بررسی جایگاه زیست محیطی مشهد؛
یکی از مشکلات کلان شهر مشهد، بحث زیست محیطی است؛ امری که برازنده پایتخت معنوی جهان اسلام نیست و باید با نگاه اجمالی بدان بررسی و عملیاتی در این ارتباط صورت بگیرد؛ به طوریکه این مسائل، قربانی دوره انتقال قدرت مدیریت شهری نشود.
کد خبر: ۴۸۹۸۵۶
تاریخ انتشار: ۱۴ شهريور ۱۳۹۶ - ۱۷:۳۱ 05 September 2017

به گزارش تابناک رضوی؛ یکی از مشکلات کلان شهر مشهد، بحث زیست محیطی است؛ امری که برازنده پایتخت معنوی جهان اسلام نیست و باید با نگاهاجمالی بدان بررسی و عملیاتی در این ارتباط صورت بگیرد.

وضعیت محیط زیست شهری در یک نگاه 
شدت الودگی آب، هوا و الودگی های صوتی به همراه ضایعات سمی بخش صنعت، تولید بی رویه زباله، افزایش مصرف، نبود نگاه توسعه ای، نبود اگاهی و... دغدغه های مربوط به محیط زیست شهری را تشکیل می دهند. 

آلودگی های فاضلاب و زباله ای بخش مسکونی، نبود فضای کافی و خطرات ناشی از ترافیک به دلیل نبود یا کمبود طراحی نیز به محیط زیست آسیب رسانده است. تمام مواردی که ذکر شد، زمانی شدت خواهد گرفت که کشور در حال توسعه باشد و هجوم گسترده جمعیت به مراکز عمده شهری وجود داشته باشد که در شهر های بزرگ  با عدم پذیرش پایدارسازی زیست محیطی شدت خواهد گرفت.

 نبود زیرساخت های مناسب و سازماندهی اجتماعی برای دست و پنجه نرم کردن با رشد شهرها به این معناست که مشکلات زیست محیطی راهی جز شدت گرفتن ندارند که در نتیجه، مشکلات ناشی از ان روز به روز افزایش خواهد گرفت و به نقطه ای خواهیم رسید که راهی جز فرار از وضعیت موجود وجود ندارد. 

مشکلات زیست محیطی نواحی شهری به شدت با توسعه مرتبط بوده و اغلب یکی از نتایج آن است. در حالیکه آلودگی سمی با توسعه صنعتی همراه شده است، طرح ریزی های نامناسب در زمینه ساخت و ساز مسکن در مقیاس وسیع نیز به علتی برای دیگر خطرات قابل ملاحظه زیست محیطی است. 

هزینه های پزشکی این پدیده تا میلیاردها دلار برای هر نفر برآورد می شود. که این شکل آلودگی نیز برای سلامت فردی نه تنها مخاطره آمیزاست بلکه سبب از بین رفتن سرمایه های انسانی در سطح وسیع خواهد شد. اما کشورهای توسعه یافته که در این زمینه دارند توانسته اند با طراحی بهتر و مدیریت منابع، از بروز این مشکلات در حوزه خود پیشگیری می کنند نشان داده اند با اعتقاد به حفظ محیط زیست هر چند دیر می توانند با از بین رفتن ان مقابله کرد.

چشم انداز کلان شهر مشهد
با توجه به مسایل عنوان شده کلان شهر مشهد در سال های اخیر رشد چشم گیری در آسیب های زیست محیطی داشته است و این بحران در زمره مسایلی است که کمتر تا کنون بدان پرداخته شده است و  تا کنون افراد مختلف تنها به طرح مسئله بسنده می کنند. 

در نگاه توسعه پایدار فضای سبز فدای ساخت و ساز نمی شود، همچنین اولویت را به بزرگراه برای تردد راحت تر ماشین شخصی داده نخواهد شد و مسیر عبور حمل و نقل ریلی، حمل و نقل عمومی و مسیر دوچرخه توسعه می یابد. به علاوه با تغییر الگوی کاربری مجزا به الگوی ترکیبی فاصله محل کار تا منزل را کم می کنند تا بدین ترتیب شهر سالم تر و زیباتری داشته باشند.

اگر محیط زیست در طراحی و نگهداری ساختمان ها رعایت شود به سود کلانی در آینده خواهیم رسید. بنابراین به مسئله طراحی در ساخت و سازها باید توجه بسیار ویژه ای نشان داد.

اگر به طور خاص بحث ساخت و ساز را مورد مثال قرار دهیم باید عنوان کرد که تمام دستگاه های مجری، ناظر و... باید به طور هماهنگ در این حوزه عمل کنند تا بتوان در گام اول به رویکرد توسعه زیست محیطی در ساخت و ساز دست یابیم.

