ابوالفضل بیهقی: دبیر و رئیس دیوان رسالتِ دستگاه غزنویان و معروف‌ترین مورخ و ادیبان مشهور و توانمند ایرانی است. کتاب تاریخ بیهقی، از متون درجه اول نثر فارسی به شمار می‌آید که ارزش والایی در ادبیات و تاریخ فارسی، برخوردار است.
کتاب تاریخ بیهقی، نمونه‌ای فوق‌العاده از ترکیب ادبیات و تاریخ محسوب می‌شود.
خواجه ابوالفضل محمدبن‌حسین بیهقی، در سال ۳۸۵ یا ۳۸۶ قمری در حارث‌آبادِ بیهق (سبزوار)، چشم به جهان گشود. مورخان و زندگی‌نامه نویسان با عناوین خواجه، شیخ، کاتب، امام و عمید، از او یاد کرده‌اند.
ابوالفضل بیهقی که به عنوان ادیب و مورخ برجسته ایران و پدیدآورنده کتاب گرانسنگ «تاریخ بیهقی» شهرت یافته، خالق سبکی جدید در نثر فارسی است.
او اوایل عمر خود را در نیشابور به تحصیل علم و دانش مشغول بود، سپس به سمت دبیری وارد دیوان محمود غزنوی و حکمرانان بعد از او شد و در سال ۴۱۸ ه. ش پس از درگذشت استادش بونصر مشکان به سمت دبیر دیوان شاهی برگزیده شد.
این مورخ بزرگ ایرانی در سن ۴۲ سالگی نوشتن کتاب «تاریخ بیهقی» آغاز کرد و ۲۲سال از عمر خود را صرف نوشتن آن کتاب کرد این کتاب موضوعی تاریکی دارد و در ۳۰ جلد نوشته شده است ، اما از این ۳۰ جلد تنها ۶ جلد آن باقی مانده است و جلد اولی که از آن باقی است از میانه ی آن شروع می شود .
اهمیتی که کتاب «تاریخ بیهقی» دارد از هیچکس پنهان نیست و تاثیر کوثر و مفیدی که برا متون بعد از خود داشته نشان از ارزشمندی این کتاب است، کتاب که با پدیدار شدن آن موجب ایجاد سبک جدیدی از نثر فارسی شد و گذشت زمان از اهمیت و ارزشمندی آن کم نکرد و بر عظمت و درخشش آن افزوده شد .
«تاریخ بیهقی» بازتاب درخشندگی نور در آیینه های دوران این نویسنده صاحب سبک است که می‌توان قواعد مملکت‌داری، شهرسازی، سطح زندگی مردم، طبقات اجتماعی، فرهنگ جامعه، اوضاع دربار و دیوان‌ها، آداب و سنت‌های رایج در جامعه، جهان‌بینی مردم و حتی خصوصیات اخلاقی و شخصیت‌شناسی هر یک از چهره‌های تاریخی را در آن مشاهده کرد.
بیان جزییات بسیار ریز در این کتاب نشان از هوشیاری و دقت بسیار بالای اوست و نکته ی قبال توجه این موضوع این است که در برخی رویداد ها ، خودش شاهد ماجرا نبوده و آن را از زبان عامه مردم نقل می کند اما این هیچ تاثیری در کیفیت نوشتن این مورخ ایرانی ایجاد نکرده و رویداد ها هیچ تفاوتی با توجه او به چشم خود دیده ندارد. یکی از بخش‌های بسیار مهم «تاریخ بیهقی»، داستان «حسنک وزیر» است.
وی به دنبال نوشتن کتاب‌های متعدد بود و ۸۵ سال زندگی کرد و در سال ۴۵۶ ه. ش درگذشت و به این ترتیب ۱۹ سال پس از اتمام این کتاب گران بها چشم از جهان فرو بست.
انتهای پیام//