تابناک رضوی: با کاهش روز افزون نرخ موالید، جمعیت کشور رو به سالمندی می رود و این نگرانی است که باعث شده بسیاری از کارشناسان و صاحبنظران در این رابطه در پی راه حل باشند. یکی از مواردی که اخیرا در کشور نسبت به آن انتقاداتی شده و مورد بحث قرار گرفته است موضوع غربالگریهای دوره بارداری است. موضوعی که عده ای معتقدند حذف آن به افزایش جمعیت کشور کمک خواهد کرد و از سوی دیگر بسیاری معتقدند که حذف غربالگری ها نه تنها منجر به افزایش جمعیت نخواهد شد بلکه جامعه را درگیر مشکلات و مسائل بسیار دیگر خواهد کرد. به همین منظور روابط عمومی سازمان نظام پزشکی مشهد نشست تخصصی را با این موضوع و با حضور متخصصان امر و تنی چند از اصحاب رسانه برگزار کرد.
دکتر علی بیرجندی نژاد، رییس سازمان نظام پزشکی مشهد، دکتر حمید عطاران، جراح و رئیس هیئت بدوی انتظامی سازمان نظام پزشکی مشهد، دکتر سارا میرزاییان متخصص طب مادر و جنین و عضوهیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دکتر اصغر حاتمی معاون آموزشی، فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی مشهد ، دکتر مسعود زحمتکش مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی مشهد در این نشست به بحث و تبادل نظر پرداخته و پاسخگوی سوالات بودند.
رییس سازمان نظام پزشکی مشهد در این نشست گفت: غربالگری جنین در نهایت باعث رشد کمی و کیفی جمعیت کشور خواهد شد. دکتر علی بیرجندی نژاد افزود: ما هم به طور قاطع از افزایش جمعیت و کاهش میانگین سنی جامعه و جوان بودن آن حمایت می کنیم. مشکل سالمندی جوامع مشکل کشور ما به تنهایی نیست و این مشکلی است که بسیاری از کشورهای دنیا با آن روبرو هستند و سیاستهای تشویقی مختلفی برای مقابله با آن اعمال می کنند. حذف غربالگری مادران باردار منجر به افزایش جمعیت مولد نمیشود، بلکه ممکن است حتی به دلیل تصور مادران مبنی بر اینکه نمیتوانند فرزند سالم به دنیا بیاورند، اقدام به بارداری مجدد در خانواده ها را کاهش دهد که این خود عامل کاهش رشد جمعیت خواهد بود.
غربالگری مساوی با تشخیص نیست
علی بیرجندینژاد در ادامه اظهار کرد: سیستم غربالگری مادران باردار کمک به افزایش جمعیت کیفی و براساس حاملگی خواسته است. از سوی دیگر مردم باید بدانند غربالگری مساوی با تشخیص نیست. غربالگری احتمال ابتلای جنین به نقائص مادرزادی را نشان می دهد و در ادامه با اقدامات تشخیصی دقیق جنین ناقص شناسایی می شود. لذا احتمال خطا در نتایج روشهای تشخیصی پس از غربالگری تقریبا صفر است؛ یعنی خطا انقدر کم است که میتوانیم بگوییم صفر است. همچنین در نهایت تصمیم به سقط جنین مشکل دار با خود خانواده است.
رئیس سازمان نظام پزشکی مشهد تصریح کرد: سیاستگذاران در رابطه با افزایش جمعیت باید روی دو حوزه کار کنند؛ یکی افزایش آمار باروری های خود خواسته و دیگری ایجاد شرایط مناسب برای حفظ نخبگان در کشور و عدم مهاجرت آنان است. وی با اشاره به اینکه برخی اقدامات عجیبی چون کاهش دسترسی مناسب به وسائل جلوگیری از بارداری ناخواسته را برای کمک به افزایش جمعیت توصیه میکنند؛ گفت: براساس بررسیها مهمترین دلیل سقطها، حاملگی ناخواسته است؛ نه غربالگری. فرزندان حاصل از حاملگیهای ناخواسته به دلیل اینکه مطلوب پدر و مادر نبودند مشکلات عمدهای دارند و شرایط روحی روانی خوبی ندارند. همچنین نحوه برخورد خانواده با فرزند خواسته و ناخواسته متفاوت است که درنهایت در سلامت روحی خانواده و جامعه تاثیر مهمی دارد.
