گرمای طاقت فرسای تابستان و تلالو رگههای خورشید به داخل خودرو در کنار رانندگی طولانی مدت در مسیری یکنواخت و خمیازههای پی در پی، سنگینی پلکها را رغم زده است، غافل از اینکه این خواب میتواند آخرین خواب زندگی باشد.
باز هم تابستان از راه رسید و خانوادهها با فارغ شدن از امتحانات خرداد فرزندانشان کوله بار خود را بر پشت خودرو جمع کرده و خود را مهیای سفر کردند.
کوچکترها بیشتر از همه مراقب هستند که وسایل بازیشان را جا نگذارند و اسباب بازیهای ریز و درشت خود را زود در صندوق عقب خودرو جا میدهند.
پدر هم با دست زدن به لاستیک ها، نگاهی به آمپر سوخت و کشیدن میله اندازه گیری روغن موتور (گیج)، خود را برای رانندگی طولانی مهیا میکند.
پیش از سفر، مادر آیههایی از قرآن را بر زبان جاری کرده و با نشستن در داخل ماشین و حرکت خودرو بار دیگر زیر لب دعاهایی را زمزمه و آرزوی سفری ایمن را میکند.
بچهها صندلی عقب خودرو را تصاحب کرده اند و با شیطنتهای کودکانه و بالا و پایین پریدن، شوق خود را برای سفر و رسیدن به مقصد ابراز میکنند.
با گذشت چند ساعت از رانندگی، مادر تسبیح به دست به خواب رفته و صدایی از کودکان به گوش نمیرسد؛ گویا آنها هم از فرط شیطنت به خواب رفته اند.
نبود هم صحبت و طولانی و یکنواخت بودن مسیر، خستگی را بر چشمان پدر چیره میکند، پلکها دیگر یارای ایستادن ندارند و با گذر زمان چشمها پشت پلکهای خسته غروب میکنند.
صدای ترمز دهشتناک، برخورد ۲ ارابه آهنین و غلت خوردن پیاپی خودرو خبر از ثانیههای مرگ بار آخر زندگی میدهد و اعضای خانواده هم آغوش خاک میشوند.
طبق آمار پلیس راه حدود نیمی از جانباختگان سوانح رانندگی برون شهری این استان به علت واژگونی وسیله نقلیه فوت میکنند.
همچنین طبق بررسیهای صورت گرفته توسط کارشناسان سوانح رانندگی، عامل اصلی واژگونی وسایل نقلیه بی توجهی به جلو ناشی از خستگی و خواب آلودگی است.
آمارهای گویای این است که درصد بالایی از سوانح رانندگی در مسیرهای مستقیم و تفکیک شده از جمله آزاد راهها و بزرگراهها رخ میدهد چرا که رانندگان با اطمینان به ایمن بودن مسیر، با خیالی راحت و خواب آلود مسیر را طی میکنند.
از دیگر عوامل افزایش واژگونی در مسیرهای مستقیم را میتوان یکنواختی مسیر و نبود استراحتگاه و پارکنیگهای مناسب برای استراحت دانست.
هر چند وجود مجتمعهای خدماتی و رفاهی زمینه مناسبی برای توقف و استراحت رانندگان است، اما نباید به بهانه نبود این مراکز از توقف در مناطق خوش آب و هوا هنگام بروز خستگی و خواب آلودگی دریغ کرد.
یکی از توصیههای پلیس برای پیشگیری از بروز سوانح رانندگی به علت خستگی و خواب آلودگی، یک ربع استراحت پس از هر ۲ ساعت رانندگی است، اما باید توجه داشت که این نسخه برای همه یکسان نیست.
این زمان در مورد افرادی با ویژگیهایی نظیر سن، شرایط جسمی و قدرت بدنی، متفاوت بوده و رانندگان باید هر گاه خستگی بر چشمانشان غلبه کرد، نسبت به پارک خودرو در مکان ایمن و استراحت کافی اقدام کنند.
مدیریت زمان برای استراحت نیز باید مورد توجه قرار گیرد به گونهای که فرد هنگام خستگی و خواب آلودگی در یک مسیر فاقد امنیت قرار نگیرد تا مجبور به رانندگی برای رسیدن به یک مقصد ایمن شود؛ بلکه با اطلاع از موقعیت جغرافیای و فاصله مجتمعهای خدماتی و رفاهی، زمان و مکان استراحت را مدیریت کند.
دارندگان خودروهای مجهز به سیستم 'کروز کنترل' یا به عبارتی سیستم تثبیت کننده سرعت خودرو نیز باید استفاده از این سیستم را به حداقل ممکن برسانند.
بهره گیری از این سیستم موجب کم تحرکی بدن و کاهش توجه راننده به مسیر مقابل و خواب آلودگی وی میشود.
همچنین برای پیشگیری از بروز سوانح دلخراش، افرادی که با تجویز پزشک داروهایی مصرف میکنند که میتواند خواب آور باشد، باید از رانندگی در مسیرهای طولانی پرهیز کنند.
علیرضا جهانگیری خبرنگار ایرنا