برگزاری سه دوره مناظره انتخاباتی فرصتی بود تا هم کاندیدها به معرفی خود و برنامه‌هایشان بپردازند و هم مردم تصمیم بگیرند که در ۲۹ اردیبهشت می‌خواهند به چه کسی رأی دهند اما این مناظرات هم مانند بسیاری از مناظرات دیگر بازتاب‌های فراوانی داشت.
تابناک رضوی به نقل از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی: در این راستا گفت‌وگوهایی با دانشجویان و کارشناسان انجام دادیم.ا.ل دانشجوی کارشناسی رشته ادبیات عرب، در گفت‌وگو با خبرنگار ما اذعان کرد: مناظرات خوب بود و با پرده برداری‌هایی که صورت گرفت موافق هستم چراکه باعث می‌شود مردم با واقعیت آشنا شوند و بتوانند انتخاب درست‌تری داشته باشند.وی گفت: این مناظرات مردم را ترغیب به شرکت در انتخابات می‌کند چراکه مشکل همیشه وجود دارد و مسئولان ما هم مثل دیگران ممکن است ایراداتی داشته باشند اما ما وظیفه داریم فردی را که بهتر از دیگران است انتخاب کنیم.م.ا دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی بیان کرد: مناظرات در شأن جمهوری اسلامی نبود و کاندیدها به جای اینکه به بیان برنامه‌های خود بپردازند، درصدد تخریب دیگری بودند.وی افزود: وقتی کاندیدی در حضور مردم اخلاق را رعایت نمی‌کند و با زبان طعنه، متلک و دروغ سخن می‌گوید، مردم چطور می‌خواهند به او اعتماد کنند و اداره کشور را به دستش بسپارند، به نظر من این افراد صلاحیت لازم را نداشتند و سطح آن‌ها پایین بود به خصوص اینکه برنامه مدونی هم برای اداره کشور ارائه ندادند لذا ممکن است تعدادی از مردم نسبت به شرکت در انتخابات دلسرد شوند.
ویژگی‌های حاکم اسلامی
سیدحسین سیدموسوی، عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، به شرح ویژگی‌های حاکمان اسلامی پرداخت و اظهار کرد: اولین ویژگی که می‌توان برای حاکم اسلامی بیان کرد علم و آگاهی است.
علم و آگاهی
وی با بیان اینکه حاکم اسلامی باید از احکام دینی و شرایط مدیریتی آگاهی لازم را داشته باشد تا بتواند آن‌ها را در جامعه اجرا کند، افزود: ضرورت ندارد که حاکم اسلامی از همه تخصص‌ها برخوردار باشد و امروزه چنین چیزی امکان‌پذیر نیست اما می‌تواند با انتخاب افراد اصلح در ترکیب کابینه‌ی خود، بخش‌های مختلف کشور را به نحو احسن اداره کند.
ویژگی جسمی خوب
وی ادامه داد: ویژگی جسمانی خوب یکی دیگر از ویژگی‌های حاکم اسلامی است، زمانی که پیامبر بنی اسرائیل، طالوت را به عنوان فرمانده بنی اسرائیل معرفی کرد بنی اسرائیل سئوال کردند ما که از او برتریم، چه ویژگی در او است که او را انتخاب کردید؟ پیامبر بنی اسرائیل این طور توضیح داد: خداوند او را در علم و جسم یک توانمندی داده است که در هیچ یک از شما چنین توانمندی وجود ندارد.
قوی و امین
موسوی ویژگی سوم حاکم اسلامی را قوی و امین بودن عنوان کرد و گفت: این ویژگی را می‌توان از آیه ۲۶ سوره قصص پیدا کرد: «قَالَتْ إِحْدَاهُمَا یَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَیْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِیُّ الْأَمِینُ؛ یکى از آن دو [دختر] گفت اى پدر او را استخدام کن چرا که بهترین کسى است که استخدام مىکنى هم نیرومند [و هم] در خور اعتماد است».
وی ادامه داد: زمانی که دختران شعیب به پدرشان در مورد حضرت موسی(ع) توضیح دادند وی را فردی توانمند معرفی کردند، این توانمندی معنای گوناگونی دارد از جمله توانمندی جسمی، توانمندی در برخورد با مفاسد اجتماعی، توانمندی در برخورد با دشمنان خارجی و داخلی. امین بودن هم دارای شاخه‌های زیادی است ازجمله امین بودن در حفظ بیت‌المال و اموال مردم.
پرهیزکاری و تقوا
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی ویژگی مهم دیگری که حاکم اسلامی باید دارا باشد، پرهیزکاری و تقوا عنوان کرد و با اشاره به آیه ۱۳ سوره حجرات «یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاکُمْ مِنْ ذَکَرٍ وَأُنْثَى وَجَعَلْنَاکُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ خَبِیرٌ، اى مردم ما شما را از مرد و زنى آفریدیم و شما را ملت ملت و قبیله قبیله گردانیدیم تا با یکدیگر شناسایى متقابل حاصل کنید در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست بى تردید خداوند داناى آگاه است»، تصریح کرد: پرهیزگاری و تقوا در حوزه‌های مختلف معناهای متقاوتی دارد؛ از جمله می‌توان در حوزه اعتقادات، اعتقاد به پیامبران الهی و کتب آسمانی، در حوزه‌ی اجتماعی، توجه به دیگران و نیکوکاری و در حوزه‌ی اخلاق، حسن خلق و … را نام برد.
