قریب به اتفاق نظرسنجی‌هایی که تا امروز نتایج آنها مشخص شده است نشان‌می‌دهند که مشارکت مردمی در انتخابات پیش‌رو بیش از ۶۰ درصد خواهد بود و انتخابات مجلس شورای اسلامی در تهران قطعا دو مرحله‌ای خواهد بود.
تنها چند ساعت تا آغاز رقابت نفس‌گیر ۴ هزار و ۸۴۴ داوطلب در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و 161 نفر در پنجمین دوره انتخابات خبرگان رهبری باقی نمانده است.
از ساعات اولیه صبح امروز تبلیغات انتخاباتی به دستور وزارت کشور و طبق قانون انتخابات متوقف‌شده و فضای شهرها و روستاها از تب و تاب سخنرانی، پوستر و تراکت افتاده است. ستادهای قانونی و غیرقانونی درب‌های خود را پلمپ کرده‌اند و مانند دیگر مردم جامعه به انتظار نشسته‌اند.
تبلیغات متوقف‌شده اما نزدیک شدن به این دو انتخابات آن‌قدر مهم هست که گرمای انتخاباتی فروکش نکند، گرمایی که البته این بار متفاوت‌تر از گذشته مردم را به شور و حال انداخته است. تفاوت نه از این جهت که انتخابات مجلس در پیش است یا ریاست جمهوری، بلکه از این باب که در این دوره و برخلاف تمامی انتخاباتی که در جمهوری اسلامی طی 37 سال گذشته برگزارشده، احدی حرف تحریم و عدم شرکت نمی‌زند. از اصلاح‌طلبان تندرو تا اپوزیسیون داخل و خارج و از بی‌بی‌سی فارسی تا صدای آمریکا و از سلطنت‌طلبان تا ملی مذهبی‌ها همگی هم‌نظر شده‌اند که باید در این انتخابات شرکت کرد و رأی داد!
البته ماجرا جالب‌تر از این هم هست؛ جالب‌تر و یا حتی شگفت‌انگیزتر، چراکه علاوه بر دعوت به شرکت در انتخابات، این روزها افکار عمومی شاهد ارائه لیست برای رأی به فلان حزب و گروه و از سوی کسانی است که سی و اندی سال حرف از تحریم انتخابات می‌زده‌اند.
برخی حتی انگشت‌بر دهان مانده‌اند که چگونه حتی عبدالکریم سروش - که پس از ترک وطن، همیشه بر طبل تحریم انتخابات کوفته است - هم توصیه می‌کند به فلان کاندید رأی بدهید، بی‌بی‌سی می‌گوید به فلان کاندید رأی ندهید و حتی پای مفتی وهابی سعودی هم به میدان بازشده و تزهای انتخاباتی ارائه میدهد؛ بیخود نیست که گفته اند این انتخابات، انتخابات رکورددار است!
خلاصه هرچه که هست تنور انتخابات داغ داغ است، احزاب و گروهها درِگوشی تبلیغ می‌کنند، بحث‌های اغنایی برای تغییر نظر سیاسی و حتی شرعی برای شناخت بهترین فرد و انتخاب بهترین لیست در بین مردم در جریان است، رسانه‌ملی بازخوانی تاریخ و نشست تحلیل شرایط روز پخش می‌کند، وزارت کشور تعرفه و صندوق توزیع می‌کند، ستاد انتخابات نشست خبری می‌گذارد، نیروی انتظامی نیروهای خود را فراخوانده و شورای نگهبان آخرین نظارت‌های پیش از انتخابات را اجرایی می‌کند.
در تهران البته ماجرا حساس است و رقابت جدی‌تر از شهرها و شهرستان‌های دیگر، چنانکه رقابت در گوشه‌کنار دنیای حقیقی و مجازی از رقابت گذشته است و بعضاً به مجادله لیستی هم کشیده است.
