سومین قبرستان تاریخی جهان اسلام را دریابید

تابناک فارس به نقل از فارس: آرامستان دارالسلام از قدیمی ترین گورستان های ایران و حتی جهان اسلام است. این گورستان تاریخی با وسعتی معادل ۱۰ هکتار از نظر موقعیت در میانه بلوار سیبویه ووسط شهر شیراز واقع شده‌است.

قدیمی ترین مقبره ای که در این گورستان دیده شده، مربوط به سال 24 هجری و در زمان حیات پیامبر اسلام(ص) بوده است و حتی برخی قدمت این گورستان را مربوط به پیش از اسلام می دانند و از این نظر شناسنامه انسانی شهر شیراز است که اجداد مردم این شهرستان در آن دفن شده اند.

سنگ‌های قرار گرفته بر مقبره‌های دارالسلام منقش به حکاکی های تاریخی از اسب و یراق و ابزارهای جنگی و یا نقوشی که گاه پیشه مدفون شدگان را نشان می‌دهد، بر سر برخی مزارها نیز شیر سنگی قرار گرفته است.

همچنین بر سنگهای این آرامستان نوشته های ممتاز و کم‌نظیری با خطوط کوفی، رقاع، بنایی، ثلث، نسخ و نستعلیق کنده‌کاری شده و نقش بسته‏ است. آرامگاه منسوب به سرباز امام زمان(عج)، مقبره شاه داعی الله و فرزندش، شهدای قیام 16 خرداد 42 شیراز در این گورستان قرار دارد. بخشی از آرامستان نیز مدفن ائمه جمعه شیراز از زمان زندیه است.

دارالسلام پناهگاه امن معتادان

دارالسلام علیرغم همه قدمت و اهمیتش، متاسفانه متولی مشخصی ندارد و همین امر سبب رها شدگی این آرامستان تاریخی و تبدیل آن به محل تجمع معتادان و مکانی برای رها کردن زباله شده است.

مخاطبان فارس در کمپینی در سامانه فارس من با عنوان «دارالسلام شیراز در حال نابودی» خواستار پیگیری رسیدگی به این مکان تاریخی و مقدس شده اند.

دیواره های آرامستان دود زده و برخی قسمت ها فرو ریخته اند، انبوه زباله در جای جای آن به چشم می‌خورد و در حال حاضر گورستان دارالسلام محلی امن برای تجمع معتادان شده است.

آثار و نمونه های تاریخی این آرامستان که یک سرمایه ملی محسوب می شود به شدت آسیب دیده و در حال محو شدن است.

مسعود منیعاتی، رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی، اظهار داشت: دارالسلام یکی از گورستانهای تاریخی جهان اسلام است که از قرون اولیه هجری در آن قبر بوده و تا حدود 70 سال پیش نیز در آن تدفین انجام می‌شد.

وی افزود: حتی گفته می‌شود پیش از اسلام هم از این مکان چنین استفاده ای می‌شده است.

منیعاتی خاطرنشان کرد: ما در شیراز هفت گورستان تاریخی داشته ایم که یکی یکی، تدفین در آنها متوقف شد، مانند گورستان مصلی که جناب حافظ در آن دفن شد، گورستان شیخ کبیر که ابوعبدالله خفیف آنجا دفن است، یا گورستان باغ نو و ام کلثوم.

وی اضافه کرد: اینها گورستان های تاریخی شیراز بودند که تدفین در آن‌ها متوقف شده است، اما گورستان تاریخی دارالسلام، تنها گورستانی است که تدفین در آن ادامه داشته است.

گورستان دارالسلام در فهرست آثار ملی ثبت شده است

رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی با اشاره به اینکه بزرگان بسیاری در این گورستان دفن شده اند و در واقع به نوعی شناسنامه انسانی شهر شیراز است، تصریح کرد: به دلیل همین اهمیت، قبرستان دارالسلام در فهرست آثار ملی قرار گرفته و اسنادی وجود دارد که این گورستان ثبت ملی شده است.

منیعاتی تاکید کرد: بنابر این طبق قوانین باید برای هرگونه دخل و تصرف، نظر میراث فرهنگی در آن اولی باشد و با طرح و مرمت میراث فرهنگی صورت گیرد و میراث فرهنگی باید با کارشناسی، مرمت آنجا را تأیید کند.

او با بیان اینکه تا الان اتفاقاتی در دارالسلام در بحث حفظ و احیا افتاده، توضیح داد: از جمله 4،5 سال پیش در قسمت درب ورودی اتفاق افتاد که از منظر ما اتفاق خوشایندی نبود، چون منظر ارگانیک دارالسلام را به هم ریخت، خیلی از سنگها شکسته شد، بدتر از همه از مصالح برگشت ناپذیر مثل سیمان استفاده شد.

رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: تاکید داشتیم این روش باید متوقف شود و روش بهتری برای مرمت و نگهداری دارالسلام اتفاق بیفتد.

وی اضافه کرد: تا الان هنوز طرح جامعی برای دارالسلام تدوین نشده است.

