دریافت عوارض به یک امر عادی و مرسوم در همه کشورها تبدیل شده و شهروندان خود را موظف می‌دانند همانند پرداخت مالیات و قبوض خدماتی، هزینه‌های شهروندی خود را نیز پرداخت کرده و در مقابل خدمات مطلوبی را نیز دریافت کنند.
در این میان اگر‌چه در سال‌های گذشته با توجه به تدابیر اندیشیده شده توسط مدیران شهری، پرداخت‌نشدن عوارض توسط برخی شهروندان مشکلی را در مسیر ارائه خدمات مطلوب به زائران و مجاوران بارگاه منور رضوی ایجاد نکرد، اما تحقق‌‌نیافتن درآمدی در این بخش که همه ساله در بودجه شهرداری لحاظ می‌شود، بی‌شک بر کیفت ارائه خدمات تاثیر خواهد گذاشت.
شهرداری طبق قانون می‌تواند به کسانی که عوارض پرداخت نمی‌کنند و به این موضوع بی‌توجه هستند، خدمات شهری ارائه ندهد یا برق واحدهای مسکونی را قطع کند، اما به دلیل برخی ملاحظات و در راستای تعامل بیشتر با شهروندان، مدیران شهرداری تلاش می‌کنند تا با صدور اخطاریه‌های لازم و ارائه مشوق‌های مختلف زمینه پرداخت عوارض توسط این افراد را نیز فراهم آورند.
مطابق ماده١٠ قانون عوارض و نوسازی، شهرداری می‌تواند به مودیانی که ظرف مدت تعیین شده عوارض متعلق به هر ملک را بپردازند، ١٠درصد عوارض آن سال را به عنوان جایزه منظور و کسر کند که این قانون در حال حاضر در شهرداری مشهد نیز اجرایی شده و علاوه‌بر آن برخی مشوق‌های دیگر نیز از‌جمله پرداخت بدهی‌های معوق در چندین قسط یا بخشودگی بخشی از جرائم و در‌نظر‌گرفتن جوایز ویژه برای شهروندان از جمله این اقدامات بوده است.
این رویه در سال جاری نیز مورد تاکید مدیران شهری قرار گرفته؛ به‌صورتی‌که شهروندان مشهدی می‌توانند با پرداخت قبوض بدهی معوق خود که توزیع آن از چند هفته گذشته توسط شهرداری آغاز شده است، علاوه‌بر ۵٠درصد تخفیف جرائم، در قرعه‌کشی چند دستگاه خودرو نیز شرکت کنند.
روزی دو میلیارد تومان هزینه می‌کنیم
در همین رابطه مدیر درآمدهای عمومی شهرداری مشهد در گفتگو با خبرنگار ما می‌گوید: مدیریت شهری برای اینکه بتوانند وظایف قانونی خود را به انجام رساند، نیازمند منابع مالی است که باید با مشارکت شهروندان تامین و هزینه شود.
بختیاری می‌افزاید: در‌حال‌حاضر ١١٠ردیف درآمدی برای شهرداری تعریف شده که تنها نیمی از این کدها فعال بوده و وصول بقیه درآمدها توسط اداره دارایی به عنوان مالیات بر ارزش افزوده صورت می‌گیرد.
وی بیان کرد: درآمدهای شهرداری به دو نوع پایدار و درآمد پایدار تقسیم می‌شود که دریافت عوارض جزو درآمدهای پایدار شهری است و می‌توان بر مبنای آن برنامه‌ریزی‌های مدونی را به انجام رساند، اما پرداخت عوارض از سوی شهروندان در سال‌های گذشته کاهش چشمگیری داشته است.
مدیر درآمدهای عمومی شهرداری مشهد تاکید کرد: برخی شهروندان از هزینه‌هایی که توسط شهرداری در شهر صرف می‌شود، بی‌اطلاع هستند و به همین دلیل توجه کافی به پرداخت عوارض خود نمی‌کنند.
بختیاری خاطرنشان میکند: هزینه‌های جاری شهرداری مشهد در سال ٩۴ بیش از بر ٩٠٠ میلیارد تومان برآورد شده که البته دو برابر این میزان در بخش عمرانی و ایجاد زیرساخت‌ها هزینه می‌شود.
قبوض عوارض معوق در حال توزیع است
وی با اشاره به اینکه توزیع قبوض عوارض معوق از هفته گذشته آغاز شده است، بیان میکند: توزیع ۴۶۶هزار قبض معوقات عوارض نوسازی و عمران شهری تا ١٠آذرماه ادامه دارد و اگر شهروندان تا پایان دی سال جاری قبوض معوقات خود را پرداخت کنند، ۵٠درصد جرائم آن‌ها بخشیده خواهد شد و در قرعه‌کشی جوایز ارزنده نیز شرکت داده خواهند شد.
بختیاری می گوید: جمع مبلغ کل بدهی شهروندان در ۴۶۶هزار قبض چاپ شده، بیش از ١١٠میلیارد تومان است که اگر این قبوض به هر دلیل به دست شهروندان نرسید، می‌توانند با مراجعه به شهرداری مناطق قبض معوقات عوارض خود را دریافت کنند.
وی می‌گوید: علاوه‌بر این در دو ماه آینده نیز قبوض عوارض نوسازی و عمران شهری سال٩۴ توزیع خواهد شد که رقم درج‌شده در این قبوض نیز به صورت قطعی و با لحاظ‌شدن ٢٠درصد تخفیف خوش‌حسابی است و شهروندان می‌توانند تا پایان سال این قبوض را پرداخت کنند.
٣٧درصد بدهی‌متعلق به ۵/٢درصد از شهروندان
وی در ادامه به اظهار میکند: سال گذشته وصول عوارض نوسازی در سال گذشته، ٢۶میلیارد تومان از ٣٠میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود و در سال جاری نیز تاکنون ١٧میلیارد تومان از ۵١میلیارد پیش‌بینی‌شده وصول شده است.
مدیر درآمدهای عمومی شهرداری مشهد تاکید کرد: ١۵هزار شهروند مشهدی عوارض بیش‌از یک میلیون تومان به شهرداری بدهی دارند و بیشترین پرداخت عوارض مربوط به مناطق کم‌برخوردار شهر بوده است و می‌توان گفت ٢.۵درصد از مودیان شهرداری بیش از ٣٧درصد بدهی‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.
برنامه‌ریزی جدید بر مبنای پژوهش‌های علمی
در همین رابطه رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی شهر مشهد در گفتگو با خبرنگار ما به انجام پژوهش ویژه به منظور آسیب‌شناسی دلایل پرداخت‌نشدن عوارض از‌سوی برخی شهروندان اشاره میکند و می‌گوید: پس از کاهش مشارکت مردم در پرداخت عوارض، مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر مشهد مطالعات جامعی را با هدف مشخص‌شدن دلایل مشارکت‌نکردن شهروندان در اداره انجام داد و نتایج آن برای تصمیم‌گیری به مدیران شهری و اعضای شورای شهر ارائه شد.محمد سهیلی می‌افزاید: در این پژوهش مشخص شده برخی شهروندان انگیزه لازم برای پرداخت عوارض خود را ندارند یا ارائه خدمات یکسان به شهروندانی که عوارض خود را پرداخت می‌کنند و کسانی که به این موضوع بی‌توجه هستند، باعث شده تا درآمدهای شهرداری از این بخش کاهش یابد.
وی تاکید کرد: به دلیل اینکه دریافت عوارض از مهمترین راه‌های دست‌یابی به درآمدهای پایدار در شهر است، شورای شهر تصمیم گرفت تا بر مبنای مطالعات انجام شده مشوق‌هایی برای شهروندان خوش‌حساب در نظر بگیرد که بخشی از این تمهیدات تصمیم‌گیری و اجرایی شده است.
وی اظهار میکند: بخشودگی ۵٠درصدی جرائم معوقات اقدام جدیدی است که در همین راستا انجام شده تا شهروندانی که به هر دلیل موفق به پرداخت عوارض خود نشده‌اند، از این فرصت استفاده کرده و بدهی خود را تسویه کنند.
به توان مردم در پرداخت عوارض توجه شود
در همین رابطه عضو هیئت رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد نیز گفت: باید در موضوع دریافت عوارض به میزان توان مردم توجه شود و شهروندانی که بهره‌مندی بیشتر و توان پرداخت بهتری دارند، هزینه بیشتری نیز بپردازند.
فیاضی افزود: مسئله‌ای که کمتربه آن توجه شده است، دریافت عوارض متناسب با توان پرداخت قشر متوسط و ضعیف جامعه است، به‌نحوی‌که در پرداخت عوارض فشاری بر این قشر وارد نشود.
وی تصریح کرد: مسئولان باید به شیوه‌های مختلف در این زمینه با مردم سخن بگویند و ابعاد قضیه را تشریح کنند زیرا که اگر شهروندان در اداره هزینه‌های شهر همراهی نکنند، مشکلات بزرگی رخ خواهد داد.
فیاضی با اشاره به هزینه‌های شهرداری در بخش فضای سبز، رفت‌و‌روب، جمعآوری زباله، آسفالت، تعمیر و نگهداری ابنیه شهری بیان کرد: اگر روزی نیمی از زباله شهر مشهد جمعآوری نشود، فاجعه به بار می‌آید و شهروندان اگر شهری تمیز، آباد و سبز می‌خواهند باید در تامین هزینه‌های آن نیز مشارکت داشته باشند.
وی با بیان اینکه هم‌اکنون هزینه‌های شهر از طریق درآمدهای ناشی از ساخت‌و‌ساز تامین می‌شود، خاطرنشان کرد: این نوع درآمد، پایدار و به سود شهر نیست و باید قانونی برای درآمدهای پایدار شهرداری‌ها تدوین شده و هرچه زودتر به نتیجه برسد.
سهم ۵۰درصدی عوارض در برنامه‌های ۴و ۵توسعه
همچنین سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور در گزارشی وضعیت موجود شاخص‌های مالی و درآمدی شهرداری‌ها را در سال‌های برنامه چهارم و پنجم تبیین کرد که بر این اساس ۵۰درصد درآمد شهرداری‌ها در این مدت از محل عوارض ساختمانی به دست آمده است.
منبع: شهرآرا
