محمد جواد رنجبر/ حسنِ همجواری در ادبیات دیپلماتیک، صاحب جایگاهی بلند است و از مراوده کشورهای همسایه سخن می گوید تا جایی که حتی در گذز از مرزهای هوایی یکدیگر نیز با ابلاغ پیام صلح و دوستی می گذرند. پیامی چنین، پاسخی از جنس خود می گیرد و به تحکیم روابط می انجامد. این رسم الخط بین المللی را در اشل های مختلف باید رسمیت داد از جمله در حق همسایه هایی که سایه شان فقط یک خانه را در بر می گیرد؛ زیرا در کنار خانه هایی که دیوار به دیوار هم ایستاده اند، ما هستیم و حُسنِ هم نشینی، از قدیم مورد توجه اهل معرفت بوده است تا جایی که بر زبان شیخ اجل، سعدی شیرازی چنین نشسته که؛ همنشین تو از تو به باید، تا تو را عقل و دین بیفزاید و این در شمار ضرب المثل ها هم ایستاده است در زبان مردم.
یعنی هم باید دنبال حسن هم صحبتی بود و هم در پی همنشینی با کسانی که شانی بالاتر و اخلاقی والاتر دارند. همکلامی شان نعمتی است "نقمت" سوز و نعمت ساز که عقل و دین را فزونی می بخشد.
مصاحبت با این افراد را باید قدر دانست، چون باعث افزایش قدر و منزلت آدمی می شود. کلامشان راه گشاست و همراهی شان دلگشا. آرامش حضورشان، ناشکیبایی روح و روان را به آرامش می آورد و اطمینانی که در خاطر دارند، آدم را در برابر خطرات بی اعتمادی، واکسینه می کند. در کلام امام رضا(ع) که با " ان من دینهم"... شروع می شود، "حسن الصبحه" را در این شمار می آورد و بر "حسن الجوار" و نیک همسایگی تاکید می ورزد. این خود راه نمودن است به درک این معرفت که هم باید به دنبال همنشین نیک اندیش بود و هم همسایه نیک رفتار.
از سوی دیگر نیز باید کوشید که خود هم "نیک اندیشی" در پیش گرفت تا مصاحب خوب رفیق خود بود و هم حرمت دار نیک رفتاری همسایگی بود تا کسی که خانه اش تکیه به دیوار خانه ما داده است بداند که خودش هم می تواند به ما تکیه کند و در زمان ضرورت تکیه گاه ما باشد.
رفتاری چنین البته خیر دوسویه را در بردار افزایش قرار می دهد چه در کلامی دیگر از امام رضا (ع) می خوانیم: "صِلَةُ الْأَرْحَامِ وَ حُسْنُ الْجِوَارِ زِیَادَةٌ فِی الْأَمْوَال. دیدار خویشاوندان و نیکو همسایه داری باعث افزایش در مال است." نه فقط زادتِ مال که فراوانی آرامش نیز رهین سایه دادن به سایه همسایگان نیک اندیش و نیکو رفتار است.
سلوکی که در کلامِ معیارِ پیامبر اعظم(ص) نیز چنین تعلیمِ مان می شود که؛ أحسِنْ مُجاوَرَة مَن جاوَرَكَ، تَكُنْ مؤمنا. به این معنای درس آموز که؛ با همسايه ات نيكو همسايه دارى كن، تا مؤمن باشى. یعنی مرتبت والای مومن بودن را به نیکو همسایه داری پیوند زده اند. هم ایشان در جای دیگر نیز می فرمایند: ما زالَ جبرئيلُ عليه السلام يُوصِيني بالجارِ حتّى ظَنَنتُ أنَّهُ سَيُوَرِّثُهُ ؛ جبرئيل پيوسته مرا درباره همسايه سفارش مى كرد تا جايى كه گمان بردم بزودى او را ارث بَر ازهمسايه اش خواهد كرد. خوانش این احادیث به ما می گوید، باید حسن همصحبتی و همسایگی داشت تا به آرامش در زندگی و جامعه آرام و آماده شکوفایی رسید. جایی که زیستن در آن، آرزوی انسانِ هوشمند است.
چه همان گونه که سومین علی در سلسله امامت، به بیانی دیگر می فرماید: "همسایه خوب چون گلی خوشبوی با رایحه خود جان آدمی را معطر می سازد، روح و روان را صفا می دهد و طراوت زندگی را افزون می سازد. " تربیت انسان ها به این تراز را می توان در شمار اهداف بعثت دانست که رسول اعظم خود فرموده است انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق.
با تربیت خویش در تراز حدیث رضوی، جامعه را به شکوه درکِ رضوان ببریم. ان شاالله
