کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست دلایل و وضعیت آلودگی در شناگاه های استان های ساحلی کشور را تشریح کرد.
سمانه بخشی اظهار کرد: بیش از 16 درصد از جمعیت کشور در استان های ساحلی استقرار یافتند و تاثیر کیفیت این ذخایر آبی در فعالیت های مختلف انسانی بیش از گذشته آشکار می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: دریای خزر پهنه آبی بسته ای با وسعتی در حدود 86 هزار و 400 کیلومتر مربع است و طول خط ساحلی این دریا در ایران به حدود هزار کیلومتر می‌رسد که از آستارا تا رودخانه اترک امتداد دارد و در حدود 200 رشته رود از سواحل جنوبی خزر و از خاک ایران به دریای خزر می‌ریزد که 20 رود در این میان جز شاخه های مهم محسوب می‌شوند.
این کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست گفت: بسیاری از رودهای سواحل جنوبی خزر همچنان در معرض دستخوش دخالت های انسانی و ریزش آلاینده های پایدار شهری و صنعتی قرار دارند و تخلیه پساب های صنعتی، شهری و کشاورزی است که از سطح آلودگی قابل توجهی برخوردار هستند از مهم‌ترین عوامل آلودگی آب شناگاه‌ها است.
بخشی با اشاره به اینکه دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه محصور جهان یکی از مهم ترین دریاچه های دنیا از نظر اکوسیستم آبی است، تصریح کرد: آلودگی سواحل دریای خزر به ویژه حوزه جنوبی که متعلق به کشور مشهود است و آلودگی های میکروبی به ویژه با منشاء انسانی و حتی در برخی موارد مواد زائد شهری و شیرابه ناشی از آن بدون هیچ کنترلی از طریق رودخانه ها وارد دریای خزر می‌شود.
وی افزود: آب های ساحلی و منطقه شناگاه‌ها به طور قابل توجهی آلودگی ایجاد می کند و برخی از این آلودگی ها قابلیت ایجاد بیماری در یک دامنه گسترده به صورت مزمن را دارند.
این کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست درباره باکتری های موجود در آب تصریح کرد: از مهم ترین باکتری های شاخص در آب شناگاه ها می توان به اشرشیا کلی، کلیفرم کل، کلبسیلا، سیتروباکتر، آنتروباکتر، پسودوموناس ها، کلستریدیوم پرفرنژس، آئروموناس هیدروفیلا و ویبریو پاراهمولیتیکوس اشاره کرد و این میکروارگانیسم های فرصت طلب و بیماری زا در شناگاه های آلوده، زمینه ابتلا به انواع بیماری های پوستی گوارشی و تنفسی را فراهم می کنند.
بخشی افزود: پایش میکروبی آب های ساحلی و انجام آزمایش های باکتریولوژیکی در تمام سال و یا هنگام بهره برداری از شناگاه‌ها تجزیه و تحلیل نتایج و تطبیق آن با استانداردها و حدود مجاز از نظر بهره برداری از شناگاههای مختلف اهمیت فراوانی دارد.
وی درباره دفع فاضلاب شهری و خانگی، اظهار کرد: در شهرهای ساحلی شمال کشور به علت افزایش سطح آب های زیرزمینی و نزدیکی با ساحل دریا به شکل مستقیم به دریا تخلیه می شود و جلوگیری از آلودگی منابع آب های سطحی و زیر زمینی ضروری و حفظ و نگهداری جمعیت ماهیان و آبزیان دیگر و پرهیز از ایجاد شرایطی که از مطلوبیت و جذبه محیط زیست محیط های گردشگری و تفرجگاه ها بکاهد نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.
این کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست تصریح کرد: مطالعاتی در زمینه بررسی کیفیت میکروبی شناگاه ها در برخی شهرهای ساحلی استان مازندران انجام شد که برای انجام آزمایش های میدانی کنترل و تعیین آلودگی سواحل به باکتری های میکروبی بعد از انتخاب سواحل مورد نظر ایستگاه هایی در مصب و مجاورت رودخانه های مورد مطالعه که انتخاب آنها بر اساس موقعیت گردشگری آنها صورت پذیرفته تعیین می شود.