گورستان مهرعلی کوچک تبدیل به پارک شد

منیعاتی با بیان اینکه یک گورستان پشت دارالسلام بود بنام مهرعلی کوچک که شهرداری یک یا دو سال پیش آن را تبدیل به پارک محله‌ای کرد، تصریح کرد: گرچه نامه ای از میراث فرهنگی نشان داده شد که این گورستان جزء گورستان های تاریخی نیست اما به چشم دیدیم که سنگهای تاریخی از آنجا جابه جا می کردند.

دستگاه های متولی برای دارالسلام سر یک میز بنشینند

رئیس انجمن دوستداران میراث فرهنگی گفت: در هر حال، راه حل این است که اوقاف، میراث فرهنگی و شهرداری با هم سر یک میز بنشینند و تصمیم جدی برای احیا و مرمت دارالسلام بگیرند.

وی افزود: از نظر ما حضور مردم و رفت و آمد مردم با حفظ منظر ارگانیک و رعایت دستورالعمل های حفظ آثار تاریخی، به شکلی که چند مسیر برای رفت و آمد گردشگران آماده کنند می تواند راه حل باشد.

باغ مزار مشاهیر فرصتی برای احیای دارالسلام

منیعاتی تصریح کرد: ملک متعلق به اوقاف است و نگهداری آن وظیفه شهرداری است اما تا وقتی که حضور و رفت و آمد مردم آنجا شکل نگیرد، نه تنها از شهرداری که از هیچ ارگانی کاری ساخته نیست.

وی به طرح باغ مزار مشاهیر به عنوان یک راه حل اشاره کرد و با بیان اینکه برای این اتفاق باغ مزار مشاهیر که مصوب شد پشت دارالسلام ایجاد شود، یک اتفاق خوب برای دارالسلام بود، گفت: اگر مسیر آن از سوی دارالسلام باشد، وقتی بزرگان شهر آنجا دفن شوند، رفت و آمد صورت می‌گیرد، مراسم هایی برگزار می شود، شک نکنید این مکان برای معتادین و افراد مشکل دار نا امن می‌شود و گرنه برای شهرداری نگهداری آن کار سختی است.

از اداره اوقاف اقدامی ندیده ایم

منیعاتی در پاسخ به این سئوال که آیا اداره اوقاف نیز فعالیتی در خصوص دارالسلام داشته است؟ گفت: ملک متعلق به اوقاف است اما حداقل ما تا به حال ندیدیم در ارتباط با دارالسلام اوقاف کاری انجام دهد.

سهم‌ مناسب دارالسلام از بودجه سال جاری

همچنین رضا محمدیان، رئیس کمیسیون گردشگری، زیارت و سومین حرم اهل بیت(ع) شورای اسلامی شهر شیراز، در گفتگو با خبرنگار فارس، با بیان اینکه دارالسلام یک سرمایه ملی و جزء سه قبرستان قدیمی جهان اسلام است؛ گفت: غیر از شهرداری باید سازمان اوقاف و میراث در نگهداری دارالسلام همکاری جدی داشته باشند.

محمدیان خاطرنشان کرد: در بودجه امسال شهرداری، مبلغی را برای بازسازی و احیای دارالسلام قرار داده ایم و به شهرداری شیراز تکلیف شده که می بایست مرمت و بازسازی محدوده بیمارستان را شروع کند.

وی افزود: متأسفانه در سه، چهارسال گذشته که در این گورستان بسته بوده، به محلی برای انباشت زباله و نخاله تبدیل شده بود که این موارد تخلیه شده و چند هفته ای است در آن برای حضور مردم باز شده است.

میراث فرهنگی و اوقاف به وظیفه خود در قبال دارالسلام عمل کنند

محمدیان خاطرنشان کرد: موضوع دارالسلام در کمیسیون گردشگری در حال پیگیری است و به شهرداری هم تکلیف کرده ایم امسال حتما کار مرمت را شروع کند اما آنچه مسلم است، همکاری قطعی سازمان میراث فرهنگی و سازمان اوقاف برای انجام این کار نیاز است.

وی افزود: بعضی از پروژه ها را به شهرداری اختیار داده ایم که اگر وارد شود و بخواهد هزینه کند، مشکلی نداشته باشد و دارالسلام یکی از این پروژه هاست. رقم بودجه عدد مناسبی است که برای شروع مشکلی نداشته باشد و اگر بخواهد بیش از این هزینه کند هم شورا مشکلی ندارد اما باز تأکید می کنم مستلزم این است که میراث فرهنگی و اداره اوقاف هم همکاری کنند، هم سهم ریالی خود را در این پروژه وارد کنند.

هیئت امنای باغ مزار مشاهیر در حال شکل گیری است

رئیس کمیسیون گردشگری در خصوص پروژه باغ مزار مشاهیر نیز گفت: مکان جدید باغ مزار مشاهیر پشت دارالسلام مصوب شده، هیئت امنای آن در حال شکل گیری است و در دو هفته آینده اولین جلسه هیئت امنا را برگزار می کنیم.

وی افزود: شهرداری هم مکلف شده آماده سازی را انجام دهد که اگر موردی پیش آمد، در آن مکان بحث تدفین انجام شود.