اگرچه وزارت آموزش و پرورش با بهره گیری از فضای مجازی ،رسانه ملی با مشارکت برخی از معلمان خلاق و دلسوز برای جبران تعطیلی مدارس و دور ماندن دانش آموزان از تحصیل، فعالیت های آموزشی را برنامه ریزی و اجرایی کرد، ولی بررسی ها نشان می دهد که هیچ یک از این فعالیت های آموزشی نتوانست جای کلاس درس حضوری را برای دانش آموزان پرکند و اکثر دانش آموزان صرفنظر از تقسیم بندی مدرسه ای شاگرد زرنگ و تنبل با افت تحصیلی مواجه شدند.
بی اعتنایی دانش آموزان به تدریس فضای مجازی
یکی از معلمان مازنی که از ابتدای شیوع کرونا توانست با فضای مجازی فعالیت آموزشی خود را به دانش آموزن اش ارایه دهد بی اعتنایی خانواده ها به روش تدریس از طریق فضای مجازی را دلیل اصلی برای پیش بینی افت تحصیلی برای دانش آموزان می داند و می گوید : با گذشت بیش از ۴۰ تا ۵۰ روز از سرگیری فعالیت آموزشی در بستر فضای مجازی ، این نوع آموزش از سوی دانش آموزان و حتی خانواده های به دلیل نبود سابقه فعالیت آموزشی در این فضا جدی گرفته نمی شود.
روزا جواهریان در گفت و گو با خبرنگارایرنا همچنین در دسترس نبودن امکانات سخت افزاری( موبابل اندروید) و نرم افزاری ( اینترنت) ، هزینه بر بودن تامین این تجهیزات برای خانواده ها را دلیل دیگری برای ناکارآمدی تحصیل در این روش می داند.
نبود معیار ارزشیابی درست تحصیلی
این فرهنگی مازنی خاطرنشان کرد : اگرچه این روزها با فشار وزارت آموزش و پرورش اکثر معلمان و دانش آموزان به ناچار به ارایه و دریافت فعالیت آموزشی در قالب فضای مجازی می پردازند، ولی در این فضای آموزشی ارزیابی درستی از میزان یادگیری و موفقیت دانش آموزان در تحصیل وجود ندارد.
جواهریان اظهارداشت : بیشتر اوقات تکالیفی که به دانش آموزان ارایه می شود، آنها این تکالیف را سرسری از خانواده و یا دوستانشان تقلب می کنند و برای معلمان ارسال می کنند و معیاری نیز برای ارزیابی وجود ندارد که چه میزان دانش آموز توانست خودش این تکالیف را حل کند و این رویه به خودی خود افت تحصیلی را برای دانش آموزان رقم می زند.
وی اضافه کرد : اگرچه ممکن است در شرایط فعلی این افت تحصیلی خیلی ملموس نباشد، ولی با باز شدن مدارس در سال جاری و یا سنوات آینده مشخص می شود که دانش آموزان مباحثی که از طریق فضای مجازی و شبکه های اجتماعی ارایه شده را به درستی متوجه شدند یا نشدند و به نوعی زحمت معلم و دانش آموز برای سال بعد بیشتر خواهد شد.
نابلدی کار با فضای مجازی در معلمان
مدیر یکی از مدارس استان مازندران نابلدی کار با شبکه اجتماعی و فضای مجازی از سوی معلمان را مشکل دیگری برای تحصیل دانش آـموزان در این فضا دانست و گفت : در شرایط فعلی که با فشار وزارت آموزش و پروش معلمان برای آموزش در قالب فضای مجازی و شبکه اجتماعی پای کار آمدند، اکثر آنها صرفا کار ارسال و دریافت پیام آموزشی را می توانند انجام دهند.
رمضان محمودیان می گوید : این در حالیست که در کلاس درس معلمان به نسبت ضریب هوشی دانش آموزان برای ایجاد انگیزه در آنها، دست به ابتکاراتی از جمله ایجاد رقابت در دانش آموزان می زدند که این خود عاملی برای افزایش میزان یادگیری در آنها بود.
وی اضافه کرد : علاوه بر آن در ارایه فعالیت آموزشی از طریق فضای مجازی ، یک برنامه آموزشی برای تمام دانش آموزان با سطوح مختلف ضریب هوشی ارایه می شود و این زمانی برای تکرار متون درسی برای دانش آموزان با ضریب هوش پایین تر وجود ندارد و این خود زمینه ساز افت تحصیلی خواهد شد.
وی ضعف امکانات زیرساختی اعم از نرم افزاری و سخت افزاری برای دانش آموزان و حتی برخی از معلمان را از دیگر دلایل پایین بودن کیفیت آموزش تحصیلی در فضای مجازی و زمینه ساز افت تحصیلی دانست.
افت تحصیلی
دکتر ولی قربانی مشاور تحصیلی در مازندران می گوید : اگرچه ارایه تدریس در قالب فضای مجازی می تواند بخشی از ناکامی تحصیلی ناشی از تعطیلی مدارس را جبران کند، ولی به طور قطع در کوتاه مدت و بلندمدت دانش آموزان با افت شدید تحصیلی مواجه خواهند شد، چرا که تجربه ای برای یادگیری و آموزش از طریق فضای مجازی در دانش آموزان و معلمان وجود ندارد.
این کارشناس تحصیلی گفت : در شرایط فعلی که تدریس از طریق فضای آموزشی در حال انجام است، تعدادی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از دانش آموزان به دلیل نداشتن امکانات نرم افزاری و سخت افزاری نمی توانند از این کلاس ها به صورت آنلاین استفاده کنند و این خود باعث افت تحصیلی آنی شده است.
وی اضافه کرد : اگرچه اکثر معلمان در ابتدا با شوق و شور از ارایه برنامه آموزشی از طریق شبکه مجازی استقبال نشان دادند، ولی در عمل تا حد زیادی نتوانستند کیفیت مناسب آموزشی را ارایه دهند و صرفا در حد دریافت و ارسال توانستند برنامه های آموزشی را ارایه دهند.
وی خاطرنشان کرد : در حالی آموزش و پرورش توفیق چندانی برای ارایه برنامه های آموزشی از طریق فضای مجازی و شبکه های اجتماعی نداشت که در سنوات گذشته جشنواره های متعدد فناورانه را برگزار کرد و تعطیلی مدارس به دلیل شیوع ویروس کرونا نشان داده که این جشنواره ها نیز صرفا در زمان دایر بودن کلاس درس می توانست به کار آید و توانایی برای ارایه برنامه های آموزشی از راه دور و فضای مجازی را نداشته است.
دکتر قربانی می گوید : برنامه های هوشمند سازی مدارس که بیش از یک دهه قبل مطرح شد نیز ناکارآمدیش در دوران کرونا مشخص شد و به همه نشان داده که هوشمند سازی بیشتر کاربردش بهره گیری ابزار فناورانه در کلاس درس و دایر بودن مدارس پیش بینی شد و هیچ پیش بینی مبنی بر این که بتواند این هوشمند سازی برنامه آموزشی آنلاین ارایه دهد، وجود نداشت.
وی اظهارداشت : در شرایط فعلی ناکارآمدی ارایه برنامه آموزشی در شبکه های اجتماعی نشان داده که ما در کنار داشتن تجهیزات سخت افزار هوشمند سازی، به نیروهای هوشمند برای ارایه این فعالیت ها که همان معلمان هوشمند و آشنا به مباحث نرم افزاری نیز نیاز داریم.
افزایش افت تحصیلی در مدارس خاص
این کارشناس و مشاور تحصیلی مدارس مازندران می گوید : به نظر می رسد افت تحصیلی در مدارس عادی در دوران کرونایی کمتر از مدارس خاصی است که بیشتر دانش آموزانشان موفقیت تحصیلی خود مدیون سخت خوانی ناشی از فشار مدرسه و خانواده بودند.
قربانی افزود : علاوه بر آن دانش آموزان مدارس خاص تا پیش از شیوع کرونا بیشتر اوقات فراغت خودشان را مشغول تحصیل و مرور کتاب بودند و کمتر با موبایل و شبکه های مجازی سرکار داشتند و این دانش آموزان در شرایط فعلی بیش از همکلاسی های خود در مدارس عادی با افت تحصیلی مواجه می شوند.
