دل پر درد پیشکسوتان موسیقی مقامی تربت جام؛
یکی ازچهره های ماندگار موسیقی مقامی تربت جام گفت: ازتربت جام به عنوان پایتخت موسیقی مقامی یاد می شود و با تیتردرشت هم این موضوع رادرجراید اعلام می کنند اما باید گفت که این چه موسیقی مقامی است که باخاک یکسان شده است!
تربت جام یکی ازغنی ترین گنجینه های موسیقی کشور است وازدیربازاین شهررا با قابلیت سرشار فرهنگی هنری می شناسند!؟ اما پس از درگذشت بزرگ ترین استادان موسیقی این خطه ازجمله غلامعلی پورعطایی، ذوالفقارعسگریان ونورمحمددرپور درسال گذشته موسیقی سنتی این شهرستان حال و روز ناخوشی پیدا کرده و دل خونین«تار» جام نوای بی نوایی سرمی دهد.
از همین روبرای بررسی بیشتر اوضاع و احوال موسیقی تربت جام به سراغ چند تن از بزرگان و استادان این هنر رفتیم.
استاد«غلامحسین غفاری» ازچهره های ماندگارموسیقی مقامی تربت جام به خبرنگارما می گوید: حدود40 سال است که فعالیت هنری دارم و در جشنواره های مختلف درداخل و خارج ازکشورهم شرکت کردم ومدت 25 سال است که درتربت جام مستاجرم و باتمام مشکلات وفشارهای روحی وروانی هنر را ادامه داده ام.
وی درباره وضعیت موسیقی مقامی تربت جام گفت : ازتربت جام به عنوان پایتخت موسیقی مقامی یاد می شود و با تیتردرشت هم این موضوع رادرجراید اعلام می کنند اما باید گفت: این چه موسیقی مقامی است که باخاک یکسان شده است و شهرستانی با این عظمت و غنای فرهنگی از داشتن حداقل یک سالن برای ارائه هنر به هنرمندان خودمحروم است و درسال گذشته سه چهره بزرگ موسیقی مقامی ما درآغوش خاک آرام گرفتند و سالنی را که از احداث آن حرف زده می شد ندیدند!
غفاری افزود:درتربت جام یک سالن متعلق به اداره آموزش وپرورش است که این مکان ظرفیت مناسبی برای برگزاری همایش ها و... ندارد وباوجوداین تنگناها ونبودامکانات دادن لقب پایتخت موسیقی مقامی معنایی ندارد این درحا لی است که به عنوان مثال بردسکن و کاشمر فرهنگ سرایی زیبا دارند.
غفاری یاد آورشد:چندسال است که ازاحداث پژوهشکده موسیقی درتربت جام حرف زده می‌شود ومعلوم نیست که احداث آن به کجا رسیده است. تنها با حرف زدن نمی‌شود ازموسیقی مقامی حمایت کرد!
گرایش جوانان به موسیقی پاپ
این هنرمند پرآوازه تربت جام می گوید: اگرمی خواهیم که موسیقی مقامی ما همیشه دراوج باشدوبه فراموشی سپرده نشود باید از آن حمایت کرد. وی اظهار کرد: چراجوانان ما به موسیقی های پاپ گرایش پیداکردند؟دلیل آن این است که ازموسیقی مقامی نیزحمایتی صورت نمی‌گیرد و این موسیقی برای قشرجوان شناخته شده نیست.
این هنرمند موسیقی مقامی ایران خاطر نشان کرد: دردوتارما انقلاب به وجودآمده وبه اندازه کافی ما دوتارداریم ولی درآوازمحلی مشکل داریم به طوری که آوازمحلی ما درحال انقراض است و وقتی علت آن راریشه یابی می کنیم متوجه می شویم که جوانان ما به موسیقی پاپ روی آورده اندچون ازسرنوشت ما هنرمندان درس وپند گرفته اند.
وی گفت: دوسیم ودوتارشرف نامه منطقه ماست و اگر می‌خواهید یک منطقه ای رانابودکنیدکافی است که فرهنگ، آداب وسنن را از مردمان آن منطقه بگیرید.دیگر چیزی نمی ماند! ما هنرمندان زبان وواژه های ازیادرفته راداریم به جامعه یادمی دهیم .
غفاری ادامه داد: بخشی ازفرهنگ ما لباس محلی ماست که همچون دوتارسابقه دیرینه ای داردودرکشورهایی که برنامه اجرا کردیم با همین لباس های محلی رفتیم وگفتیم که ما این هستیم.
اجرای برنامه در مراسم عروسی
وی همچنین تصریح کرد: در مدت چندین سالی که فعالیت هنری می کنم هیچ کمکی را از مسئولان مشاهده نکرده ام ومدت 40 سال است که درتربت جام رایگان کارمی‌کنم.مگر ما هنرمندان زندگی نداریم؟موسیقی مقامی با این عظمت را چطورمی شود همراه با دغدغه دنبال کرد؟ این توان می خواهد. من خودم مدت 25 سال است که زندگی ام را در راه هنر گذاشته ام. زن وفرزند من چه می‌دانندکه موسیقی مقامی وعرفانی چیست. آن ها زندگی می خواهندواکنون چندسال است که جشنواره برگزارنمی شود و اگر هم برگزار شود ازما دعوت نمی شودواگرهم دعوت شودخیلی انگشت شمارمی باشد و پولی هم نمی دهند.
او اضافه کرد:تمامی محل کسب ودرآمدما ازهمین موسیقی است و وقتی که به جشنواره ها دعوت نشویم مجبوریم برای امرار معاش تن به این دهیم که درمراسم عروسی برنامه اجرا کنیم.
استاد«غلامحسین غفاری» به درجه هنری خوداشاره کردواظهارداشت:چهار سال پیش درجه دکترای موسیقی مقامی را به من دادند وتاکنون این موضوع را درهیچ جا هم بازگونکرده ام. این درجه هنری زمانی مفید است که یک موسسه ای داشته باشم که موسیقی آموزش بدهم نه این که با این درجه دکتری بروم در نوارفروشی کاسبی کنم.
وی ابرازداشت: وقتی بازماندگان وجوانان ما این وضعیت ما را مشاهده می کنند به موسیقی مقامی گرایش پیدا نمی کنند و به سازهای دیگر روی می آورند . ما باید در تربت جام یک موسسه فرهنگی داشته باشیم که برای خودش یک اداره باشدوبودجه برایش اختصاص یابد.
غفاری اذعان کرد: زمانی وزیرفرهنگ وارشاد اسلامی به تربت جام آمد واعلام کرد که هرکس مجوزفعالیت بگیرد درجه هنری به وی اهدا خواهدشد من مدت چهار سال است که درجه هنری دارم این درجه هنری دکترای موسیقی مقامی چه دردی ازمشکلات معیشتی من هنرمندرا دوا کرده است؟ ازهمان ابتدا تاکنون که به این جا رسیدیم بدون حمایت بوده و هیچ جا حمایتی از ما نکرده است! بازهم می گویم که با این همه مشکلات معیشتی دنبال کردن موسیقی مقامی کاربسیارسختی است و باید فکراساسی برای موسیقی مقامی تربت جام صورت گیرد.
فوت سه مثلث طلایی موسیقی مقامی
«عبدا لعزیز احمدی» یکی دیگر از پیش کسوتان عرصه هنر درباره وضعیت موسیقی محلی تربت جام گفت: اکنون موسیقی به دست قشر جوان افتاده است ودر سال گذشته ما سه قطب بزرگ موسیقی یا به عبارت دیگر سه مثلث طلایی موسیقی مقامی را در تربت جام از دست دادیم و از این نظر ضربه سنگینی بر پیکره موسیقی مقامی تربت جام وارد شد ولی با این حال این دلیل نمی شود که کارها روی زمین بماند در صورتی که ما هنوز افراد ارزشمند و بزرگ دیگری داریم که در سینه های آنان خیلی چیزها نهفته است از جمله استاد مرادعلی سالاراحمدی ، استاد غلام حسین غفاری، استاد عبدا... امینی ، استاد برنا و ... همان طور که در ابتدا گفتم کار موسیقی هم اکنون به دست نسل جوان افتاده است و هنرمندان ما بایدکاری کنند که استادان موسیقی منطقه را به نسل های آینده معرفی کنند، چون هنرمندانی از موسیقی تربت جام وجود دارندکه اکنون در دل خاک آرمیده اند ولی نام و اثری از آن ها در جامعه نیست.