نقش انسان در تعیین سرنوشت
موسوی اضافه کرد: ما معتقدیم که انسان مختار است و تا خود برای تغییر سرنوشتش کاری نکند خداوند نیز کاری انجام نمی‌دهد، این موضوع در آیه ۵۳ سوره انفال آمده است؛ «ذَلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ لَمْ یَکُ مُغَیِّرًا نِعْمَهً أَنْعَمَهَا عَلَى قَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ وَ أَنَّ اللَّهَ سَمِیعٌ عَلِیمٌ، این [کیفر] بدان سبب است که خداوند نعمتى را که بر قومى ارزانى داشته تغییر نمى دهد مگر آنکه آنان آنچه را در دل دارند تغییر دهند و خدا شنواى داناست»، همچنین در آیه ۱۱ سوره رعد گفته شده؛ «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَالٍ، براى او فرشتگانى است که پى در پى او را به فرمان خدا از پیش رو و از پشت سرش پاسدارى مى کنند در حقیقت خدا حال قومى را تغییر نمى دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند و چون خدا براى قومى آسیبى بخواهد هیچ برگشتى براى آن نیست و غیر از او حمایتگرى براى آنان نخواهد بود.»
ضرورت حضور مردم
وی ادامه داد: این نشان می‌دهد که حضور و تصمیم‌گیری انسان در سرنوشتش بسیار مهم است، پیامبر اکرم(ص) هم از این شیوه در بیعت‌هایشان استفاده می‌کردند و می‌فرمودند: اگر مرد و زن همگی حضور داشته باشید کار پیش می‌رود، ولی اگر حضور پیدا نکنید اصلاحات صورت نمی‌گیرد، اگر مردم حضور پیدا کنند عالم دینی می‌تواند حقوق آن‌ها را اجرایی کند ولی اگر آن‌ها نیایند طبیعتا کاری از دست عالم دینی بر نمی‌آید.
وی تصریح کرد: حضور مردم در انتخابات اهمیت فوق‌العاده دارد، انسان باید بین خود و خدا تصمیم‌گیری کند به خاطر اینکه در مقابل انتخاباتی که دارد مسئول است و مورد بازخواست قرار می‌گیرد، پس لازم است افراد اطلاعاتی در مورد کاندیدها کسب کنند و طبق آن اطلاعات، دلایل قانع کننده‌ای برای انتخاب خود داشته باشند.
وردود بودن انتخاب حزبی
وی با بیان اینکه انتخاب حزبی و گروهی و جناحی مردود است، اظهار کرد: باید حداقل انسان برای خودش دلیل قانع کننده و مهمی داشته باشد؛ لذا در این راستا یا باید خود تحقیق کند یا از معتمدین مشورت بگیرد تا در نهایت بتواند انتخاب اصلحی داشته باشد.
زیرپاگذاشتن اخلاق در مناظره‌ها
موسوی گفت: از برخورد کاندیدها در مناظره‌ها خیلی خوشحال نیستم، چند نفر از کاندیداها از حیطه اخلاق خارج شدند. چطور حاکمی که اخلاق را زیر پا می‌گذارد می‌خواهد اداره جامعه‌ی اسلامی را در دست داشته باشد. گاهی احساس می‌شود افراد به هر قیمتی می‌خواهند به موقعیت خاصی دست یابند حال با استفاده از دروغ و تهمت و یا قدرت؛ در حالی که قدرت در تعالیم دینی ما مذمت شده است مگر این که قدرت در خدمت به مردم و در جهت احقاق حق استفاده شود همان طور که حضرت علی(ع) می‌فرمایند: «وَ لَاَلْفَیتُمْ دُنْیاکُمْ هذِهِ اَزْهَدَ عِنْدی مِنْ عَفْطَهِ عَنْز! ارزش دنیای شما نزد من از اخلاط دماغ بز کمتر است».
وفای به عهد
عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی بیان کرد: از نظر قرآن عمل نکردن به وعده‌ها بسیار زشت و ناپسند است و خداوند در مقابل خلف وعده، وفای به عهد را مطرح کرده است. وعده دادن نوعی پیمان بستن برای انجام دادن کاری است، اگر وعده‌ای بدهید ولی بدان عمل نکنید نزد خداوند فردی منفور خواهید بود.
موسوی عنوان کرد: گاهی فرد وعده‌ای می‌دهد و طبق آن قراردادی می‌بندد، و گاها دیده می‌شود افرادی بر اساس آن وعده، زندگی خود را تنظیم می‌کنند حال اگر این قول‌ها و وعده‌ها عملی نشود زندگی افراد دچار بحران می شود.
وی با اشاره به آیه «لم تقولون ما لاتفعلون» اظهار کرد: اگر واقعا توان انجام کاری نیست حق ندارید قول و وعده‌ای بدهید چرا که در مردم انتظاراتی ایجاد می‌کنید و بعد هم می‌ببنید که این انتظارات قابل اجرا شدن نیست.
ایجاد فضا برای مخالفان
مدیر گروه معارف دانشکده الهیات گفت: کاندیدها باید مشکلات و معضلات جامعه را مطرح کنند و راه حل‌ها و راهکارهای خود را ارائه دهند، ولی متاسفانه در مناظره‌ها فضایی برای سوء استفاده مخالفان داخلی و دشمنان خارجی فراهم شد که برنده نه مردم و نه کاندیداها بودند بلکه برنده دشمنان داخلی و خارجی جمهوری اسلامی بودند.
اولویت مصالح جمعی به منفعت شخصی
وی یادآور شد: باید خیلی توجه داشته باشیم که مصالح کشور و اسلام را به مصالح خود ترجیح دهیم و حتی اگر کلام حقی هم بود گاهی لازم است با توجه به مصالح عالی‌تر جامعه، سکوت کرد.