به گفته وی حتی افت تحصیلی در این دانش آموزان زرنگ نسبت به همکلاسی های تنبلشان به همان دلایل ارایه شده، در دوران کرونایی و آموزش فضای مجازی بیشتر می شود.
آسیب های اجتماعی همسان با افت تحصیلی
این کارشناس آموزشی و تحصیلی در مازندران آسیب اجتماعی را پررنگتر از افت تحصیلی برای دانش آموزان در دوران کرونایی و ارایه برنامه آموزشی در قالب فضای مجازی و شبکه اجتماعی دانست وگفت : در شرایط فعلی آسیب هایی که استفاده طولانی مدت از تلفن همراه و شبکه های مجازی به دانش آموزان وارد می کند، در آینده بیشتر از افت تحصیلی است و این مشکلاتی را برای خانواده ها ایجاد می کند.
قربانی گفت : پیش از این بهره گیری از فضای مجازی و اینترنت برای دانش آموزان با محدودیت هایی مواجه بود، ولی در شرایط فعلی این محدودیت ها به بهانه فعالیت آموزشی تا حدودی برداشته شد و احتمال این که دانش آموزان بتوانند در کنار دریافت برنامه آموزشی به سایر فضاهای مجازی نیز سربزنند، وجود دارد و این آسیب های اجتماعی را متوجه خانواده ها می کند.
ارایه آموزش فضای مجازی به معلمان
دکتر قربانی می گوید : در شرایط فعلی با فرض این که مدارس باید فعالیت آموزشی خود را تا پایان سال تحصیلی از طریق شبکه مجازی ارایه کنند، نیاز است تا وزارت آموزش و پرورش برنامه های آنلاین برای آموزش چگونگی کار با فضای مجازی و تدریس در شبکه مجازی را به معلمان آموزش دهد.
وی اضافه کرد : به هر حال بخش زیادی از معلمان ما با کاربری آموزش از طریق فضای مجازی آشنایی چندانی ندارند و نیاز به آموزش دارند و باید وزارت آموزش و پرورش کار با فضای مجازی و آموزش های لازم را به آـنها ارایه دهد تا آنها بتوانند مسلط تر به تدریس خود بپردازند.
جبران افت تحصیلی با دایر شدن مدارس
دکتر قربانی می گوید : با بازشدن احتمالی مدارس ، باید بیشتر فعالیت معلمان سرکلاس برای جبران دروسی صرف شود که در زمان تعطیلی ، این برنامه های آموزشی از طریق فضای مجازی ارایه شده است.
وی اضافه کرد : در این بخش نیز معلمان می بایست بیشتر وقتشان را برای دانش آموزانی در نظر بگیرند که امکانات نرم افزاری برای دریافت برنامه آموزشی در قالب فضای مجازی را نداشتند و یا این که به دلیل ناآشنایی با روش تدریس فضای مجازی خیلی نتوانستند مباحث درسی را به خوبی فرا بگیرند.
وی اظهارداشت : با این حال نیز پیش بینی می شود ما این افت تحصیلی را در دانش آموزان در بلندمدت و در مقاطع بالاتر نیز داشته باشیم که نیازمند برنامه ریزی مدون تر آموزشی از سوی وزارت آموزش و پرورش دارد.
استان مازندران حدود ۵۰۰ هزار دانش آموز دارد و مدارس این استان همزمان با شناسایی نخستین بیمار کرونایی در این خطه شمال کشور در سی ام بهمن ، از اول اسفندماه تعطیل شد و این تعطیلی پنج روز زودتر از سایر مدارس کشور بود.
براساس آمار هم اکنون حدود ۷۰۰ بیمار کرونایی در بیمارستان ها و مراکز درمانی تحت پوشش دانشگاههای علوم پزشکی مازندران و بابل تحت درمان قرار دارند و تاکنون بیش از ۴ هزار بیمار کرونایی نیز پس از بهبودی از بیمارستان ها و مراکز درمانی مرخص شدند.
ایرنا