تابناک رضوی:معلوم نیست که کدام شیرپاک خورده ای،نام دورهمی مستندسازان و نمایش فیلم های آنهادرمکان و زمانی خاص را،جشنواره سینماحقیقت گذاشته است.درتولید برخی آثارحرفه ای وتجربی مستندومستند/داستانی که نشان ازاستعدادها،توانایی ها،قابلیت هاو شناخت هنری خوب سازندگان آن هادارد وبسیاری ازاین آثار هم درایران وجهان درخشیده وهنرمندانی نیزازعرصه مستندسازی به سینمای داستانی پیوسته اندوهمچنین از گذشته تاامروزسینماگران قدرتمندی بافیلم های برترخوددرصدرآثارهنری و سینمایی و مستندقرار دارند، تردیدنیست وهمت بلند سازندگان فیلم های خوب و با محتوای مستند، قابل تحسین است. اما پرسش اینکه،آیاآثارمستندوآنچه تصویرمی کنند،به راستی "حقیقت"است یاصرفابرای زیبایی وتفاوت باسینمای داستانی، عنوان سینماحقیقت رابرقامت فیلم های مستندودورهمی آن پوشانده اند.به یاد بیاوریم که، حقیقت از واقعیت متفاوت و حقیقت مطلق خداونداست، آیا آثارمستند وسینماحقیقت به خداوند می پردازند.حقیقت،گرچه جلوه های گوناگون دارد،ولی این جلوه های رنگارنگ که درهستی،طبیعت،انسان،سایرموجودات وزندگی نموددارند،سایه هاوآینه های حقیقت مطلق اند. آیاسینماحقیقت، دراین مسیرحرکت می کندیا عمدتا واقعیت ها و ظواهر را با چاشنی هنر بازسازی وبازنمایی می کند.پاسخ عالمانه به این سئوال ها، نشان می دهدکه سینما ابزار بازسازی هنری است،چه درقالب داستانی و مستند، ودرواقع بخش هایی ازواقعیت هارا بازآفرینی می کند.نه آنکه حقیقت یاواقعیت رانمایان کند.سینمااساسانمایش است وآنچه می نمایاند،واقعیت وحقیقت نیست که نمایش هنری آن هااست.ازهمین روسینمای حقیقت یاسینمای واقعیت،واقعیت و حقیقت ندارند وصرفانمایش اند. بااین وصف، پس حقیقت و جایگاه آن درمستندهاکجااست. منظوراز طرح این مباحث این نیست که مستندسازان عزیزبه مساجد و زیارتگاه هابروند و فیلم مستندبسازندکه هدف، آفرینش هنرمندانه ظاهروباطن زندگی،هستی وانسان است. جداازاین مسایل نظری وفلسفی که جای بحث،فراوان دارند، سالهااست که مستند سازان هنرمندکشور،افزون برحضورهای جهانی، باآثارخوددرمراسمی بانام سینما حقیقت، شرکت کرده و دستاورد های مستند خود را به نمایش می گذارند که نه واقعی است و نه حقیقی! بعدازچند روز دورهمی هم از سوی متولیان و مسوولان ومجریان این مراسم، مورد تحسین قرار گرفته، جوایزی دریافت می کنند و بعد می روند تا برگزاری سینماحقیقت دیگر!....به پرسش های مطرح شده باز می گردیم و اینکه، آیاآنچه هنرمندان مستند،درفیلم های خود،نقش بسته اند، حاصل نگاه های سلیقه ای و روایت های شخصی آن هاازگوشه هایی ازواقعیات است یا تلاش شده بانمایش واقعیت هاوعبور ازمرزواقعیت به قله حقیقت دست یابند. حقیقت،تاکنون به ندرت درمستندهارخ نموده و اغلب درسطح وقایع متوقف مانده و به درون و عمق زندگی ها، درون انسان و هستی وپیوندآن هابا حقیقت مطلق، راه نیافته اند و برخی هم که در همان محدوده، عکاسی مکانیکی از واقعیت،متوقف مانده اند. جلوه های حقایق را،باکنارزدن پرده از روی واقعیات زندگی انسانها وتصویر گری بدون سانسور،سفارشی،دستوری ونمایشی درآثارهنری مستند،می شود مشاهده کرد.آیامستندهای سینمایی و تلویزیونی مااینگونه اند.دبیراین دورهمی درنشستی خطاب به مستندسازان که به گفته ایشان سینماحقیقت راتحریم کرده اند، آن هارابه شرکت درمراسم خوددعوت کرد. اینکه،تحریم سینماحقیقت درست است یانه، بحثی دیگراست که واردهمان چالش حقیقت ،واقعیت ونمایش می شودبااین پرسش که شرکت درسینمای منهای حقیقت ویاتحریم آن،حقیقت است،یانه! درهرحال،سینما حقیقت هم مانند دیگر دورهمی های مشابه سینمایی برگزارشد وهمچنان به راه خود در جاده نمایش واقعیت، بدون چراغ نورانی حقیقت ادامه می دهد!
جبارآذین؛منقد واستادسینما
