وقتی خرافات بلای جان حیات وحش می شود

«اگه روغن الاغ رو روزی دو بار به پاهات بمالی دردت خوب میشه، چون روغن الاغ برای دردهای روماتیسمی خوبه»، «برای این که بتونی باردار بشی باید چربی خرس قهوه ای، ناخن پلنگ، پوست کفتار و گوشت خرگوش رو با مدفوع روباه قاطی کنی و نصفش رو به همسرت بدی و نصفش رو هم خودت بخوری فقط باید دقت کنی که خرس حتما باید قهوه ای و نر باشه و کفتار هم خیلی پیر نباشه»!، «زبان روباه برای درمان بیماری های قلبی مفیده و اگه قلبت خیلی درد می کنه باید هفته ای 2 بار و اگه هم دردش شدید نیست هفته ای یک بار خوراک زبان روباه بخوری»، «این روزها چشم خیلی ها دنبال زندگی تویه  و باید مراقب باشی که هیچ جغدی از اطراف خونه ات رد نشه و یا روی دیوار خونه ات نشینه وگرنه ممکنه شوم بودن جغد باعث بشه که زندگی ات از هم بپاشه»!
این جمله ها تقریباً برای بسیاری از ما آشناست و بارها آن ها را از زبان رمال ها، جادوگرها و خرافه پرست ها شنیده ایم و متأسفانه بدون این که به بی اساس بودن آن ها فکر کنیم، به جست و جوی اجزای بدن، پوست و چربی حیوانات می رویم و یا آن ها را به صرف شوم بودن شان از بین می بریم. اصلا این خرافه ها چه هستند و از کجا نشأت گرفته اند؟
خرافات در طول تاریخ بخش عمده ای از فرهنگ های قدیم و جدید بوده و به خاطر چنین آمیختگی دیرینه ای هنوز هم برخی از مردم به عقاید خاص خرافاتی اعتقاد دارند و از آن ها پیروی می کنند.
یکی از بدترین نوع خرافات اعتقاد به تأثیر گوشت و یا اجزای بدن جانوران حیات وحش در سلامت  است که این موضوع بلای جان آن ها شده است و در شرایطی که مرگ و میر گونه‌‌های مختلف جانوری کشور با دست درازی‌های متعدد شکارچیان و تفنگ به دستان و حوادثی که از دخل و تصرف در زیستگاه‌های جانوران، مثل عبور جاده از آنجاها، فزونی یافته زنگ خطر انقراض برخی گونه ها را به صدا درآورده، همچنان یکی از دلایل مهم کشتار حیوانات در کشورمان، باورهای خرافاتی رایج میان مردم است.
از جمله این باورهای خرافی، کشتن و سلاخی حیوانات برای استفاده از بخشی از اندام های آن ها و دوری جستن از طلسم، طلسم کردن دیگران و یا درمان برخی بیماری‌هاست که گاه دست به دست شهرت طلبی شکارچیان داده و انگیزه کشتار حیوانات حرام گوشت را تقویت می‌کند.
در این باره یک کارشناس محیط زیست می گوید: قابل حدس است که وقتی از خرافات سخن به میان می‌آید، یعنی برخلاف آن که برای باورمندان به آن خرافه، همه چیز مانند روز روشن به نظر می‌رسد و بی نیاز از تحقیق است، اثبات ادعای طرح شده ممکن نیست و گواهی در تقویت ظن آن هم وجود ندارد و به این ترتیب ممکن است سال های سال حیوانی با هدف شفا دادن دردی کشته شود، بی آن که فردی از خود بپرسد این حقیقت علمی را چه کسی کشف کرده است؟
«خردمند» می افزاید: به عنوان مثال از قدیم تا الان هدهد مظهر خوش‌خبری و خوش‌شانسی است. برخی بر این باور هستند که اگر در خانه از آن نگهداری کنند یا خشک‌شده اش را نگه دارند، هر روز خبرهای خوبی را می‌شنوند و شانس با آن ها همراه خواهد بود.به گفته وی، در برخی از مناطق کشور، اعتقاد به خوش شانسی و خوش خبری هدهد به اندازه ای است که هدهد خشک شده را نگه می دارند و روز خود را با نگاه کردن به آن آغاز می کنند و فکر می کنند با این نگاه، روز خوبی خواهند داشت و زندگی آن ها با برکت می شود. این در حالی است که این خوش‌خبری که شانس با خودمی‌آورد، برای خود هدهد خوش‌یمن نیست و حتی قیمت زیادی هم ندارد.
وی تصریح می کند: این خرافه وجود دارد که گوشت خرس گرم و برای ضعف قوای جنسی مردان، دوای درد است. در برخی از شهرهای کشور، اعتقاد بر این است که خوردن گوشت خرس باعث افزایش قوای جنسی مردان می‌شود. شکارچیان، خرس را مانند حیوانات حلال گوشت ذبح می‌کنند و از گوشت این حیوان برای درمان ضعف قوای مردانگی استفاده می‌شود و بخشی‌هایی از پوستش هم برای دوری جستن از طلسم و افزایش قدرت به فروش می‌رسد.وی بیان می کند: توله‌خرس‌ها بیشتر از خرس‌های بالغ نر و ماده در معرض خطر شکار برای خورده شدن قرار دارند و قیمت مشخصی برای گوشت آنجا وجود ندارد و طرفداران پول خوبی در ازای  پوست و سر تاکسیدرمی ‌شده خرس، برای استفاده از آن در تزئینات منزل خود می پردازند.