نبود مکان های هنری
وی درخصوص توجه مسئولان به موسیقی مقامی در تربت جام افزود: امروزه تربت جام و قوچان به عنوان دو قطب بزرگ موسیقی مقامی در استان خراسان بزرگ هستند و متاسفانه تربت جام به عنوان یکی از این دو قطب نه تنها هیچ مکان فرهنگی ندارد بلکه یک سینما در شهر وجود داشت که آن را هم تعطیل کردند.
وی تصریح کرد: در مکان فعلی اداره ارشاد اسلامی تربت جام یک سالن وجود دارد که هر زمان جلسه ای بخواهند برگزار کنند گنجایش خود هنرمندان را ندارد چه رسد به این که خواسته باشند مردم را هم دعوت کنند.
موسیقی جام باسیلی صورتش راسرخ نگه داشته است
«حسینعلی مردانشاهی» یکی ازفعالان حوزه هنری موسیقی تربت جام که دریک دهه اخیرموسیقی تربت جام نقش پررنگی داشته اوضاع واحوال فعلی موسیقی تربت جام را نامساعد ذکر کرد ودراین باره گفت: برای شرح حال فعلی موسیقی جام باید به دنبال واژه های جدیدبودکه بتوان کمی ازحال وروزناخوش آن را شرح داد.
وی افزود:به جز درحوزه آموزش به جوانان ونوجوانان که درچندسال اخیراتفاقات بسیارخوبی رادرآن شاهد بودیم در سایر بخش‌ها نظیر تولیدات هنری، اجراها وفعالیت های تحقیقی و... شرایط بسیار نابه سامان است وعملا می توان گفت که موسیقی مقامی جام باسیلی صورتش راسرخ نگه داشته است و در به وجودآمدن این شرایط عوامل زیادی نیزنقش داشته است که اصلی ترین آن درحوزه حمایتی و نوع نگاه وزارت ارشاد به موسیقی محلی است و زمانی که دراصلی ترین جشنواره کشوریعنی موسیقی فجر، موسیقی محلی فقط به عنوان دسرجشنواره ودربخش جنبی حضوردارددیگرچه انتظاری باید داشت وزمانی که برای برگزاری جشنواره موسیقی مقامی شهرستان ها بودجه ای بسیار ناچیز تعلق می‌گیردوعملا هیچ برنامه ای برای تولیدات هنری نیست دیگرحال وروزموسیقی محلی باآن همه غناوهویت بخشی اش چگونه باید باشد! در ارتباطات هنری باصداوسیما نیزاوضاع واحوال بسیار بدتر نیز است و هیچ حق وحقوقی برای هنرمندان درنظرگرفته نمی شود.
از همین روبرای بررسی بیشتر اوضاع و احوال موسیقی تربت جام به سراغ چند تن از بزرگان و استادان این هنر رفتیم.
استاد«غلامحسین غفاری» ازچهره های ماندگارموسیقی مقامی تربت جام به خبرنگارما می گوید: حدود40 سال است که فعالیت هنری دارم و در جشنواره های مختلف درداخل و خارج ازکشورهم شرکت کردم ومدت 25 سال است که درتربت جام مستاجرم و باتمام مشکلات وفشارهای روحی وروانی هنر را ادامه داده ام.
وی درباره وضعیت موسیقی مقامی تربت جام گفت : ازتربت جام به عنوان پایتخت موسیقی مقامی یاد می شود و با تیتردرشت هم این موضوع رادرجراید اعلام می کنند اما باید گفت: این چه موسیقی مقامی است که باخاک یکسان شده است و شهرستانی با این عظمت و غنای فرهنگی از داشتن حداقل یک سالن برای ارائه هنر به هنرمندان خودمحروم است و درسال گذشته سه چهره بزرگ موسیقی مقامی ما درآغوش خاک آرام گرفتند و سالنی را که از احداث آن حرف زده می شد ندیدند!
غفاری افزود:درتربت جام یک سالن متعلق به اداره آموزش وپرورش است که این مکان ظرفیت مناسبی برای برگزاری همایش ها و... ندارد وباوجوداین تنگناها ونبودامکانات دادن لقب پایتخت موسیقی مقامی معنایی ندارد این درحا لی است که به عنوان مثال بردسکن و کاشمر فرهنگ سرایی زیبا دارند.
غفاری یاد آورشد:چندسال است که ازاحداث پژوهشکده موسیقی درتربت جام حرف زده می‌شود ومعلوم نیست که احداث آن به کجا رسیده است. تنها با حرف زدن نمی‌شود ازموسیقی مقامی حمایت کرد!
گرایش جوانان به موسیقی پاپ
این هنرمند پرآوازه تربت جام می گوید: اگرمی خواهیم که موسیقی مقامی ما همیشه دراوج باشدوبه فراموشی سپرده نشود باید از آن حمایت کرد. وی اظهار کرد: چراجوانان ما به موسیقی های پاپ گرایش پیداکردند؟دلیل آن این است که ازموسیقی مقامی نیزحمایتی صورت نمی‌گیرد و این موسیقی برای قشرجوان شناخته شده نیست.
این هنرمند موسیقی مقامی ایران خاطر نشان کرد: دردوتارما انقلاب به وجودآمده وبه اندازه کافی ما دوتارداریم ولی درآوازمحلی مشکل داریم به طوری که آوازمحلی ما درحال انقراض است و وقتی علت آن راریشه یابی می کنیم متوجه می شویم که جوانان ما به موسیقی پاپ روی آورده اندچون ازسرنوشت ما هنرمندان درس وپند گرفته اند.
وی گفت: دوسیم ودوتارشرف نامه منطقه ماست و اگر می‌خواهید یک منطقه ای رانابودکنیدکافی است که فرهنگ، آداب وسنن را از مردمان آن منطقه بگیرید.دیگر چیزی نمی ماند! ما هنرمندان زبان وواژه های ازیادرفته راداریم به جامعه یادمی دهیم .
غفاری ادامه داد: بخشی ازفرهنگ ما لباس محلی ماست که همچون دوتارسابقه دیرینه ای داردودرکشورهایی که برنامه اجرا کردیم با همین لباس های محلی رفتیم وگفتیم که ما این هستیم.
اجرای برنامه در مراسم عروسی
وی همچنین تصریح کرد: در مدت چندین سالی که فعالیت هنری می کنم هیچ کمکی را از مسئولان مشاهده نکرده ام ومدت 40 سال است که درتربت جام رایگان کارمی‌کنم.مگر ما هنرمندان زندگی نداریم؟موسیقی مقامی با این عظمت را چطورمی شود همراه با دغدغه دنبال کرد؟ این توان می خواهد. من خودم مدت 25 سال است که زندگی ام را در راه هنر گذاشته ام. زن وفرزند من چه می‌دانندکه موسیقی مقامی وعرفانی چیست. آن ها زندگی می خواهندواکنون چندسال است که جشنواره برگزارنمی شود و اگر هم برگزار شود ازما دعوت نمی شودواگرهم دعوت شودخیلی انگشت شمارمی باشد و پولی هم نمی دهند.
او اضافه کرد:تمامی محل کسب ودرآمدما ازهمین موسیقی است و وقتی که به جشنواره ها دعوت نشویم مجبوریم برای امرار معاش تن به این دهیم که درمراسم عروسی برنامه اجرا کنیم.
استاد«غلامحسین غفاری» به درجه هنری خوداشاره کردواظهارداشت:چهار سال پیش درجه دکترای موسیقی مقامی را به من دادند وتاکنون این موضوع را درهیچ جا هم بازگونکرده ام. این درجه هنری زمانی مفید است که یک موسسه ای داشته باشم که موسیقی آموزش بدهم نه این که با این درجه دکتری بروم در نوارفروشی کاسبی کنم.
وی ابرازداشت: وقتی بازماندگان وجوانان ما این وضعیت ما را مشاهده می کنند به موسیقی مقامی گرایش پیدا نمی کنند و به سازهای دیگر روی می آورند . ما باید در تربت جام یک موسسه فرهنگی داشته باشیم که برای خودش یک اداره باشدوبودجه برایش اختصاص یابد.
غفاری اذعان کرد: زمانی وزیرفرهنگ وارشاد اسلامی به تربت جام آمد واعلام کرد که هرکس مجوزفعالیت بگیرد درجه هنری به وی اهدا خواهدشد من مدت چهار سال است که درجه هنری دارم این درجه هنری دکترای موسیقی مقامی چه دردی ازمشکلات معیشتی من هنرمندرا دوا کرده است؟ ازهمان ابتدا تاکنون که به این جا رسیدیم بدون حمایت بوده و هیچ جا حمایتی از ما نکرده است! بازهم می گویم که با این همه مشکلات معیشتی دنبال کردن موسیقی مقامی کاربسیارسختی است و باید فکراساسی برای موسیقی مقامی تربت جام صورت گیرد.
فوت سه مثلث طلایی موسیقی مقامی
«عبدا لعزیز احمدی» یکی دیگر از پیش کسوتان عرصه هنر درباره وضعیت موسیقی محلی تربت جام گفت: اکنون موسیقی به دست قشر جوان افتاده است ودر سال گذشته ما سه قطب بزرگ موسیقی یا به عبارت دیگر سه مثلث طلایی موسیقی مقامی را در تربت جام از دست دادیم و از این نظر ضربه سنگینی بر پیکره موسیقی مقامی تربت جام وارد شد ولی با این حال این دلیل نمی شود که کارها روی زمین بماند در صورتی که ما هنوز افراد ارزشمند و بزرگ دیگری داریم که در سینه های آنان خیلی چیزها نهفته است از جمله استاد مرادعلی سالاراحمدی ، استاد غلام حسین غفاری، استاد عبدا... امینی ، استاد برنا و ... همان طور که در ابتدا گفتم کار موسیقی هم اکنون به دست نسل جوان افتاده است و هنرمندان ما بایدکاری کنند که استادان موسیقی منطقه را به نسل های آینده معرفی کنند، چون هنرمندانی از موسیقی تربت جام وجود دارندکه اکنون در دل خاک آرمیده اند ولی نام و اثری از آن ها در جامعه نیست.
نبود مکان های هنری
وی درخصوص توجه مسئولان به موسیقی مقامی در تربت جام افزود: امروزه تربت جام و قوچان به عنوان دو قطب بزرگ موسیقی مقامی در استان خراسان بزرگ هستند و متاسفانه تربت جام به عنوان یکی از این دو قطب نه تنها هیچ مکان فرهنگی ندارد بلکه یک سینما در شهر وجود داشت که آن را هم تعطیل کردند.
وی تصریح کرد: در مکان فعلی اداره ارشاد اسلامی تربت جام یک سالن وجود دارد که هر زمان جلسه ای بخواهند برگزار کنند گنجایش خود هنرمندان را ندارد چه رسد به این که خواسته باشند مردم را هم دعوت کنند.
موسیقی جام باسیلی صورتش راسرخ نگه داشته است
«حسینعلی مردانشاهی» یکی ازفعالان حوزه هنری موسیقی تربت جام که دریک دهه اخیرموسیقی تربت جام نقش پررنگی داشته اوضاع واحوال فعلی موسیقی تربت جام را نامساعد ذکر کرد ودراین باره گفت: برای شرح حال فعلی موسیقی جام باید به دنبال واژه های جدیدبودکه بتوان کمی ازحال وروزناخوش آن را شرح داد.
وی افزود:به جز درحوزه آموزش به جوانان ونوجوانان که درچندسال اخیراتفاقات بسیارخوبی رادرآن شاهد بودیم در سایر بخش‌ها نظیر تولیدات هنری، اجراها وفعالیت های تحقیقی و... شرایط بسیار نابه سامان است وعملا می توان گفت که موسیقی مقامی جام باسیلی صورتش راسرخ نگه داشته است و در به وجودآمدن این شرایط عوامل زیادی نیزنقش داشته است که اصلی ترین آن درحوزه حمایتی و نوع نگاه وزارت ارشاد به موسیقی محلی است و زمانی که دراصلی ترین جشنواره کشوریعنی موسیقی فجر، موسیقی محلی فقط به عنوان دسرجشنواره ودربخش جنبی حضوردارددیگرچه انتظاری باید داشت وزمانی که برای برگزاری جشنواره موسیقی مقامی شهرستان ها بودجه ای بسیار ناچیز تعلق می‌گیردوعملا هیچ برنامه ای برای تولیدات هنری نیست دیگرحال وروزموسیقی محلی باآن همه غناوهویت بخشی اش چگونه باید باشد! در ارتباطات هنری باصداوسیما نیزاوضاع واحوال بسیار بدتر نیز است و هیچ حق وحقوقی برای هنرمندان درنظرگرفته نمی شود.
