیح داد تیر اصلی را شلیک کند. او از «بگم بگم» ها عبور کرد و شروع به «گفتن» کرد. از ارتباط فردی به نام «سید...» در تخلف ساختمانی امین الضرب گفت تا وجود ساختمانی با تخلفات فراوان در بلوار دیلمان که پرونده اش به تازگی به کمیسیون ماده 100 فرستاده شده است. از عزل شهردار منطقه 1 به خاطر رسیدگی به تخلف ساختمانی مذکور تا شائبه ارتشا و قضیه 400 میلیون تومانی در شورای سوم.
از فعالیت رستوران متعلق به شهردار که بنابه گفته یک عضو شورای شهر، پاتوق برخی افراد مرفه و معلوم الحال بوده (البته وی تعریفی از معلوم الحال نکرده و یا نگفته که کجای مرفه بودن اشکال دارد) تا قضیه شفافیت مالی داستان دانشگاه شریف و مناقصات مربوط به آن. از عدم شفافیت در هزینه کردهای ساختمان میدان گیل تا هزینه های مربوط به اجرای پروژه مترو. در این بین رسانه های حامی ثابت قدم هم بیکار ننشستند. آن ها که تن به قواعد این بازی نمی دادند گزارش تحلیلی نوشتند درباره مثلث افشا که یک سرش یک عضو شورا بود یک سرش یک پایگاه خبری و سر دیگرش هم روزنامه نگار جوانی که با یکی از کاندیداهای شهرداری نزدیک است.
اما رسانه هایی هم بودند که وارد بازی افشاگرایانه آن مثلث افشا شدند و سعی در افشای روابط و اعمال مخالفان شهردار داشتند. اما اظهارات جدید باقری خطیبانی با این مضمون که «شهردار نیاز به روانپزشک دارد» قواعد بازی را تغییر داده است. حال باید دید حامیان شهردار رشت چه واکنشی از خود نشان می دهند؟
حامیان و مخالفان شهردار رشت را باید به دو قسمت تقسیم کرد و در همین تقسیم بندی می توان متوجه نوع واکنش آن ها نیز شد. مخالفان شهردار یا به برنامه ها و عملکرد او نقد دارند یا اصولا و عمیقا و متعصبانه مخالف او هستند و هرکس دیگری را در این دنیا به عنوان شهردار رشت می پذیرند الا خود ثابت قدم را. این گروه واهمه ای از افشاگری ندارد.
تمام تلاشش بر تخریب شهردار رشت است. حتی از جنبه های شخصی و خصوصی او هم نمی گذرد. ثابت قدم هم حاشیه زیاد دارد. از سوابق پروپیمان اجرایی اش گرفته تا ثروتش در عین جوانی بهانه هایی است برای انتقاد. اما این شاخصه رفتاری او است که اصولا دافعه بیشتری دارد تا جاذبه. مغرور است و نگاه از بالا به پایینش خود به خود مخالف آفرین است. خیلی ها امیدوار بودند که او با شهردار شدن دوباره اش سعی در اصلاح این رفتار کند اما بروز یکسری از واکنش ها از سوی او امید حامیانش را ناامید کرد. آن ها معتقدند خصلت رفتاری آقای شهردار پاشنه آشیل او است. مخالفان قسم خورده اش هم بیش از هرچیز دیگری از این خصلت رفتاری رنج می برند و هر اقدام و تصمیم شهردار را بهانه ای برای انتقاد می کنند. خصلتی که می تواند حتی برای بسیاری از حامیانش هم دافعه ایجاد کند و از تعداد حامیانش به مرور زمان بکاهد.
دسته دوم مخالفان شهردار که صدایشان در هیاهوی افشاگرایانه مخالفان قسم خورده شنیده می شود به عملکرد و برنامه های او نقد دارند. آن ها به سکوت ثابت قدم در دور اول شهرداری اش در قبال اعمال خلاف بعضی از اعضای شورای شهر سوم نقد دارند. یا به اجرای پروژه پیاده راه فرهنگی. یا عدم توانایی ثابت قدم در بهبود وضع ترافیک. یا قطع درختان خیابان بیستون. این دسته از مخالفان اهل مخالفت به هر قیمت نیستند و اگر شهردار عملکرد خوبی از خود نشان دهد به صف حامیان او خواهند پیوست.
حامیان شهردار هم دو قسم هستند با دو نوع شیوه رفتاری. اولی حامیان سرسخت او هستند که منافعشان با منافع شهردار گره خورده است. آن ها حتی حاضرند برای شهردار وارد بازی «بگم بگم» شوند. چه آنکه طرف مقابل هم نقطه ضعف های فراوانی دارد. دسته دوم حامیان برنامه محور شهردار هستند. آن ها که به خاطر شعارهای ثابت قدم از او حمایت کرده اند. افرادی که توسعه رشت را هدف اصلی خود قرار داده اند و پیمان نانوشته ای با ثابت قدم بسته اند. این دسته به بازی «بگم بگم» کاری ندارند و هم و غمشان کمک به شهرداری برای اجرای برنامه های توسعه گرایانه اش است.
این احتمال بسیار قوی است که مخالفان سرسخت ثابت قدم در همین سطح متوقف نمانند و حتی انتقادهایشان را شدیدتر هم کنند. با بسته شدن خیابان های منتهی به شهرداری برای اجرای پروژه بی. آر. تی و بعد از آن پروژه پیاده راه فرهنگی طبیعی است که موجی از نارضایتی در شهر و در بین کسبه و مردمی که به مرکز شهر نیاز دارند ایجاد می شود.
اگر تاکنون تجمعات اعتراضی در داخل ساختمان شهرداری و به خاطر تغییر و تحولات در نیروهای شهرداری بود احتمالا سطح اعتراضات به خارج از ساختمان شهرداری هم می رسد. شهردار هم می داند که چندماه آینده شاید سخت ترین روزهای کاری اش باشد. از این رو به تمام قوای رسانه ای حامی اش نیاز دارد. نه فقط رسانه ها که به کمک نخبگان شهری نیز نیاز دارد.
در ماه های آینده مطمئنا شاهد صف آرایی جدی مخالفان و موافقان شهردار خواهیم بود. شهردار می داند که هر جراحی خون ریزی دارد و هر آبادانی یک خرابی. اما مهم آن است که چگونه به سلامت از آتش امتحان بیرون آمد. گلستان شدن شهر به سلامت بیرون آمدن شهردار از آتش انتقاد بستگی دارد. اما این بار بیرون آمدن به تنهایی و بدون کمک امکان پذیر نیست. این بار شاید ثابت قدم حتی بیشتر از آن روزهایی که می خواست شهردار شود به کمک رسانه ها و نخبگان نیاز دارد. آیا خودش به این مهم واقف است؟
به نظر می رسد شهردار مهم ترین حامیانش را بعد از شهردار شدن دیگر جدی نگرفته است. مهم ترین حامیان او پایگاه های خبری بودند و جالب آنکه ثابت قدم تاکنون دو جلسه با اصحاب رسانه داشته است. اول با خبرگزاری ها و دوم رسانه های مکتوب. هردوی این رسانه ها نیز در کارزار انتخابات شهردار سکوت اختیار کرده بودند اما حامیان اصلی آقای شهردار یعنی پایگاه های خبری هنوز به جلسه ای مشورتی دعوت نشده اند. همان گروهی که نبود حمایت گرایانه اش در دور اول شهرداری ثابت قدم صدمات جدی به اعتبار او وارد ساخت و فرصت ساختن یک سپر دفاعی را از او گرفت. این همان پاشنه آشیل آقای شهردار است.
فردی که بسیار زیرک و باهوش است، اما وقتی به این خصلت مثبتش مغرور می شود آنگاه است که در واقع کلید شکستش را فشار می دهد. باید دید محمدعلی ثابت قدم در روزهای سخت پیش رو چه تصمیمی می گیرد؟ آیا دوباره به حامیان اصلی اش رو می کند یا نه؟ توسعه شهر رشت در ماه های آیند در گرو نتیجه تقابلی است که روز به روز دارد عریان تر می شود.
محمد عزیزی/
منبع: تابناک
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
جناب آقای عزیزی؛مدتها بود که یک گزارش خوب در نشریات گیلانی ندیده ونخوانده بودم .بسیار خوشحالم ازینکه عزیزانی چون شما را فعال در این عرصه میبینم.سرفراز وسربلند باشید.منتظر دیدن وخواندن مطالبی قوی تر وگزارشهایی خوبتر از جنابعالی(بشرط حیات)می مانم......