شهر مشهد به لحاظ زیست محیطی در حال حاضر جایگاه مناسبی ندارد. این شهر از چهار طرف در محاصره مشکلات زیست محیطی قرار گرفته است. از سمت شمال شرق و غرب مسئله کشف رود مطرح است که در این منطقه زباله بسیاری تولید می شود و فاضلاب به اب این منطقه وارد شده است که البته در شهرداری گذشته بهبودی حاصل شده است اما در این منطقه موضوع حاشیه نشینی، فقر، تغییر کاربری اراضی بسیار حاصلخیز در سطح بالایی به چشم می خورد و این منبع الهی از فرصت به تهدید تبدیل شده است.

 از سوی شمال غرب نیز و در جاده چناران که مسیر عبور باد به سوی مشهد است کارخانجات به چشم می خورند و تمرکز بیش از حد ان، فاضلاب های صنعتی، تغییر کاربری اراضی زراعی بسیار حاصلخیز در این منطقه سبب آلوده شدن این قسمت و ورود الودگی به شهر مشهد شده است.

 از سوی جنوب دامنه های جنوبی واقع شده است که حرکت شهر به این دامنه ها و کوه خواری سبب ایجاد مشکل برای این شهر شده است. همان گونه که رهبری هم بر لزوم حفظ این دامنه ها تاکید داشتند اما متاسفانه تملک به ظاهر قانونی این دامنه ها سبب شده که در حدود نه هزار هکتار از این منطقه  ویران گردد. لازم به تاکید است عنوان شود که دامنه های جنوبی چتر حفاظتی خوب برای این شهر می باشد؛ اما با بازاری شدن اقتصاد این دامنه ها با تهدید و بحران مواجه شده است. همچنین احداث بزرگراه و کنارگذر جنوبی در این منطقه به مشکلات افزوده است و سبب کشیده شدن شهر به این منطقه و حاشیه نشینی خواهد شد. این امر تغییر کاربری و تجاوز به اراضی ملی را تشدید کرده است بنابراین معضلاتی که مشهد با ان مواجه است سبب شده تا این شهر از برخورداری یک محیط طبیعی سالم محروم گردد

از سوی دیگر در بخش شرقی مشهد فرودگاه داریم که سبب آلودگی صوتی زیاد برای مردم منطقه شده و آسایش را از آنان ربوده است. علاوه بر این چهار سو که شهر را با خطر مواجه کرده است در منطقه شاندیز حدود ده سال گذشته جنگل های شاندیز احداث شده است اما به تازگی به بهانه خصوصی سازی این جنگل ها در خطر است. باید تاسف خورد اگر این جنگل ها  به بهانه اینکه آب وجود ندارد از بین برود؛ حرفی برای آیندگان نخواهیم داشت. این جنگل ها در حال واگذاری به بخش خصوصی است و این سوال وجود دارد چگونه در گذشته این جنگل ها حفظ شده اما اکنون که به بهترین محصولات خود رسیده است نمی توان ان را حفظ نمود؟ این منطقه می تواند پارک طبیعی بسیار بزرگی باشد که گردشگران بسیاری به سوی خود جذب می کند اما به بهانه واگذاری به بخش خصوصی در بحران قرار گرفته است.

ان افرادی که با هیچ این جنگل را احداث کرده اند هنرمندند و باید این دستاورد بزرگ حفظ و حراست شود. این درختان در بدترین شرایط جنگ کاشت شده است و اکنون نباید بهانه ای برای حفظ ان وجود داشته باشد. 
از تمام این موارد که بگذریم مشهد در داخل نیز با بحران هایی مانند آلودگی هوا و ترافیک، تولید زیاد زباله، آلودگی ابهای زیرزمینی، آلودگی صوتی و... مواجه است .

این شهر به چندین تسویه خانه، سیستم حمل و نقل شهری و ریلی نیاز دارد و همه باید دست در دست هم دهیم که شهر را از این حالت خارج کنیم، مشهد چشم انداز زیست محیطی خوبی ندارد.

برای خروج از بحران زیست محیطی نیاز به اقدامات سریع و پیگیری جدی نیاز است زیرا آلودگی فقیر و غنی نمی شناسد و همه افراد را درگیر می کند و چه بسا که عده زیادی را تاکنون درگیر کرده است. باید عملیات زیادی در خصوص حفاظت از محیط زیست صورت بگیرد.

و اما آینده... 
از این رو نیاز است تا مدیریت شهری مشهد بر وجود این مشکلات به آگاهی قابل قبولی برسد و با نگاهی توسعه گرایانه اما غیر بازاری در پی حل این معضلات پیش برود.

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار