مونوریل یکی از سامانه‌های حمل و نقل ریلی همگانی محسوب می‌شود که در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا مانند چین، مالزی، آلمان، ژاپن و ... احداث و به بهره‌برداری رسیده است.
افزایش جمعیت در کشورها و شهرهای بزرگ سبب ایجاد بار ترافیکی به خصوص در سیستم حمل و نقل می‌شود که مونوریل در نوع خود با دیگر سامانه‌های حمل و نقل متفاوت است، این وسیله در ارتفاع قرار دارد و به همین دلیل تداخل کمتری با سایر وسایل نقلیه خواهد داشت همچنین این ناوگان ریلی موجب کاهش آلودگی صوتی و به ویژه کاهش آلودگی هوا می شود و با حداقل‌ترین زمان میلیون‌ها شهروند را جا به جا می کند.
پروژه مونوریل که برای نخستین بار در سال 82 از سوی شهردار وقت تهران مطرح شد، با مخالفت اعضای شورای شهر مواجه شد و بعد از آن با احداث آن در مسیر صادقیه-اکباتان موافقت و کلنگ احداث این سیستم ریلی بر زمین زده شد و این پروژه به عنوان هدیه نوروزی شهرداری تهران به شهروندان نام گرفت که بعد از چندین ماه و اعلام برآورد هزینه بالغ بر 53 میلیاردی، 16 پایه مونوریل از میدان صادقیه جمع آوری و این پروژه از پایتخت رخت بست.
مردم قم نخستین مسافران مونوریل کشور
در سال 88 کلنگ احداث مونوریل در قم بر زمین زده شد، اما همچنان مخالفان این طرح این بار نیز در مورد احداث مونوریل در قم مخالفت خود را اعلام و معتقد بودند که مونوریل مشکل ترافیک شهر قم را برطرف نمی‌کند و از سوی دیگر نمای حرم حضرت معصومه(س) را مخدوش می‌کند.
بررسی‌های انجام شده در شهرهای مختلف جهان حاکی از آن است که پروژه احداث مونوریل در شهربازی‌ها، باغ وحش و مکان‌های تروریستی ایجاد شده و بیشتر هدف از احداث آن جذب توریست است تا حمل و نقل مسافر که همچنین بعضی از شهرها به علت موقعیت جغرافیایی و خصوصیات زمین امکان ساخت مترو در اعماق زمین وجود نداشته و به همین دلیل مونوریل جایگزین آن شده است.
شهر قم به دلیل داشتن بافت مذهبی و حرم حضرت معصومه(س) یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی مونوریل قم است، زیرا شورای شهر قم و تولیت این حرم تاکنون اجازه برافراشته شدن ستون‌های مونوریل را در مقابل حرم به سازندگان آن نداده است.
مخالفت جامعه روحانیون و اعضای شورای شهر، عبور قطار با ستون‌های متعدد از مقابل حرم را موجب آسیب رساندن به منظر و بافت مذهبی و تاریخی شهر قم می‌دانند، از طرف دیگر به دلیل احداث سریع آن بدون ساخت تونل در زیر زمین، در طول سال‌های اخیر حمایت کنندگان زیادی از طرف مقام های دولتی داشته است.
اما با وجود کشمکش‌های زیاد بر سر ساخت این پروژه، در سال 92 مسئولان شهر قم خواستار نهایی شدن این پروژه شدند و با تعیین اعتبارات افتتاح آن را در سال 93 پیش بینی کردند و این طرح را به طول 8.6 کیلومتر به منظور خدمات رسانی به زائران و مجاوران بارگاه ملکوتی حضرت فاطمه معصومه(س) و کاهش ترافیک شهری در مرحله احداث نامیدند.
مسئولان پروژه در مرحله اول احداث هشت ایستگاه را پیش بینی کرده بودند که اکنون بعد از گذشت مدت زمان طولانی سخنگوی شورای اسلامی شهر قم با اختصاص دادن اعتبار 200 میلیاردی پروژه مونوریل قم از افتتاح 2 واگن به طور آزمایشی در دهه فجر امسال خبر داده است.
عواطف رستمی سخنگوی اسلامی شهر قم در این باره می‌گوید: در مسیر اجرای این پروژه تا به امروز چالش‌های فراوانی به وجود آمده که افتتاح پروژه را به تاخیر انداخته است، اما با هزینه شدن 200 میلیارد تومان برای این پروژه، تعداد ایستگاه‌ها کاهش یافته و تعداد واگن‌ها نیز از 50 عدد به 20 عدد و در نهایت به 2 ایستگاه رسیده است.
با توجه به اینکه مسئولان در زمان کلنگ زنی پروژه مونوریل قم وعده 30 ماه برای بهره‌برداری و تحویل آن به شهروندان داده بودند، اما حال نکته حائز اهمیت این است که سرنوشت این پروژه به کجا خواهد کشید؟ بنا به گفته مسئولان شهری قم آیا اعتبارات برای تکمیل این پروژه تامین خواهد شد؟ و آیا دهه فجر امسال وعده مسئولان تحقق می‌یابد؟
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان
