به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد به نقل از فارس ، مردم شهر سیسخت از جمله مردمان با فرهنگ، متدین و پیرو خالص و واقعی ائمه اطهار در جنوب و جنوب غربی کشور به شمار می‌روند که آوازه فضل، کمال، علم و دانش و به خصوص حب ائمه نزد آنها زبانزد عام و خاص است.
مردم این شهر و مناطق اطراف به خصوص در زمینه ارادت به امام حسین(ع) و همچنین فرهنگ عاشورا و اربعین هموازه در صف نخست قرار داشته‌اند.
در همین خصوص پژوهشی در پیشینه زیارت کربلا در سی سخت قدیم توسط ابوطالب ناصری سیسخت نویسنده و تاریخ پژوه صورت گرفته است.
در این پژوهش آمده است: در این مختصر که به جمع‌آوری اسامی کربلایی های قدیم سیسخت آنان که در مدت ۶ ماه رفت و برگشت همه مسیر یا بخشی از آن را از سی سخت تاکربلای معلا را با پای پیاده و نبود امکانات ولی صرفاً بر اساس عشق به امام حسین علیه السلام به این سفر دور و دراز همت گماشتند، پرداخته‌ایم.
آداب سفر
از سخن معمرین سی سخت که داستان اجداد و نیاکانشان را سینه به سینه شنیده اند چنین می‌گویند هنگامی که عده ای عاشق زیارت بارگاه امام حسین می شدند مدتها قبل از سفر اگر کسی رنجش خاطری از آنها به دل داشت نزد وی می رفتند و خاضعانه با صحبت و گفت‌وگو سعی در رفع کدورت و ادای طلب و حساب می‌نمودند و اگر جایی لازم به عذرخواهی بود ملتمسانه عذرخواهی می‌کردند و با خیالی آسوده از وجود حق الناس به زیارت می رفتند و بعد از زیارت هم دیگر انسانهایی بودندپاک که مورد اعتماد و وثوق همه اهالی ده بودند زیرا قبل از نامشان واژه کربلایی (کل یا کلی) گفته می شد و به احترام امام حسین(ع) دیگر سخن ناحقی یا طمع نابجایی نداشتند.
غذای سفر
قبل از سفر نان می پختند و خشک می نمودند و نان خشک شده را خرد و در کیسه ای می ریختند که در بین راه و برای چند هفته نانها خراب نشوند و برای قاتق هم مقداری گردو و کشمش و کشک بر می داشتند و وسایل کمی بر می داشتند و با مراسمی خاص که اهالی ده سی سخت برایشان می گرفتند در میان اشک و آه اهالی با زوار خوانی برای مظلومیت امام حسین پیاده وسایلشان را بر چهاریایان می گذاشتند و روانه مرقد مطهر امام حسین (ع) می شدند.
مدت زمان زیارت
سفر کربلا در یکصد سال پیش برای مردم سی سخت سفری سخت و پر مشقت و مخاطره آمیز بود اما عشق به امام حسین سفری شش ماهه را با پای پیاده و غذای خشک و مختصر، برای زائرین راحت می نمود.
مسیر مسافرت
افزون بر یک قرن پیش در سی سخت قدیم کسانی که قصد زیارت مرقد مطهر امام حسین ع در کربلا را داشتند باید مسیر سی سخت را به سمت مغرب و از آنجا به سمت پاتاوه و و مارگون به سمت لوداب حرکت می کردند و از لوداب و از مسیر تنگ پیرزا وارد کهگیلویه می شدند و بعد از چند روز حرکت وارد خوزستان شده و بعد از گذشتن از خوزستان وارد عراق می شدند و حداقل این زیارت 6 ماه به طول می انجامید. وجود مخاطرات فراوان از بیماری تا بارندگی و از دزد و یاغیان تا اسارت و ... مشکلاتی بود که زایرین عتبات عالیات را در این سفر طولانی وعبادی تهدید می کرد.
زیبایی و شاخصه زیارت قدیم
در قدیم افراد پاک باخته و صادق و مومن رنج سفر را بر خود هموار می نمودند و صرفا با دلهایی مملو از عشق و معرفت و ایمان به زیارت قبور مطهر پیشوایان و اولیا و اوتاد الهی می رفتند و حاضر بودند ماهها در سفر باشند و سختی ببینند و جان خود را در معرض هر حادثه ای بنهند ولی به زیارت مولای خود برسند. باعث و رهاورد این زیارت جز مهر و محبت و یک لفظ کل (کربلایی) برای حفظ خاطره آن سفر هیچ چیز دیگری نبوده است.
بر خلاف عصر حاضر در قدیم کسی در لوای زیارت کربلا یا مکه به دنبال کسب موقعیت های اجتماعی کاری یا اداری و بهره مندی از تسهیلات و منافعی نبود.
اینک نام زایرین حرم امام حسین که در سی سخت قدیم به عتبات عالیات مشرف شدند ، را با ذکر خاندان آنها ذکر می کنیم:
1—کربلایی(کل) علی رضا فرزند کا علی مردون از اجداد خانواده های فرهادی ، ناصری، فرهادیان
2—کربلایی (کل) رحیم جد خانواده های نیک اقبال سی سختی وفایی رحیم زاده رحیم پور و صفایی
3—کربلایی (کل) جعفر قلی جد خانواده های رحیم پور و خسروی های پادنا
4—کربلایی (کل) رستم جد تعدادی از خانواده های زابلی و رستمی
5—کربلایی (کل) چراغ جد تعدادی از خانواده های زابلی
7—کربلایی(کل) قربانعلی جد خانواده های قربانی
8—کربلایی (کل) طالب جد تعدادی از خانواده های محمدخانی
9—کربلایی (کل) سرخاب جد خانواده های محرابی
10—کربلایی(کل) اکبر جد خانواده های جهانفکر
11—کربلایی (کل) محمد حسین جدخانواده های محمدحسینی، محمد حسینیان صابری و محمودی
12—کربلایی (کل) عزیز جد تعدادی از خانواده های رحیم بور
12—کربلایی (کل) ابوالفتح جد خانواده های توکل
13—کربلایی(کل) حسنعلی جد تعدادی از خانواده های سی سختی
14—کربلایی (کل) حسینقلی جد خانواده های علیزاده
15—کربلایی(کل) حبیب فرزند کربلایی حسینقلی
16—کربلایی (کل) نجف جد خانواده های رهنما و رهبر
17—کربلایی (کل) صفر از اجداد خانواده های مینویی و سلیمانی
18—کربلایی(کل) محمد حسین فرزند کربلایی صفر
19—کربلایی(کل) گودرز پدر بانو شرافت صفایی
20—کربلایی (کل) سیف اله سی سختی فرزند ملاقباد
21—کربلایی (کل) علی رضا جد خانواده کریم زاده سی سخت و خانواده های رضایی و عباسی از سروک
22—کربلایی(کل) بهروز جد خانواده های حسینی ، پاراد ، شهبازی بیاره
23—کربلایی(کل) عیدی جدخانواده های توکل کوخدان
24—کربلایی(کل) محراب جد خانواده های پناهی کوخدان
25—کربلایی (کل) صادق فرزند رییس غلامعلی جد خانواده های مرادی ، قلی پور نکویی و مرتضی پور
26—کربلایی(کل) حسینعلی جد شرفی های بیاره
27—حجت‌الاسلام و المسلمین حاج سید عبدالخالق حسینی رضایی
بانوانی که پیاده به کربلا مشرف شدند
1--کربلایی(کلی) خیری مادر ملا قباد
2--کربلایی(کلی) بگم جان همسر ملاقباد
3--کربلایی (کلی) شهری زابلی دختر کربلایی جعفر قلی مادر خانواده های زابلی (ملا اردشیر زابلی) و بانو جان افروز زابلی
4--کربلایی (کلی) سودابه زابلی همسر ملاعلی آقا
5—کربلایی(کلی) کوکب نیک اقبال دختر ملاقباد و همسر حجه الاسلام سید عبدالخالق حسینی رضایی
مردم سی سخت که عشق و علاقه شدیدی به امام حسین ع داشتند پیکر درگذشتگان خود را به کربلا انتقال داده و در آن سرای بهشتی برای همنشینی با سید و سالار شهیدان دفن می کردند که می توان به:
1—رئیس برات زابلی همسر کربلایی شهری پدر بانو جان افروز زابلی
33-ملا یدالله فرزند ملاقباد
34-ملا نصراله فرزند ملاقباد
نتیجه گیری
آنچه از پژوهش بالا به اختصار می توان یافت وجود رگه های سترگ و استوار عرق دینی و مذهبی در اجداد کنونی خانواده های شهر سی سخت کنونی می باشد.
اکثر قریب به اتفاق خانواده های طایفه سی سخت فرزند کسانی هستند که مومنانه و فقط با عشق و علاقه و ایمانی پاک و بی غل و غش به زیارت کربلا رفته اند و آنجا با امام شهید خود برای استمرار راه و حرکت برحق آن امام عزیز دست بیعت و عهد اخوت بسته اند.
مردمی که زندگی اقتصادی و معیشت آنان بر پایه زندگی عشایری بوده و این سبک زندگی فراغتی را در خود ندارد اما اجداد مردم سی سخت با آگاهی و ایمان که حاصل وجود طینتی پاک و مهذب بوده وبی شک از ثمرات وجود مکتب خانه ها و ملاهای مومن و روشنگر در جامعه عشایری آن زمان بوده برای مدت مدیدی ترک خانه و کاشانه و جلای وطن می نمایند و به آستان بوسی حرم امام حسین ع و حضرت ابوالفضل ع و دیگر بقاع متبرکه نائل می شدند.
این حجم بالا از افرادی که به کربلا مشرف شده اند بی گمان نشانگر این نکته هست که این مردم حتی قبل از آنکه جذب مدرسه و نظام نوین علمی مبتنی بر مدرسه شوند و به نام روستایی علمی که اولین مدرسه را ساخته باشند ، مردمی پاک دین ، متدین و متشرع بودند که تربیت یافته مکتب خانه های سی سخت قدیم ، این دیار کهن بوده اند.