این روزها طرفداران اصولگرایان که با لیست ائتلاف بزرگ اصولگرایان به بیش از گذشته، منسجم‌تر و یکپارچه‌تر به میدان آمده‌اند، بیشتر نگران اصلح بودن و احکام شرعی هستند و اصلاح‌طلبان که نسبت به سالهای اخیر خود قدری محتاط‌تر و البته کم‌توقع‌تر - در بیان شعارها و برنامه ها عمل کرده اند - هم دعوای سه لیستی دارند و هم هنوز منتقد حضور رهروانی‌ها (فراکسیون نزدیک به علی لاریجانی در مجلس) در لیست‌های اول، دوم و سوم اصلاح‌طلبان؛ البته اگر علی مطهری و لیست "صدای ملت"ش را نیز ضلع سوم انتخابات به حساب بیاوریم آن موقع باید بگوییم که طرفداران لیست او کمترین اختلاف را باهم دارند و یکدست‌ترند چراکه طرفداران مطهری آن‌قدر جبهه‌ای نیستند که مانند اصولگرایان و اصلاح‌طلبان ایدئولوژیک رأی دهند و احتمالاً جمعیتی از طیف خاکستری و طبقه متوسط شهری هستند که بیشتر اولویت‌هایشان را از صدای ملت انتخاب می‌کنند و باقی را اگر تا نفر سی‌ام بنویسند از لیست‌های دیگر و حتی مستقلین.
البته علی مطهری این روزها خیلی تلاش کرده که سمپاد تبلیغاتی-انتخاباتی خود را بالا ببرد اما شواهد و قرائن نشان میدهد که باوجود کسب اعتماد بخشی از دولتی‌ها و مثلاً دعوت وزیر اطلاعات برای سخنرانی در همایش انتخاباتی روز سه‌شنبه، اقبال عمومی به وی حداقل به‌اندازه‌ای نیست که بیش از 10 – 15 درصد صندلی‌های ورزشگاه شیرودی را پر کند.
صدای ملتِ علی مطهری ملغمه‌ای از اصولگرایان و اصلاح‌طلبان است و از حسن غفوری فرد و حسن بیادی اصولگرا تا کواکبیان و حضرتی اصلاحاتی را در خود جای‌داده و بخشی هم به حسن زمانی و کاظم جلالی و دیگر نزدیکان لاریجانی اختصاص‌یافته و لذا شاید همین "آش درهم‌جوش" هم باعث این عدم بی‌میلی برای حضور مردم در شیرودی بوده.
در این بین اما شاید آن چیزی که بیشتر از همه جلب توجه کند بازار پررونق نظرسنجی‌هایی است که این روزها در فضای مجازی به خصوص شبکه‌های اجتماعی مانند تلگرام و اینستاگرام دست به دست می‌چرخد.
این حزب می‌گوید من برنده هستم و آن حزب دقیقاً آماری مخالف این یکی منتشر می‌کند. البته این نظرسنجی‌ها نقطه مشترکی هم دارند و آن چیزی نیست جز پیش‌بینی مشارکت بالای مردم در همه‌پرسی روز جمعه.
قریب به‌اتفاق نظرسنجی‌ها مشارکت بالای60 درصد را در تهران نشان می‌دهند و از بین آنها شاخص ستون مشارکت نظرسنجی سازمان صداوسیما که معمولاً هم جامعیت بیشتری دارد و هم معتبرتر است، عدد قابل‌توجه "70 درصد" را نشان میدهد. این نظرسنجی همچنین می‌گوید که از بین حدود 36 هزار نفر جامعه آماری تهرانشان، ۷۹.۶درصد از مردم دغدغه معیشت و اقتصادی دارند.
به‌جز نظرسنجی صداوسیما در فضای مجازی نظرسنجی‌های دیگری هم به چشم می‌خورند. غاطبه این نظرسنجی‌ها که بعضاً به آرای افراد سرشناس تهران هم پرداخته‌اند، نشان میدهد که به‌احتمال فراوان انتخابات به مرحله دوم کشیده خواهد شد و سال 95 هم خالی از انتخابات نخواهد ماند.
نتایج این نظرسنجی‌ها اما در نفراتی که در مرحله اول وارد مجلس می‌شوند اندکی باهم تفاوت دارد. رسانه های اصولگرایان به یک نظرسنجی استناد کرده اند که حداد عادل با 24 درصد، مرضیه وحید دستجردی با 21 درصد و محمدرضا عارف با 19 درصد، ابوترابی با 17 درصد و مطهری با 16 درصد در مرحله اول به مجلس می‌روند، اما نظرسنجی نزدیک به اصلاح‌طلبان عارف، حدادعادل و مطهری و محجوب را بافاصله کمی نسبت به هم به مجلس می‌فرستد.
نظرسنجی یک مجموعه نزدیک به دولت هم نشان میدهد که حدود چهارپنجم داوطلبان تهرانی مجبورند در مرحله دوم رقابت کنند و تنها 6 نفر و به ترتیب حدادعادل، عارف، وحید دستجردی، مطهری، توکلی و ابوترابی در مرحله اول پیروزی خود را قطعی می‌کنند.