وی اظهارمی دارد: در کنار گوشت خرس، گوشت مار هم طرفدارانی دارد. برخی معتقدند که گوشت مار هم می‌تواند به رفع ضعف قوای جنسی مردان کمک کند.
بازار داغ خرافه
قدرت خرافات، حیات وحش کشور را در معرض خطر قرار داده تا جایی که در بسیاری از مناطق حتی شکار حیواناتی همچون گرگ، کفتار، پلنگ، خرس و جغد، یک ارزش تلقی می‌شود و متأسفانه  در استان هم این مورد مشاهده می شود.
در این باره، رئیس اداره طبیعی اداره کل محیط زیست خراسان شمالی می گوید: در کل کشور خرافات بلای جان حیات وحش شده است و متأسفانه بازار خرافه در خراسان شمالی بسیار داغ است.
«گردمردی» می افزاید: مردم در بسیاری از شهرهای کشور، چون جغد در خرابه ها می نشیند، خواندن جغد بالای خانه را شوم می‌دانند و آن را با هرچه در دست داشته باشند، می‌زنند تا بمیرد یا پرواز کند و بر بام دیگری بخواند چون معتقدند که اگر جغد اطراف خانه شان باشد یا روی دیوار آن بنشیند، موجب خراب شدن  خانه شان می شود اما این در حالی است که چون جغد به دنبال جوندگان کوچک مانند موش است، در خرابه ها آن را جست و جو می کند و به دلیل این که چشم های بسیار حساسی دارد که در روز نمی تواند ببیند، هرجا باشد، همان‌جا می ماند و برای مردم مفید است زیرا جوندگان را شکار و از محل زندگی آن ها دور می کند.
وی به خرافه های موجود در مورد خفاش هم اشاره و بیان می کند: متأسفانه برخی مردم نمی دانند که خفاش لاشه های دام هایی مانند گوسفند را که ممکن است به دلایل بیماری های خطرناکی مانند شاربن تلف شده و توسط دامدار در جایی رها شده باشد، به غارها و مخروبه ها می برد و از محل زندگی مردم دور می کند و باعث می شود آن ها از بیماری در امان بمانند.این کارشناس زیست محیطی به فواید خفاش برای بشر هم اشاره می کند و می گوید: خفاش حشراتی را که باعث انتقال بیماری هایی مانند سالک می شود، می بلعد و در یک ساعت می تواند هزار حشره را ببلعد.
از طرفی در فضولات این حیوان آنزیم هایی وجود دارد که می تواند بسیاری از باکتری ها را از بین ببرد و حتی از بزاق دهان خفاش، مواد ضد انعقاد خون تولید می شود اما در جامعه ما از انسان های خلافکار به عنوان خفاش یاد می شود و این حیوان به جرم خرافه رایج بد و شوم بودن، کشته می شود.
وی خرس قهوه ای را از دیگر حیوانات قربانی خرافات در خراسان شمالی می داند و بیان می کند: متأسفانه خرافه پرستان چربی، پوست و اعضای بدن این حیوان را برای درمان برخی بیماری ها مفید می دانند و این خرافه ها موجب شده است تا این حیوان شکار و سلاخی شود.
 قاچاق اجزای بدن حیوانات
رئیس اداره طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی می گوید: متأسفانه این خرافه پرستی در خراسان شمالی به حدی رسیده است که اعضای بدن برخی حیواناتی مانند کفتار، خرس، روباه، جغد و به ویژه گونه شاه بوف و حتی پلنگ با قیمت های بسیار بالایی قاچاق می شود  مثلاً اندازه یک کف دست پوست کفتار تا 200 هزار تومان هم معامله می شود.
«گردمردی» به منقرض شدن نسل سایگاه در قزاقستان اشاره می کند و می افزاید: این نوع حیوان که شبیه آهو است، در قزاقستان وجود داشت اما به دلیل خرافه و تصور اشتباه این که ناخن آن خاصیت دارویی دارد، شکار و از آن پودر و پماد ساخته می شد و این اتفاق به قدری تکرار شد تا نسل این حیوان به کلی منقرض شد و چنانچه خرافه پرستی ها ادامه داشته باشد، نسل بسیاری از حیوانات منقرض می شود به ویژه این که برخی از حیوانات در خطر انقراض قرار دارند.
رئیس اداره طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی اظهارمی دارد: برای جلوگیری از این موضوع و شکار بدون دلیل حیوانات، باید فرهنگسازی و قوانین بازدارنده اعمال شود و مردم توجیه شوند که خرافه ها اثر درمانی ندارند و حیوانات به شکلی که آن ها تصور می کنند، نمی توانند در درمان بیماری ها مؤثر باشند و ادامه دادن این رویه هم به اکوسیستم آسیب وارد و هم نسل حیوانات را منقرض می کند.
قدرت خرافات!
حالا قدرتی که خرافات در میان مردم پیدا کرده  اند به نگرانی فعالان محیط‌ زیست و حامیان حقوق حیوانات تبدیل شده است. زیرا در کنار قدرتی که خرافه و سودآن پیدا کرده برای آگاهی مردم نسبت به حقوق حیوانات و دروغ بودن آثار جادویی آن ها قدمی برداشته نشده است.
به نظر می‌رسد جادویی که مردم حیوانات را به خاطر آن می‌کشند برای خود آن ها بدیمن بوده و آمد نداشته است. خرافات بلای جان حیوانات شده و معلوم نیست وقتی این جادو به صاحبش رحم نکرده چطور قرار است برای انسان‌ها خوشبختی و سعادت بیاورد./روزنامه خراسان شمالی