به گزارش خبرگزاری تابناک کرمانشاه به نقل ازایسنا، رضا موزونی به مناسبت شب یلدا (30 آذر) با بیان اینکه در فرهنگ مناطق کردنشین و کرمانشاه این شب به نام "شب چله" شناخته می شود، گفت: این شب ریشه در تاریخ و فرهنگ و اسطوره مردم این منطقه دارد و از گذشته های دور همواره آن را گرامی داشته و آیین های خاص آن را به جای می آوردند.
وی افزود: در مناطق زاگرس با توجه به کوهستانی بودن و برف گیر بودن، مردم همواره زمستان های سختی را تجربه می کردند، چرا که وسایل گرمایشی آنطور که باید فراهم نبود. سختی این زمستان ها به حدی بود که برخی افراد فرزندان کوچک خود و برخی دیگر دام های خود را از دست می دادند و خسارت های جانی و مالی فراوانی متحمل می شدند.
موزونی گفت: با توجه به این سختی زمستان، بیرون آمدن از آن برای مردم مناطق زاگرس عملا به معنی زندگی دوباره بود.
این نویسنده کرمانشاهی گفت: در گذشته مردم به تجربه دریافتند که "شب چله" بلندترین شب سال است و بعد از این شب است که روزها به تدریج بلندتر شده و شب ها کوتاه می شود.
موزونی گفت: این روند تغییر ساعات شب و روز عملا به معنی غلبه نور و روشنایی بر ظلمات و تاریکی بود و شب چله آغاز این غلبه بود و به نوعی آغاز این روشنایی و برای همین در نظر مردمان گذشته این شب جایگاه خاصی داشت.
این نویسنده کرمانشاهی واژه "چله" را به معنی دو واژه "طولانی" و "سرد" عنوان کرد و افزود: از اول دی ماه که همان شب چله است دو چله بزرگ و کوچک آغاز می شود، چله بزرگ که به همان معنی طولانی یا چهل روز است از اول دی تا 10 بهمن ادامه دارد.
وی افزود: اما در خصوص چله دوم نمی توان آن را به معنی "چهل" یا طولانی دانست، چرا که طول این چله کوچک 20 روز بوده و از 10 بهمن تا 30 بهمن ادامه دارد، بنابراین در اینجا "چله" به معنی "سرد" است چرا که سرمای چله کوچک بسیار زبانزد بوده است.
موزونی در ادامه در تشریح آداب و رسوم و سنت های مردم کرمانشاه در شب چله گفت: در این شب مردم کرمانشاه و مناطق زاگرس آداب و رسوم خاصی داشتند که از جمله آن صرف خوراکی ها خاص این شب بود.
وی افزود: در مناطق زاگرس در شب چله خبری از هندوانه نبود و به جای آن مردم از انار استفاده می کردند. همچنین در این شب مردم از انگور خشک شده یا همان کشمکش هم استفاده می کردند.
موزونی گفت: قیسی، نخود برشته، گندم برشته، مغز گردو و مغز بادام هم دیگر تنقلاتی بود که آن را با هم قاطی می کرندند و در این شب به نام "شوچره" صرف می شد.
این پژوهشگر کرمانشاهی گفت: شروع مراسم شب چله در کرمانشاه و مناطق کردنشین زاگرس با "هوره خوانی" همراه بود. در این شب مردم افرادی که به "هوره چر" معروف بودند را در دورهمی های خود دعوت کرده و این افراد برای حاضران و افراد فامیل هوره سر می دادند.
موزونی گفت: در ادامه مراسم شب "چله" نوبت به طرح "چیستان" می رسید که بطور معمول بزرگان و پیرمردان فامیل چیستان هایی را مطرح کرده و سایر افراد به دنبال جواب آن مشغول و سرگرم می شدند.
وی افزود: در ادامه مراسم بزرگترها مشغول قصه گویی برای کودکان می شدند و به نوعی آنها را با همین قصه‌ها می خواباندند.
این نویسنده کرمانشاهی شاهنامه خوانی را هم در برخی مناطق کرمانشاه در گذشته مرسوم دانست و افزود: در این شب ابیاتی از شاهنامه مانند داستان رستم و سهراب خوانده می شد.
موزونی روشن کردن آتش را هم یکی از رسوم این شب دانست و افزود: در گذشته های دور که نه چراغ و نه گردسوزی بود، مردم باید حتما در دورهمی های شبانه خود آتش روشن می کردند.