نتایج آخرین نظرسنجی مرکز پژوهش و سنجش افکار صداوسیما پیرامون انتخابات
مجلس شورای اسلامی که در چهارم اسفندماه با نمونه آماری ۳۶ هزار و ۲۴۳ نفر
از افراد ۱۸ سال به بالا به صورت محله‌ای ـ میدانی انجام شده است نشان
میدهد که ۷۹.۶درصد از مردم "دغدغه معیشت و اقتصاد" دارند. بر همین اساس طبق
این نظرسنجی، مردم بیشتر به گروه‌هایی تمایل دارند که برنامه‌های اقتصادی و
معیشتی جدی تری ارائه کرده‌اند.
در نظرسنجی این مرکز وابسته به صداوسیما مشخص شده است که در شهرستانها،
اصولگرایان با اقبال بیشتری روبرو هستند و نسبت به رقبای اصلاح طلب خود پیش
رو هستند.
بر اساس این نظرسنجی، تا روز ۴ اسفند، مشارکت مردم در انتخابات بیش از ۶۰
درصد اعلام شده و بیشترین درصد مشارکت هم مربوط به استان‌های خراسان جنوبی،
کهگیلویه و بویراحمد، گلستان و خراسان شمالی پیش بینی شده است.
مرکز افکارسنجی جهاد دانشگاهی هم نتایج نظرسنجی خود را منتشر کرده است. در این نظرسنجی میزان مشارکت در انتخابات مجلس بیشتر از 55 درصد پیش بینی شده است.
در این نظرسنجی میزان تمایل پرسش‌شوندگان به گروهها و لیستها اینگونه ارائه شده است: اگر فقط مشارکت کنندگان در انتخابات را در نظر بگیریم 22.2 درصد پاسخگویان از هر لیست چند نفر را انتخاب می‌کنند و 13.2 درصد نیز اعلام کرده اند که از لیستها استفاده نمی‌کنند. همچنین 30.5 درصد اعلام کرده‌اند به لیست ائتلاف فراگیر اصلاح‌طلبان رأی خواهند داد و 24.2 درصد نیز اعلام کرده‌اند به لیست ائتلاف بزرگ اصولگرایان رأی خواهند داد. 8.7 درصد نیز لیست صدای ملت را انتخاب کرده‌اند.
اما جدای از نظرسنجی‌ها درباره نتیجه انتخابات مجلس شورای اسلامی، نتایج نظرسنجی‌های رسمی و غیر رسمی و گمانه زنی‌های رسانه‌ای نشان میدهد که فضای انتخابات خبرگان - باوجود تبلیغات فراوان جریانات داخلی و خارجی - آنگونه که برخی کارشناسان و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کردند نشده است.
تقریبا اغلب نظرسنجی‌ها نشان میدهد که آقایان هاشمی رفسنجانی و حسن روحانی برای کسب عنوان اولی در خبرگان رقابت می‌کنند و آقایان جنتی و مصباح و یزدی در رده های سوم به بعد قرار دارند. این درحالی است که از دو هفته گذشته و با آغاز فضای رقابت انتخابات، از سوی جریان اصلاح طلب و طیف‌های نزدیک به هاشمی رفسنجانی فضای بشدت صلبی علیه سه کاندیدای برجسته خبرگان - یعنی آقایان جنتی، یزدی و مصباح- شکل گرفت تا جایی که این جریانها صراحتا اعلام کردند که تمرکز فعالیت تبلیغی آنها برای انتخابات خبرگان، رای نیاوردن "مثلث جیم" (جنتی - یزدی - مصباح) است نه رای آوری کاندیداهای مطلوب! البته نباید ورود جریان اپوزیسیون و رسانه‌های آنها بویژه بی بی سی فارسی را به این جنگ تبلیغاتی نادیده گرفت.
باوجود فضای صلبی و تخریبی جریان آقای هاشمی و اصلاحات - والبته جریان دولت- علیه آقایان جنتی و مصباح و یزدی، جایگاه این سه نفر در نظرسنجی‌ها - دولتی و غیردولتی - نه تنها نسبت به دوره های قبل انتخابات خبرگان - معمولا رده های پنجم به بعد بوده اند - نزل نداشته، بلکه به رده های بالاتری هم ارتقا یافته است.
به نظر میرسد، با توجه به پایان تبلیغات کاندیداها در فضای واقعی جامعه، طی امشب تا فردا، فعالیت ستادهای کاندیداها و جریانها بر روی تبلیغات و احیانا تخریب‌ها در فضای مجازی متمرکز شود./نسیم