افزایش اقدامات تشویقی برای فرزندآوری
وی گفت: در نتیجه افزایش جمعیت از طریق باروری ناخواسته اقدام هوشمندانهای نیست. در هیچ جای دنیا هم معمولا از این روش با هدف افزایش جمعیت استفاده نمیشود. بیرجندینژاد افزود: برای فرزندآوری در اکثر دنیا ضمن اینکه برای افرادی که نمیخواهند فرزند داشته باشند، ابزار کافی وجود دارد، از اقدامات تشویقی برای فرزندآوری استفاده میکنند. اوایل انقلاب ضریب رشد جمعیت ما افزایش یافت که حتی عدهای نگران شدند. درآن زمان از اقدامات تشویقی استفاده شد. باید زمینههای داشتن فرزند را مهیا کنیم. در این زمینه مرخصی برای پدر و مادر، پرداخت هزینه تحصیل ، پوشاک و... میتواند موثر باشد. بر اساس تحقیقات مهمترین دلیلی که منجر به کاهش فرزندآوری خانوادهها شده است؛ مشکلات اقتصادی است که باید روی این موضوع کار شود. نه اینکه بخواهیم با ممانعت از غربالگری افراد معلول و ناتوان را به مرحله تولد رسانده و به جمعیت کشور بیفزائیم. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم بسیاری از بارداریهایی که درآن جنین دچار نقص است به صورت خود به خودی منجر به سقط می شود؛ چه بهتر که این سقط در ماه های قبل از روح و با حمایت های درمانی اتفاق بیفتد که سلامت مادر را نیز حفظ نماید. از سوی دیگر تعداد زیادی از نوزادانی که دچار نقص هستند در سنین پایین تقریبا زیر سه سال فوت می کنند که این علاوه بر هزینههای سنگین مادی بر خانواده تحمیل میکند هزینههای بسیار سنگینتر عاطفی و روحی نیز بر جای می گذارد.
200 هزار مهاجرت سالانه در مقابل 9 هزار سقط درمانی!
وی با اشاره به اینکه موضوع دومی که سیاستگذاران باید به آن توجه کنند خروج تعداد زیاد افراد جوان از کشور است، تصریح کرد: آمار مهاجرت از کشور بالاست. براساس آمار مرکز پژوهشهای مجلس در سال ۹۲ و ۹۳ سالانه ۱۸۰هزار تا 200 هزار نفر از کشور خارج میشوند. آمار سقطهای قانونی در کل کشور در سال گذشته حدود 9 هزار نفر بوده است. حال کدامیک را باید دریابیم؟!
رئیس سازمان نظام پزشکی مشهد با بیان اینکه در حوزه پزشکی نیز حدود ۳۰۰۰ نفر در این ده ماه اخیر از کشور خارج شدند، بیان کرد: مسیر خروج کادر پزشکی از کشور شیب تندی دارد و در سالهای اخیر تشدید شده است. همچنین چهار تا پنج میلیون ایرانی درحال حاضر خارج از مرزها زندگی میکنند. فقط در شش ماه اول سال گذشته ایرانیها ۶ هزار منزل در ترکیه (همین کشور همسایه خودمان نه یک کشور پیشرفته اروپایی)خریدند؛ یعنی هم سرمایه و هم نیروی انسانی ما درحال خروج از کشور هستند.
کمک به باروروی زوج های نابارور
بیرجندینژاد ادامه داد: درحال حاضر حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد زوجهای ما نابارور هستند که حدود سه یا چهار میلیون خانوار میشوند. اگر کمک کنیم هر خانواده 2 فرزند بیاورد. جمعیتی حدود هفت تا هشت میلیون نفر میشود که تاثیر بسزایی در افزایش جمعیت کشور خواهد داشت.
وی تصریح کرد: وجود سالانه 9 هزار سقط قانونی درکشور در برابر این آمارهایی که بیان شد ناچیز است. مجلس باید بر این حوزههای اصلیتر تمرکز کند. نباید به این سمت برویم که اقدامات کمتاثیر انجام دهیم.