بخشی افزود: نمونه برداری در چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان و از هر ایستگاه به صورت ماهانه به تعداد مشخص نمونه آب با ظروف پلاستیکی سترون در شرایط استریل گرفته می شود و نمونه ها بلافاصله در کنار یخ و در شرایط استریل به آزمایشگاه منتقل می‌شود و نمونه ها بر اساس روش های استاندارد مورد آزمایش های میکروبی بر روی هر نمونه میانگین تعداد باکتری های مورد مطالعه که می تواند شامل باکتری های هوازی، کلی فرم کل، استرپتوکوک مدفوعی، و اشریشیاکلی باشند، تعیین شوند و تجزیه و تحلیل نتایج هم با استفاده از نرم افزار spss صورت می گیرد.
وی میزان آلودگی میکروارگانیسم های شاخصی را که از سوی محققین در ایستگاه های مورد نظر اندازه گیری شده را در زمستان کمترین و در پاییز و تابستان در بیشترین مقدار خود دانست که این امر ممکن است به دلیل اختلاف درجه حرارت هوا و آب در فصول مختلف و تجمع زیاد شناگران و گردشگران در فصل تابستان باشد.
این کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست تصریح کرد: در مطالعات انجام شده اگر شاهد تعداد فراوان استرپتوکوکوس مدفوعی در ایستگاهی که در مصب رودخانه قرار دارد باشیم علت آن به دلیل موقعیت توریستی و تعداد شناگاه‌ها تفرجگاه‌ها و گردشگران و نزدیکی به شهرها و راه های اصلی همجوار با مصب رودخانه و تخلیه ی مستقیم پسابهای شهری است و اگر در ایستگاهی شاهد کمترین میزان میکروارگانیسم باشیم و این امر به دلیل دور بودن از راه های اصلی کمتر بودن امکانات گردشگری استقبال کمتر گردشگران و دوری از رودخانه‌ها است.
بخشی افزود: در آزمایشات انجام شده اگر نسبت باکتری کلی فرم مدفوعی از استرپتوکوک مدفوعی بیشتر باشد نشان از غلبه منشا انسانی به جای حیوانی آن دارد و از مهم ترین دلایل این امر می توان به ورود کنترل نشده فاضلاب ها و پساب های انسانی به رودخانه و شناگاه های ایستاگاه ها اشاره کرد.
وی اظهار کرد: با توجه به نتایج حاصل از مطالعات محققان گذشته می توان گفت که بیشتر ایستگاه های بررسی شده در سواحل استان های مازندران، گیلان و گلستان از بار آلودگی نامطلوبی برخوردار هستند که این امر بسیار نگران کننده است و مناطق ساحلی به دلیل حضور زیاد گردشگران و شناگران در فصول گرم سال و عدم رعایت حریم ورود پساب های تصفیه نشده فاضلاب های انسانی خانگی کشاورزی و دامی به شدت آلوده بودند و آلودگی میکروبی با منشا مدفوعی در رودخانه های منتهی به دریا در محل شنا گاه ها بسیار بارز و بیشتر از حدود استاندارد هستند و به عنوان عامل تهدید کننده سلامتی شناگران و گردشگران این مناطق آشکار می شود.
بخشی تصریح کرد: کیفیت آب شنا گاه ها را می توان با به کارگیری مجموعه ای از بازرسی های بهداشتی و کنترل کیفیت مطلوب آب به خوبی سامان داد و برای تامین سلامت همگانی و کاهش خطرات بهداشتی در مناطق آلوده توجه به نکاتی چون پایش بهداشتی منظم بازرسی‌های بهداشتی و نمونه برداری ماهانه از آب مناطق ساحلی به منظور انجام آزمایش های میکروبی، بهسازی رودخانه ها و جلوگیری از تخلیه فاضلاب ها به این منابع طبیعی، تصفیه خروجی فاصلاب های شهری، تسریع اجرای پروژه های عمرانی احداث و بهره برداری تصفیه خانه فاضلاب شهری ضروری است.
خبرگزاری ایسنا منطقه مازندران